Поиск

Шырав ĕçĕ:

кайӑксен (тĕпĕ: кайӑк) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Тупрӗ-и вӑл тепӗр тӑмана ҫитсе йышӑнман вырӑн, е тата ҫӑткӑнрах кайӑксен чӗрнине лекрӗ-и — паллӑ мар.
Нашла ли она незанятый другой совой лес или сама попала в когти более сильному хищнику, — неизвестно.

Вӑрман разведчикӗсем // Михаил Рубцов. Виталий Бианки. Йӗр тӑрӑх; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1952. — 107–116 с.

Улатакка хӑй ӗҫӗпе ӑҫта та пулсан кайсан кайӑксен ушкӑнне вӑл ертсе ҫӳренӗ.
Он водил за собой всю команду, когда дятел отлучался по своим делам.

Кайӑксен кӗске хӳрисем икӗ енчен те курӑнаҫҫӗ.
Короткие хвостики торчали по обеим сторонам ветки.

Кӑпӑшка юр ҫийӗн ирхине иртсе кайнӑ тискер кайӑксен йӗрӗсем анчах курӑнса выртаҫҫӗ.
И только самые свежие — утренние — следы зверей чётко отпечатываются в новеньком рыхлом снегу.

Юр ҫинчи приказ // Михаил Рубцов. Виталий Бианки. Йӗр тӑрӑх; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1952. — 3–16 с.

Ун пек вӗҫен кайӑксен юлашкийӗсене Азовпа Хура Тинӗс лаптӑкӗнчи ҫӗр чавса тӗпченӗ ытти вырӑнсенче те тупкаланӑ.
Останки подобных птиц были найдены и при других раскопках на территории Азово-Черноморского региона.

Кӑйкӑрсемпе сунара скиф йӑхӗсем те ҫӳренӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/24927.html

Унсӑр пуҫне скифсем хӑйсен килти савӑт-сапана тата хаклӑ капӑрлӑха кӑйкӑрсен, хурчкасен тата ытти тискер вӗҫен кайӑксен сӑнӗсемпе илемлетнӗ.
Кроме того, скифы часто украшали свою домашнюю утварь и ювелирные изделия изображениями соколов, ястребов и других пернатых хищников.

Кӑйкӑрсемпе сунара скиф йӑхӗсем те ҫӳренӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/24927.html

Инҫет хӗвелтухӑҫ аисчӗсем сайра тӗл пулакан кайӑксен шутне кӗреҫҫӗ.
Дальневосточные аисты относятся к одним из редких видов птиц.

Амур облаҫӗнче аист ҫӑмартине хӑйӗн кӗлеткипе хупланӑ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/24811.html

Ҫил чие ҫулҫисем ҫинчен чӳрече янаххи ҫине сывлӑм куҫҫульне силлесе тӑкрӗ; кайӑксен сассисем, ӗнесем макӑрни, кӗтӳҫӗн вӑрӑм пушши ҫине-ҫинех шартлатни илтӗнсе тӑчӗ.
На подоконник с вишневых листьев ветер отряхнул слезинки росы; послышались ранние голоса птиц, мычание коров, густые отрывистые хлопки пастушьего арапника.

XVI // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 504 с.

Кроватьпе юнашар эмелсемпе, кӗнекесемпе, хаҫатсемпе, ҫырусемпе тултарнӑ ҫаврака сӗтел ларать, ун хыҫӗнче авса тунӑ этажеркӑ курӑнать; ҫыру сӗтелӗ ҫинче кукурузӑ пуҫӗсем, темӗнле курӑк ҫыххисем выртаҫҫӗ: пӗр стенине пӗтӗмпех кӗнеке ҫӳлӗкӗ йышӑннӑ, ун карнисне вӗҫен кайӑксемпе мамӑк тирлӗ тискер кайӑксен кӗлеткисем сырса илнӗ; кровать тӗлӗнчи пӗчӗк кавир ҫинче икӗ кӗпҫеллӗ пӑшал чалӑшшӑн ҫакӑнса тӑрать: тепӗр стена ҫинче — килте тунӑ кӑнттамрах хашакаллӑ, тусан витнӗ картинӑ, ӑна ҫамрӑк чухне Бахолдин хӑй ӳкернӗ пулмалла: уҫнӑ чӳрече умӗнче, хӗвел ҫап-ҫутӑ ҫутатнӑ ешӗл картиш ҫине пӑхса, хӗр ларать.
Рядом с кроватью стоял круглый столик, заваленный лекарствами, книгами, газетами, письмами, за ним высилась плетеная этажерка; па письменном столе валялись початки кукурузы, пучки каких-то трав; одну стену целиком занимала книжная полка, на карнизе ее ленились чучела птиц и пушистых зверьков; коврик над кроватью наискосок перечеркивала двустволка; на другой стене висела запыленная картина в самодельной грубоватой раме, кажется, написанная самим Бахолдиным в молодые годы: девушка сидит у раскрытого окна и смотрит на залитый солнцем зеленый двор.

