Корпус чувашского языка

Ачасен кӑмӑл-сипет нормисене йӗркелес тӗллевпе, ырлӑх, илемлӗх, сывӑ пурнӑҫ йӗркине, ҫывӑх ҫынсене, эмоциллӗ лайӑх тӑрӑма юратассипе, Пишпӳлекри «Дюймовочка» ача сачӗн «Солнышко» ушкӑнӗнче илемлӗх кунӗ ирттернӗ.

С целью формирования у детей вечных нравственных норм: доброты, красоты, здорового образа жизни, любви к близким, благоприятного эмоционального состояния, сегодня в группе «Солнышко» состоялся день красоты.

Пишпӳлекри «Дюймовочка» ача садӗнче илемлӗх кунӗ ирттернӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... rn-3432268

«Парти, — тенӗ ҫӗнӗ Программӑра, — литературӑна, искусствӑна, культурӑна аталантарма, кашни ҫынна харпӑр хӑй пултарулӑхне кӑтартмашкӑн пур условисем те туса пама, мӗн пур ӗҫ ҫыннисене эстетикӑ енӗпе воспитани пама, халӑхӑн илемлӗх туйӑмӗпе пысӑк культурӑ хӑнӑхӑвӗсене йӗркелесе пыма яланах тӑрӑшӗ. Илемлӗх ӗҫлеве татах та ытларах хавхалантарӗ, пурнӑҫа хитрелетӗ, этеме ырӑ туйӑмсем парӗ».

Помоги переводом

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Сумлӑ йышра — Йӗпреҫ районӗнчи Ирҫе Ҫармӑсри библиотекарь Светлана Акшарова, Шупашкарти 3-мӗш ача-пӑча музыка шкулӗн преподавателӗ Анна Апатина, Чӑваш Енӗн наци вулавӑшӗн илемлӗ литературӑпа ӳнер пайӗн тӗп библиотекарӗ Вера Архипова, Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Ҫичӗпӳртри культура ҫурчӗн илемлӗх ертӳҫи Анна Николаева, Шупашкарти агрегат завочӗн «Ҫӑлкуҫ» ансамблӗн илемлӗх ертӳҫи Александр Павлов, Л.Н. Толстой ячӗллӗ Чӑваш Республикин ятарлӑ вулавӑшӗн пай заведующийӗ Ольга Соколова, Улатӑр хулинчи культура керменӗн халӑх драма театрӗн ертӳҫи Галина Сурова.

В солидном составе — Светлана Акшарова, библиотекарь из Малых Кармалов Ибресинского района, преподаватель Чебоксарская детская музыкальная школа № 3 Анна Апатина, главный библиотекарь отдела художественной литературы и искусств Национальной библиотеки Чувашии Вера Архипова, художественный руководитель Дома культуры Сюндюково Мариинско-Посадского района Анна Николаева, художественный руководитель ансамбля «Ҫӑлкуҫ» Чебоксарского агрегатного завода Александр Павлов, заведующая отделом Чувашская республиканская специальная библиотека имени Л.Н. Толстого Ольга Соколова, руководитель народного драматического театра Алатырского городского Дворца культуры Галина Сурова.

Тава тивӗҫлӗ ят панӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/33504.html

Эпӗ халӗ мӗн тума тӗв туни вӑл чӑн-чӑн илемлӗх — пулма пултарайманлӑх текен авалхи шухӑша тӗпрен хирӗҫлени; тӗрӗссипе вара илемлӗх пулма та пултарать, пур та.

Я делаю то, что существует, как старинное представление о прекрасном-несбыточном, и что, по существу, так же сбыточно.

VII. Хӗрлӗ «Вӑрттӑнлӑх» // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пӗрремёш том. — Шупашкар, 2010. — 416 с. — 9–90 с.

Вӑл ялан ҫӗнӗ пек, халиччен курман пек туйӑнакан, пит сайра ҫеҫ тӗл пулакан илемлӗхпе чиперччӗ; ҫав илемлӗх яланах чӗрене ӳсӗртсе яракан савӑнӑҫпа тултарать.

Красива она была той редкой красотой, которая всегда кажется новой, невиданною и всегда наполняет сердце опьяняющей радостью.

X. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.

Ку асаилӳре ӗнтӗ хӑрушши те нумай пулнӑ, анчах та ун ҫумне темӗнле илемлӗх, иртнӗ кунсен илемлӗхӗ хутшӑннӑ, ҫавӑнпа та вӑл, ҫакӑнта пурӑнса ирттернӗ икӗ эрнене ӑшӑ кӑмӑлпа аса илсенех, хӑй пӗлнӗ вырӑнсемпе япаласене хавасланса пӑха-пӑха иртрӗ.

Хотя много было ужасного в этом воспоминании, какая-то прелесть прошедшего примешивалась к нему, и он с удовольствием, как будто приятны были проведенные здесь две недели, узнавал знакомые моста и предметы.

