Корпус чувашского языка

Чӑннипе каласан, эпӗ курнӑ пурнӑҫ пирӗн тӗрмери пурнӑҫ пекех пулнӑ; вӑл — йывӑр пусмӑр айӗнчи пурнӑҫ, пӗр вырӑнта пӑвса пӑрахма, пӗтерсе хума тӑрӑшакан, анчах тепӗр вырӑнта ҫӗршер хунав ярса тухакан пурнӑҫ, вилӗмрен вӑйлӑрах пурнӑҫ пулнӑ.

Жизнь, которую я увидел, в конце концов, была такая же, как и у нас в тюрьме: жизнь под тяжким гнетом, неистребимая жизнь, которую стараются задушить и уничтожить в одном месте, а она пробивается сотнями побегов в другом, жизнь, которая сильнее смерти.

VI сыпӑк // Леонид Агаков. Юлиус Фучик. Асаплӑ вилӗм уменхи сӑмах. Леонид Агаков куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953

Вӗсемшӗн кунтан асаплӑрах пурнӑҫ пулас та ҫук пек, пурнӑҫ вӗсене асаплантарса ҫитернӗ пек, этемӗн мӗнпур сисӗм-туйӑмӗсене ҫухатнӑ пек, вӗсем ҫакнашкал пурнӑҫпа майӗпенех килӗшсе-хӑнӑхса ҫитнӗ пек, пурнӑҫра урӑх нимӗскер те кӗтмен, ним ҫинчен те шанман пек туйӑнать.

Казалось, что в этом аду люди находятся на последней грани угнетения, что они забиты, замучены и лишены всяких человеческих чувств, что они смирились с этой жизнью, ничего не хотят, ни на что не надеются.

Лахорти рабочисен кварталӗнче // Александр Клементьев. Тихонов Н.С. Пакистан ҫинчен: калавсем; вырӑсларан А. Клементьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 99 с.

Паллах, Ленӑна Воропаевӑн малтанхи пурнӑҫӗ хӑратать, ҫав малтанхи пурнӑҫа вӑл кирек хӑш минутрах таврӑнма пултарнӑ, Воропаев пӗр пурнӑҫа пӑрахса тепӗр пурнӑҫ тума тытӑнни ӑна хӑратнӑ, анчах Лена ӑна юратнӑ.

Конечно, ее страшил мир его прежних интересов, куда он мог вернуться в любую минуту, ее пугала кажущаяся легкость, с которой он отбросил одну жизнь и стал строить другую, но она любила его.

Тӑххӑрмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Ҫамрӑк чухне те эпӗ самантлӑх юратушӑн хӗрсемпе ҫывӑхланма пӗлмен, юрату тени маншӑн — партие кӗнӗ пекех, пурнӑҫа татса паракан событи, хӗрарӑм пурнӑҫне илсе, ун вырӑнне хамӑнне парса, ҫак икӗ пӗчӗк пурнӑҫран пӗр пысӑк пурнӑҫ тӑвасси — эпӗ тума пултаракан пӗртен-пӗр япала.

Я и молодым не умел сближаться ради минутного увлечения, для меня любовь — событие, решающее жизнь, как вступление в партию, и взять жизнь женщины и отдать взамен свою, из двух маленьких жизней сделать одну большую — вот единственная возможность для меня как раньше, так и теперь.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Часах вӑрҫӑ пӗтӗ те тӗлӗнмелле лайӑх пурнӑҫ пуҫланӗ, вӑл, Воропаев, ҫав пурнӑҫа тен кӗтсе илӗ, анчах ун чух ҫурма чӗрӗ ҫын кӑна пулӗ; вӑрҫӑчченхи пурнӑҫа вӑл, ыттисемпе пӗрле, хӑй тунӑччӗ, анчах вӑрҫӑ хыҫҫӑнхи пурнӑҫа тунӑ ҫӗре вӑл ҫавӑн пек хутшӑнаймӗ, — ҫакӑн пек шухӑш ӑна хӑратать, салхуллатать.

И страшно, грустно делалось от сознания, что именно сейчас, когда вот-вот закончится война и начнется изумительная жизнь, он, Воропаев, если дождется тех дней, то разве полуживым и уж ни при каких условиях не сумеет строить эту послевоенную жизнь в первой шеренге, как строил ту, довоенную.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.

Хайӗн пурнӑҫне паллӑ та нумая пӗлтерекен пурнӑҫ тесе шутланӑ пулсан та, ҫавах Сталин пурнӑҫӗпе юнашар ун пурнӑҫӗ Эльбруспа юнашар хирти тӗмеске пек кӑна туйӑннӑ.

Хотя он и считал свою жизнь знаковой и долгой, но все же рядом с жизнью Сталина его жизнь казалась лишь бугорком в поле рядом с Эльбрусом.

XX сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Анчах Рощенски район пурнӑҫӗнче фронтри пек васкавлӑ та хӗрӳ пурнӑҫ та пур иккен, вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче ун пек пурнӑҫа Сергей пӗлсе ҫитнӗ ӗнтӗ, пӗлсе ҫитнӗ ҫеҫ мар, ҫав пурнӑҫа юратнӑ та вӑл.