14 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Ҫӑлтӑрсем айӗнче вӑл шурӑ ҫунатлӑ пӗлӗтсем ҫине вӑйкӑнса пырса кӗрет те (кӑйкӑр кайӑк ҫапла, акӑша хӑваласа ҫитсе, чӑнках каҫӑртса хунӑ пӗсехипе пырса ҫапать), йӑвашланнӑ ҫӗр ҫине, хумлӑн-хумлӑн чӳхентерсе, шурӑ мамӑк тӑкать, хутора, хӗресленсе пӗтнӗ ҫулсене, ҫеҫенхире, ҫынсемпе тискер кайӑксен йӗрӗсене витсе хурать…
Под звездами он хищно налетал на белоперую тучу (так сокол, настигнув, бьет лебедя круто выгнутой грудью), и на присмиревшую землю, волнисто качаясь, слетали белые перышки-хлопья, покрывали хутор, скрестившиеся шляхи, степь, людской и звериный след…

XVII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

«Кайӑксен пӳлӗмӗ» тӑлӑха тӑрса юлнӑ.
Осиротела «птичья горница».

Суворов хӗрӗ // Василий Чураков. Алексеев, Сергей Петрович. Суворов ҫинчен: повесть; вырӑсларан Василий Чураков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашиздат, 1967. — 5-143 с.

Суворов «вӗҫен кайӑксен пӳлӗмӗнче» ларма юратнӑ.
Любил Суворов сиживать в «птичьей горнице».

Пӳлӗме «вӗҫен кайӑксен пӳлӗмӗ» тесе ят панӑ.
Назвали комнату «птичьей горницей».

Вӗсен ампас-тӗмпӗс тӳписем вӗҫен кайӑксен йӗрӗсемпе акӑш-макӑш эрешленсе чӗнтӗрленнӗ.
Изломистые крыши их были причудливо исчерчены следами птичьих ног.

X // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

— Хамӑр та ӑнланатпӑр, — килӗшрӗ унпа Христоня, ирӗклӗн вӗҫекен чакак ҫине ӑмсаннӑ пек пӑхса; унтан хӑй ӑшӗнче вӑл кайӑксен хуйхӑ-суйхӑсӑр телейлӗ пурнӑҫне этем пурнӑҫӗпе танлаштарса илчӗ.
— Понятно, — согласился Христоня, завистливо глядя на вольный полет сороки, и в мыслях сравнил бездумно-счастливую птичью жизнь с людской.

VIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Вӗҫен кайӑксен, сӗтпе ӳстерекенсемпе танлаштарас пулсан, пӗрешкел арлӑх хромосомӗсем аҫисенче пулни пирки сахалӑшӗ пӗлет — сӑмах кунта аҫисенче ҫеҫ тӗл пулакан икӗ Z-хромосома пирки пырать.
Мало кто знает, но у птиц, в отличие от млекопитающих, набор одинаковых половых хромосом принадлежит самцам, а не самкам — речь идет о двух Z-хромосомах, которые есть у самцов пернатых.

Пӗрешкел арлӑх хромосомӗсем хӗрарӑмсене ытларах пурӑнма май параҫҫӗ // Аҫтахар Плотников. https://chuvash.org/news/24579.html

Ҫакна асӑрханӑ хыҫҫӑн ӑсчахсем сӗтпе ӳстерекен амасемпе кайӑксен ӑҫисен пӗрешкел арлӑх хромосоми пур текен шухӑш патне тухнӑ.
Ученые предположили, что все дело в одинаковых половых хромосомах, которые есть у самок млекопитающих и самцов птиц.

Ҫав пӗлӗтрен йӗри-таврари хир-улӑхсем ҫине, рельсӑсем тӑрӑх хашӑлтатса чупакан пуйас ҫине, тӑм тивнипеле юмахри кайӑксен капӑр тӗкӗсемпе эрешленнӗ пек курӑнакан вӑрман ҫине, инҫетри хурӑнсен картина ҫинчи пек илӗртӳллӗ те капмар ӳкерчӗкӗсем ҫине тата кӗр умӗн тӑлӑх арӑм евӗр салху та кичем курӑнса тӑракан пӗтӗм ҫӗр ҫине, — асамат кӗперӗн пин-пин тӗрӗллӗ йӑлтӑркка шевлисемпе выляса, — чалӑшшӑн ҫапса ҫӑвакан силлӗ ҫумӑр шӑпӑртатать.
Из тучи на поля, на стрекочущий по рельсам поезд, на сказочно оперенный увяданием лес, на далекие акварельно-чистого рисунка контуры берез, на всю одетую вдовьим цветом предосеннюю землю — косой, преломленный в отсветах радуги благодатный дождь.

XIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Пирвайхи чӑлт шурӑ юр ҫуса кайсанах, ҫынсен куҫӗсене сӑрт-тусем ҫинче тискер кайӑксен йӗрӗсем курӑнкала пусларӗҫ: вӑрҫӑ шуйхӑнтарнӑ кашкӑрсем, пӑшисемпе хир качакисем, халиччен ҫын ҫӳремен вырӑнсене пӑрахса, ҫӗршыв варринелле тарса каяҫҫӗ.
И на первом чистом снегу в горах чаще попадались на глаза людям следы зверей: волки, лоси, дикие козы, вспугнутые войной, покинувшие дикие урочища, уходили в глубь страны.

IV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Вӑл, ҫынсенчен пуҫтарса тунӑ ҫарӑн сӑн-сӑпатне ҫухатса, тискер кайӑксен ҫарӗ пулса тӑчӗ.
Она потеряла облик нормальной, собранной из людей армии, она стала армией диких зверей.

XXII // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.

Страницы:

Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Сайт:

Статистика