16 // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Вӑл каланӑ тӑрӑх, искусство пурнӑҫа палӑртса парать; «илемлӗх вӑл — пурнӑҫ», илемлӗх ӗҫрен килет, ӗҫпе ҫыхӑнса тӑрать; литературӑпа искусство — «пурнӑҫ учебникӗ»; искусство халӑх интересӗсемшӗн тӑмалла, обществӑн малта пыракан прогрессивлӑ шухӑшӗсене тытса пымалла.

Помоги переводом

«Мӗн тумалла?» роман ҫинчен // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 485–495 с.

Мӗн калассине хӑвах тавҫӑрса ил-ха: эсӗ илемлӗх тени мӗне пӗлтернине кӑшт та пулин ӑнланатӑн пулсан, тавҫӑрса илме йывӑр мар, — илемлӗх ҫинчен калаҫма питӗ юрататӑн-ҫке эсӗ, — ҫук, пулаймасть пуль ҫав!

Угадай-ка теперь, что там будет сказано: угадать нетрудно, если ты имеешь хоть малейшее понятие о художественности, о которой ты так любишь толковать, — да куда тебе!

XXX // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

Вӑхӑтпа Пурнӑҫ, Чыспа Илемлӗх, Вилӗмпе Вилӗмсӗрлӗх…

Помоги переводом

6 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

Ӑруран ӑрӑва ӳстерсе пынӑ илемлӗх мулӗ хальхи ӑстасемпе ӳнерҫӗсене те илӗртет.

Помоги переводом

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Самана улшӑнса пӑтраннӑ тапхӑрта та чӑваш хӗрарӑмӗсен илемлӗх туйӑмӗ иксӗлмен.

Помоги переводом

Анатри чӑвашсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫи-пуҫ кӑнттам пулман, ниҫтан та хӗсмен, хусканусем тума кансӗрлемен ⎼ ҫакӑ чӑвашсен илемлӗх виҫипе, кӑмӑл-сипечӗпе килӗшсе тӑнӑ.

Помоги переводом

Вирьял чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫапах та эсир ӗмӗрхи тумӑн пӗтӗмӗшле сӑнарне курма пултарӑр, унӑн тытӑмне ӑша хывӑр, ӑна ӑсталаса сӑн кӗртмелли япаласемпе тата илемлӗх мелӗсемпе паллашӑр.

Помоги переводом

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Проект авторӗсем альбома ӑслӑлӑх, илемлӗх тата йӳнейлӗх-ансатлӑх енчен килӗшӳллӗ тума тӑрӑшрӗҫ.

Помоги переводом

Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унта ⎼ ӗмӗрсем чутласа якатнӑ ҫемӗ, килӗшӳллӗ тытӑм, сипетлӗ илемлӗх маси тата мӑн асаттесен пилӗ.

В них ⎼ отточенные веками ритм и композиционная стройность, безукоризненный художественный вкус и эхо прошлого.

Хисеплӗ Вулаканӑмӑр! // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унта чӑваш халӑхӗн пархатарлӑ илемлӗх туйӑмӗ, ӑс-хакӑлӗпе кӑмӑл-сипечӗ, ӑрасна тӗнче курӑмӗ тата этемпе ҫутҫанталӑк ҫураҫулӑхӗ сӑнарланнӑ.

Он отражает художественно-эстетические вкусы чувашского этноса, его философские и нравственные представления, самобытное понимание мироздания и взаимосвязь человека с окружающей природой.

Хисеплӗ Вулаканӑмӑр! // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Паллах, ҫавӑн пек сӑвӑсем вулакансен чӗринче илемлӗх туйӑмӗ чӗртеймеҫҫӗ, ун вырӑнне — ҫынсене поэзирен пистерме пултараҫҫӗ.

Помоги переводом

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

Вӗсем те, прозӑлла произведенисем пекех, илемлӗх тӗлӗшӗнчен тӗрлӗ шайра тӑраҫҫӗ.

Помоги переводом

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

Илпек Микулайӗн (пӗрре асӑннӑ май кунтах каласа хӑварар) «Хура ҫӑкӑр» романӗн иккӗмӗш кӗнеки, илемлӗх тӗлӗшӗнчен, чӗлхе енчен илсен, малтанхинчен пайтах ҫӳлте тӑрать.

Помоги переводом

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.

Вӗсене ҫырса малтанхи хут пичетлесе кӑларнӑран вара пайтах ҫулсем иртсе кайрӗҫ пулин те, вӑл произведенисем идея тӗлӗшӗнчен ним чухлӗ те мӑкалмарӗҫ, ӑсталӑхӗпе — вулакансен чунне-кӑмӑлне илемлӗх туйӑмӗ парас хӑватне ҫухатмарӗҫ, ҫухатас та ҫук.

Помоги переводом

Аслӑ тӗллевпе ӑсталӑхшӑн // Александр Алга. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 3–11 с.