Корпус чувашского языка

Вӗсене палаткӑсем патне кайма кӑнтӑр полушаринче курӑнакан Ҫурҫӗр ҫӑлтӑрӗ мар, горизонтра ялтӑртакан Кӑнтӑр Хӗрес ҫӑлтӑрӗ ҫул кӑтартса пачӗ.

Они вернулись к палаткам, руководясь не Полярной звездой, невидимой в южном полушарии, но созвездием Южного Креста, сверкавшим на горизонте.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Ӑна вӑл пуринчен малтан Южный Крест ятлӑ полюсран инҫе те мар ромб евӗрлӗ вырнаҫнӑ ҫӑлтӑра кӑтартрӗ, вӗсенчен пӗрисем пысӑкрах, теприсем пӗчӗкрех курӑнаҫҫӗ; унтан вӑл Кентавр ҫӑлтӑрӗсене кӑтартрӗ, вӗсем хушшинче ҫӗртен пуринчен те ҫывӑх ҫӑлтӑрӗ, Альфа текенскерӗ, чӑлтӑртатать, вӑл пиртен мӗн пурӗ те… вӑтӑр икӗ пин миллиард километрта анчах; юлашкинчен, Магеллан таврашӗнчи тӗтрене сӑнарӗҫ, вӗсенчен чи пӗчӗкки те уйӑхӑн куҫа курӑнакан диаметрӗнчен вуникӗ хут пысӑкрах вырӑн йышӑнать; чи юлашкинчен, пӗлӗтри «хура шӑтӑк» ҫине пӑхрӗҫ, унта пӗр ҫӑлтӑр та ҫук темелле.

В частности, он показал ему Южный Крест, созвездие из четырёх светил первой и второй величины, ромбообразно расположенных невдалеке от полюса; созвездие Кентавра, в котором сверкает самая близкая к земле звезда — Альфа, отстоящая от нас всего-навсего… в тридцати двух тысячах миллиардов километров; туманности Магеллана, из которых меньшая занимает в двенадцать раз больше пространства, чем видимый диаметр луны; наконец «чёрную дыру» на небе, где как будто совершенно нет звёзд.

Ҫирӗм пиллӗкмӗш сыпӑк // Иван Митта. Жюль Верн. Грант капитан ачисем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 36 с. — 500 с.

Хӑш ҫӑлтӑрӗ ҫинче-ши вӑл?

Какая же звездочка горит светом его души?

Тӑххӑрмӗш курӑну // Арсений Тарасов. Килти архив

Атте, ҫавӑнта пӗр ҫӑлтӑрӗ Кӗтрин аппа теҫҫӗ.

Пап, а правду говорят, что одна звездочка в небе — это тетя Кетрин?

Пӗрремӗш курӑну // Арсений Тарасов. Килти архив

Лаши — йӗпкӗн хура, хӗҫҫи — ҫап-ҫутӑ, ҫӗлӗкӗ — кӑвак, ҫӑлтӑрӗ — хӗрлӗ.

Конь — вороной, сабля — светлая, папаха — серая, а звезда — красная.

Вӑрҫӑ секречӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар, Аркадий Петрович. Вӑрҫӑ секречӗ: [повеҫ] / А. П. Гайдар. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 175 с.

— Акӑ ҫӑлтӑрӗ!

 — Вот звезда!

Вӑрҫӑ секречӗ // Чӑвашсен патшалӑх издательстви. Гайдар, Аркадий Петрович. Вӑрҫӑ секречӗ: [повеҫ] / А. П. Гайдар. — Шупашкар: Чӑвашсен патшалӑх издательстви, 1936. — 175 с.

Сылтӑм енчи ҫекӗл майлӑ виҫӗ ҫӑлтӑрӗ те ҫавсемех, сулахай енче, ав, тӑваттӑш.

Так же, крючком, стояли три звезды справа, четыре слева.

Ҫутаттӑр // Олимпиада Таллерова. Гайдар, Аркадий Петрович. Ҫутаттӑр: калав; вырӑсларан О.Таллерова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1971. — 44 с.

Ҫӑлтӑрӗ — хӗрлӗ.

А звезда — красная.

Мальчиш-кибальчишпа унӑн ҫирӗп сӑмахӗ ҫинчен хывнӑ халап // Михаил Рубцов. Гайдар, Аркадий Петрович. Ман юлташсем: калавсем; вырӑсларан М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 158 с. — 147–157 с.

Акӑ шуйттан унӑн ҫӑлтӑрӗ ӑшне кӗрсе пытанчӗ те хӗрарӑма кӑчӑк туртать!

Вон он спрятался к нему в звезду, вон он кивает оттуда к ней пальцем!

Ухмаха ернӗ ҫын ҫырса пынисем // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 75–95 с.

Ала ҫӑлтӑр, Кӗвенте ҫӑлтӑр, Шурӑмпуҫ ҫӑлтӑрӗ, Ҫурҫӗр ҫӑлтӑрӗ — эх, ҫулҫӳреве тухса кайрӑмӑр та хамӑр ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинче, хӑма витнӗ пӗр пӗчӗк нӳхреп тӑрринче, выртни ҫинчен те мантӑмӑр.

Созвездия Решето, Коромысло, Утренняя звезда, Полярная звезда — мы отправились в путешествие по небу и даже забыли, что находимся на земле, лежим на крытой досками крыше маленького погреба.

Сӑвап // Марина Карягина. Карягина М.Ф. Ылтӑн панулми: калавсем/ М. Карягина. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 2011. — 105–116 с.