Оказалось же, что и в жизни Рощенского района есть много общего с той торопливой, напряженной жизнью фронта, которую Сергей за годы войны не только хорошо познал, но и полюбил.

VII сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Ҫак пурнӑҫӑн пӗревӗрлӗхне никам та пӑсман, Обломовкӑра пурӑнакансене хӑйсене те йывӑр пулман ҫакӑн евӗрлӗ пурнӑҫ, мӗншӗн тесен, вӗсем урӑхла пурнӑҫпа, урӑхла йӑласем ҫинчен пачах та шухӑшламан, шухӑшласа илме пултарнӑ пулсан та, сехӗрленсе ӳксе, ҫав пурнӑҫран пӑрӑннӑ пулӗччӗҫ.

Ничто не нарушало однообразия этой жизни, и сами обломовцы не тяготились ею, потому что и не представляли себе другого житья-бытья; а если б и смогли представить, то с ужасом отвернулись бы от него.

IX сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Тен, ыйхӑ, сӳрӗк пурнӑҫӑн ӗмӗрхи шӑплӑхӗ, ниҫта тухса ҫӳремесӗр пурӑнни, тӗрлӗрен чӑн-чӑн сехӗрленӳсем, тем те пӗр пулса иртнисемпе хӑрушлӑхсем чӑн пурнӑҫрах ҫынна урӑхла, пулма пултарайман пурнӑҫ шухӑшласа кӑларма хистенӗ пулӗ, ҫав пурнӑҫра вара ӗҫсӗр ӑс-тӑн валли иртӗнӳпе йӑпану е кулленхи ӗҫсен тупсӑмне шырамалла пулнӑ пулӗ.

А может быть, сон, вечная тишина вялой жизни и отсутствие движения и всяких действительных страхов, приключений и опасностей заставляли человека творить среди естественного мира другой, несбыточный, и в нем искать разгула и потехи праздному воображению или разгадки обыкновенных сцеплений обстоятельств и причин явления вне самого явления.

IX сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Бианка чӑнкӑ ҫыранпа тапӑҫланса хӑпарни е хумсем айӗнчен сирпӗнтерсе тухни, е тата кӑшт вӑрҫсанах пӑшӑрханнӑ-кӳреннӗ пек пӑрӑнса утни куҫ умне килсе тухать те хама хам ҫине-ҫинех, вӗҫӗмсӗр калатӑп: «Мӗн тери хаклӑ иккен эсӗ, пурнӑҫ, мӗн тери илемлӗ! — тетӗп. — Нимӗнле сӑмахпа каласа кӑтартайми юратать сана чӗрӗ чун, пурнӑҫ! Нимӗнле виҫепе те виҫме ҫук санӑн хакна, пурнӑҫ!» — тетӗп.

Помоги переводом

IV // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 306–337 с.

Пурӑннӑ ҫав ӗлӗк, турӑ ҫырнинчен иртме ҫук, арҫынсӑр пурнӑҫ пурнӑҫ мар, пӗрлешнӗ тӗк, юрататӑн-и, юратмастӑн-и, пурнӑҫу тутлӑ-и, йӳҫӗ-и — пурӑнас пулать, тенӗ те чӑтнӑ.

Помоги переводом

I // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 5–93 с.

Аслӑ ӑру хӑйсен пурнӑҫне шеллемесӗр, пире мирлӗ пурнӑҫ парса хӑварассишӗн тӑшмана хирӗҫ ҫапӑҫнӑ, пире ырӑ пурнӑҫ туса панӑ.

Помоги переводом

Шупашкарта Ҫӗнтерӳ кунӗнче 1418 ҫурта ҫутнӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/05/10/shup ... curta-cutn

«…Турра ӗненсе пурӑнсан пурнӑҫ хытти этемшӗн хӑрушӑ мар. Ӑна ӗненсе пурӑнмасан ҫӗр ҫинчи пурнӑҫ сивӗ пулать, тӗттӗм пулать», «Вырӑс халӑхӗ пит ӑслӑ халӑх. Вӑл ырӑ кӑмӑллӑ, ӑслӑ: эсир ӑна итлӗр, юратса пурӑнӑр. Ҫак халӑх сире тӑван вырӑнне хурса йышӑннӑ, хӑй ҫемйи тунӑ…», «Асра тытӑр! Пайсӑр тӑрса юлнӑ хӑвӑрӑн мӗскӗн чӑваш тӑван халӑхӑра эсир пулӑшса пурӑнмалла, вӗсене ӑҫтан та пулин катаран пулӑшу килӗ-ха, тесе тӑмалла мар», «Тӑван халӑхӑн ҫуклӑхӗнчен, начарлӑхӗнчен, вӑл тӗттӗмре пурӑннинчен ан вӑтанӑр: эсир вӗсен хушшинчен тухнӑ, ӗҫлессе те вӗсемшӗн ӗҫлемелле», «Ҫемйӗре лайӑх пӑхса усрӑр: ҫемье вӑл халӑх чаракӗ, патшалӑх чаракӗ», «Чӑн пӗчӗккӗ ӗҫе те пикенсе, юратса ӗҫлӗр. Пурнӑҫра курма тӳр килнӗ йывӑрлӑхсенчен ан кулянӑр. Юратса тусан чи пӗчӗк ӗҫ те чаплӑлантарса яма, усӑ паракан тума пулать, ӳркенсен, ытахальтен анчах ӗҫлесен чӑн пысӑк ӗҫ те пӑрахӑҫа тухать, хисепрен каять»…

Помоги переводом

Сӑваплӑ Халал сӑмахӗсем ӗмӗрлӗх чӗрере // Елчӗк Ен. http://елчекен.рф/2023/04/28/%d1%81a%d0% ... %80%d0%b5/

Иртни — ытла та пысӑк вӑйсӑрлӑх, пӗчченлӗх, анчах эпӗ малашне ҫирӗп, чӑн-чӑн пурнӑҫпа пурӑнма вӑй ҫитерсен, вӑл, иртнӗ пурнӑҫ, мана тарӑхтарман пулӗччӗ, мӗншӗн тесен вӑл ман пурнӑҫӑн пулас чапӗ, ҫӗнӗ илемлӗхӗ пулма пултарать…

Помоги переводом

Пурнӑҫ пуҫламӑшӗ // Василий Игнатьев. Игнатьев В.Г. Шӑпчӑк катинче: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 188 с. — 37–56 с.

Иртрӗ хурлӑх, хӗн асаплӑх — Ҫитрӗ ҫутӑ ҫуркунне, Эп мухтатӑп та саватӑп Ҫак ҫӗн пурнӑҫ хӗвелне, Ярӑмланса ярӑн, юрӑ, Эсӗ пур ҫӗре те ҫит, Пурнӑҫ пирӗн тулӑх, ырӑ, Пурнӑҫ пирӗн — чун уҫҫи.

Помоги переводом

Юрӑ та юрланӑ ун ҫинчен… // Юхма Мишши. «Тӑван Атӑл». — 1963, 6№ — 45-48 с.

Литературӑ произведенийӗн содержанийӗ вӑл — пурнӑҫ, анчах хайне халлӗн илнӗ пурнӑҫ мар; литературӑ произведенийӗн содержанийӗ вӑл — писатель ӑнланнӑ (ӑнлантарнӑ), искусствӑ майӗсемпе сӑнласа кӑтартнӑ (кӑтартса панӑ) пурнӑҫ.

Помоги переводом

Дмитрий Исаев ҫырӑвӗсене вуласан... // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 97-99 с.

«Пурнӑҫ йӗрки ҫапла пуль, — шухӑшларӗ хӗр-полковник. — Кив пурнӑҫ йӗрки. Анчах ҫӗнӗ пурнӑҫра, патька-патша ҫӗнтерсессӗн апла пулмалла мар!»

Помоги переводом

Вутпа вут, хутпа хут // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Тарават та сиплӗ хӗвел хӑйӗн ӑшшипе пурне те пурнӑҫ кӳрет, пурнӑҫ парать, пурне те пурнӑҫ пиллет.

Помоги переводом

Саккӑрмӗш сыпӑк // Сергей Юшков. Юшков С. П. Кӗрен кӳлӗсем: повеҫпе калавсем — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1975. — 112 с. — 3–73 с.

«Атте килӗнчи хӗрле пурнӑҫран лайӑхрах пурнӑҫ ниҫта та пулас ҫук, ҫавӑнпа качча кайма васкамастӑп-ха. Каяс вӑхӑт ҫитсен, хамӑр пек чухӑн ачине суйласа илӗттӗм. Эпӗ пуян пурнӑҫра пулса курман вӗт. «Пуян ҫын килӗнче ҫухалса кайма пултаратӑп», — текелесе ларчӗ Анук.

Помоги переводом

XIV // Никифор Мранька. Мранька Н.Ф. Ӗмӗр сакки сарлака. Роман. 1-мӗш том. Виҫҫӗмӗш кӑларӑм. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1989. — 592 с.

Унӑн хӗрӳллӗ, чӗрене ҫурса ырат-таракан шанӑҫ пӗтнӗлӗхӗ иртсе кайрӗ; вӑл юратнӑ тата сыхласа упранӑ пурнӑҫӗ вӗҫленчӗ, вӑл нихӑҫан та туйса курман пурнӑҫ — наркӑмӑшланнӑ чунлӑ, хӑявӗсенчен чи лайӑххине тӳссе-чӑтса ирттернӗ чӗреллӗ пурнӑҫ — пуҫланчӗ пулин те вӑл халӗ Моргиана суйнине итленӗ чухнехилле хытӑ ҫунмасть-кулянмасть ӗнтӗ.

Ее пылкое, разрывающее сердце отчаяние прошло; хотя кончилась та жизнь, которую она любила и берегла, и настала жизнь, ею никогда не изведанная, — с отравленной душой и с сердцем, испытавшим худшее из проклятий, — она уже не горевала так сильно, как слыша ложь Моргианы.

XX сыпӑк // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Пиллӗкмӗш том. — Шупашкар, 2012. — 432 с. — 229–414 с.