«Лапкӑ Дон» роман-эпопея — совет литературин тӗнче тӳпине ҫӗкленнӗ ҫутӑ ҫӑлтӑрӗ, чӑн-чӑн пысӑк художник чунӗ витӗр пӗрчӗн-пӗрчӗн шӑранса тухнӑ нихҫан тутӑхми, кирӗк ларми таса ылтӑн.

Помоги переводом

Куҫаракантан // Аркадий Малов. Шолохов М.А. Лӑпкӑ Дон. Роман: IV кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 502–503 с.

Вӑхӑчӗ-вӑхӑчӗпе вӑл кӗпи аркипе сӑмсине, куҫӗсене, питне шӑлнӑ, унтан татах аяккалла, ҫӗрпе пӗлӗт пӗрлешекен ҫӗрелле пӑхнӑ: унта, пӗр вӑрман урлӑ, икӗ ҫап-ҫутӑ ҫӑлтӑр, ҫумма-ҫуммӑн курӑннӑ; икӗ ҫӑлтӑрӗ те пӗчӗк ачасем вылянӑ пек, илемлӗн йӑлтӑртатса тӑнӑ.

Изредка она брала подол юбки и молча утирала им нос, или глаза, или щеки, и опять глядела на ту далекую полосу, где сходилось небо с землею и где на самом краю, над лесом, блестели две ясные звездочки, одна возле другой; обе весело мелькали, переливаясь и точно играя, как маленькие дети.

I // Михаил Акимов. Николай Телешов. Нуша. Михаил Акимов куҫарнӑ. Хусан, 1906. — 19 с.

Дон леш енчи кӑвак мӗлкеллӗ вӑрман хыҫӗнче, тӳпе тинӗсӗн тӗссӗр симӗс авӑрӗнче, Ҫурҫӗр ҫӑлтӑрӗ кӑварланса ҫунать.

За Доном, за серой пропастью леса, в зеленоватой глубине жгуче горела Полярная звезда.

XV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Илемлӗ ҫӗленӗ пиншакӗ ҫинче Ленин орденӗнчен кӑшт ҫӳлерех «Ҫурлапа Мӑлатук» Ылтӑн Ҫӑлтӑрӗ ҫунса тӑнӑ.

На борту красиво сшитого пиджака, чуть повыше ордена Ленина, горела золотая медаль «Серп и Молот».

XXX сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Анчах эсӗ, Алексей, ун кӑкӑр тулли орденӗсем ҫине, Ылтӑн Ҫӑлтӑрӗ ҫине питех ан пӑх.

Но ты, Алексей, не смотри, что у него полная грудь орденов и на Золотую Звезду.

II сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Григорий куҫне хупать, ал тупанӗсене тикӗс мар ҫӗрӗн кӑтрашка пичӗ ҫине саркаласа хурать; унтан вӑрахчен, куҫне кӑлт та сиктермесӗр, кӑвак ҫунатлӑ элккем лӗпӗш пек пӗр тӗлте вӗҫсе тӑракан Ҫурҫӗр ҫӑлтӑрӗ хуҫӑк хыр хыҫӗнчи тӗпсӗр тӳпере сивлеккӗн чӗтренни ҫине пӑхать.

Григорий закрывает глаза, кладет ладони на шероховатую кожу земли и долго, не мигая, глядит, как за поломанной сосной на окраине неба голубой нарядной бабочкой трепещет в недвижимом полете Полярная звезда.

IV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Пӗртен пӗр Ҫурҫӗр ҫӑлтӑрӗ ҫеҫ, инҫетри ҫурҫӗр тӳпинчен сапаланчӑк ҫутӑ пӗрӗхтерсе, пӗрешкел сивлеккӗн мӗлтлетсе чӗтренет.

Лишь на севере ровным мерцающим светом истекает Полярная звезда.

IV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Сергей хӑйӗн Ылтӑн Ҫӑлтӑрӗ ҫине пӑхрӗ те сасартӑк Кремль куранчӗсем янӑраса кайрӗҫ, Спасски хапха уҫӑлчӗ те икӗ герой салтак уттипе часовойсем умӗнчен иртрӗҫ…

Сергей посмотрел на свою Золотую Звезду и вдруг зазвучали кремлевские куранты, Спасские ворота открылись, и два героя солдатским шагом прошли мимо часовых…

XXVIII сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

— Ленин мавзолейӗнче пулса курас килет, — терӗ Сергей, хӑйӗн Ылтӑн Ҫӑлтӑрӗ ҫине пӑхса.

— Хочется побывать в Мавзолее Ленина, — сказал Сергей, глядя на свою Золотую Звезду.

XXVIII сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Сергей Ылтӑн Ҫӑлтӑрӗ ҫине пӑхрӗ те, ҫавӑнтах ун умне аслӑ Хӗрлӗ площадь тухса тӑчӗ, унта пӗтӗмпех чечек сарса хунӑ, Кремль стенине те чечек ҫыххисемпе илемлетнӗ, Ленин мавзолейне те йӑлт чечекленӗ, Сергей халиччен курман ҫӳллӗ ҫуртсем те чечек ӑшне пулнӑ…

Сергей посмотрел на Золотую Звезду, и тут же перед ним предстала широкая Красная площадь, которая всюду была украшена цветами, даже Кремлевскую стену украсили венками, Мавзолей Ленина тоже был в цвету, и даже высотные дома, которых ранее Сергей не видел, были в цвету…

XXVIII сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.