Поиск
Шырав ĕçĕ:
Унтан аппарат пӑрлӑ чӑнкӑ та ҫивӗч ту тӑррисенчен шуса иртрӗ… анчах унта, тусен леш енче, — ахрат, тӗпсӗрлӗх, сӗм тӗттӗмлӗх.
Хура тӳпере // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.
Ҫеккунтӑн ҫак самантӗнче Лось пӑрлӑ тӳремлӗхре, чакӑл тусен ҫывӑхӗнче, хула ишӗлчӗкӗ евӗрскере асӑрхаса ӗлкӗрчӗ.В эту долю секунды Лось заметил на ледяной равнине, близ скал, — словно развалины города.
Хура тӳпере // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.
Халӗ чакӑл тусен уҫӑмлӑ, вӑрӑм мӗлкисене кӗретӗнех кураятӑн, — вӗсем пӑрлӑ ҫап-ҫара тӳремлӗх урлӑ тӑсӑлаҫҫӗ.
Хура тӳпере // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.
Акӑ, эпир виҫсӗмӗр те тул ҫутӑлнӑ чухне симӗс кӗмӗл тӗслӗ сывлӑмлӑ уйпа утатпӑр; пирӗнтен сулахай енче, Ока шывӗн леш енче, Дятловой тусен хӗрлӗ тӗслӗ аяккисем тӗлӗнче, шурӑ Чулхула тӗлӗнче, симӗс пахчасен тӳписем хушшинче, ылттӑн тӗслӗ чиркӳ тӑррисем хушшинче, вырӑссен кахалтарах хӗвелӗ васкамасӑр тухать.
III. // Феодосия Ишетер. Горький М. Ҫынсем патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 256 с.
Чӑнкӑ, хӑмӑр тусен ҫурӑкӗсенчен пӑтранчӑк шывсем юхаҫҫӗ.
16 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.
Ҫак сукмаксем тӑрӑх кайсан, тусем ҫинчи анлӑ улӑхсем ҫине, Хӗвелтухӑҫ полонинӑри ҫӳлӗ тусен тӳремлӗхне, Карпат тӑвӗсен тӗп хысакӗсем ҫине хӑпарма пулать.
16 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.
Чӑнкӑ гранит тусен хӗррисенче, тӑпра тытӑнса тӑман вырӑнсенче, пӗр сыпӑк хыҫҫӑн тепӗр сыпӑк пусма евӗр картсем турӗҫ, унта йывӑр чулсем хурса ҫирӗплетрӗҫ, вара ҫемҫе тӑпра сапрӗҫ.
5 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.
Ҫак тусен хушшинчи айлӑмсенче тӗпӗ курӑнакан кӑн-кӑвак кӳлӗсем ҫуталса выртаҫҫӗ, вӗсене верховинцӑсем «тӗнче куҫӗ» тесе ят панӑ.По склонам этих гор лежат голубые, прозрачные до дна озёра, названные верховинцами «мирское око».
3 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.
— Ҫак тусен тӑррине манӑн икӗ юлташа пытарнӑ, унта Иван Белограй та юн юхтарнӑ.— На этих вершинах похоронены два моих друга, там и Белограй пролил свою кровь.
3 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.
Ҫав тусен уйрӑм ятсем кӑна мар, вӗсен хӑйсен манмалла мар сӑн-пичӗ, кӑмӑлӗ, хӑйсен вырӑнӗ пур.У каждой из них не только разные имена, но и свой, незабываемый профиль, характер, свое место.
3 // Василий Алентей. Авдеенко А.С. Тисса хӗрринче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 196 с.
Анчах тусем ҫинче пулса курнӑ е унта пурӑнакан ҫын та ҫак кӗнекене вуласа чылай ҫӗнӗ япаласем ҫинчен пулчӗ пулӗ, мӗншӗн тесен тусем ҫинче пурӑнакан кашни ҫыннӑнах ҫӳлӗ тусем ҫине улӑхма тата ту тӑрринчен таврари ҫутҫанталӑка сӑнӑма май илмен, кашни ҫыннӑнах ӗмӗрхи юрсемпе пӑрлӑхсен тӗнчинче пулса курма май килмен, тусен тытӑмӗпе вӗсем епле пуҫланса кайни ҫинчен ҫак ыйтусене ятарласа вӗреннӗ ҫынсем кӑна лайӑх пӗлеҫҫӗ.
Юлашкинчен калани // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫӗр хуппи ҫӗнӗрен хускалма тытӑнни тусен малтанхи сӑн-сӑпатне тӗппипех ҫӗнӗрен йышӑнтарса ҫитерме пултараймасть; анчах ҫак тусен вӑрӑм та ансӑр катӑкӗсем ҫӗнӗ хускалусем вӑхӑтӗнче тата ҫӳлерех ҫӗкленнӗ, ишӗлтерекен вӑйсем вӗсене тата тарӑнрах касса пайланӑ, вакланӑ, ҫавӑнпа та вӗсем хӑйсен сӑнарӗпе тата илемлӗрех пулса тӑнӑ.
5. Тусем час-часах ҫӗнӗрен ӳссе лараҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ун пек тусен шутне Европӑри Альп тӑвӗсем, Азири Алтай, Тянь-Шань, Нань-Шань, Каракорум, Гималай тата ытти тусем, Америкӑри Кордильер тата Анд тӑвӗсем, Африкӑри хӑшпӗр ту хырҫисем кӗреҫҫӗ.
5. Тусем час-часах ҫӗнӗрен ӳссе лараҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Тӗслӗхрен, чул сӑртлӑ ҫӳлӗ тусен вырӑнӗнче эпир ҫемҫе те якалнӑ тусене курӑттӑмӑр: вӗсен пӗлӗтсенчен ҫӳлерех улӑхса тӑракан тата юрсемпе витӗннӗ тӑррисем ҫухалнӑ; шӗвӗр ту шӑрчӗсем мӑкалнӑ; ту тайлӑмӗсем сӗвекленнӗ; чул сӑртсем те, чӑнкӑ тусем те, ту хушӑкӗсем те ҫук.
4. Тусем ерипен пӗтсе пыраҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Кун пек тусен шутне Ҫурҫӗрте Кӑнтӑр Урал тӑвӗсем, Ҫурҫӗр Германири тусем кӗреҫҫӗ.Таковы горы Северного и Южного Урала, горы северной Германии.
4. Тусем ерипен пӗтсе пыраҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ун пек тусен шутне Вӑтам Уралти, Карпатри тата Ҫӗпӗрти нумай вырӑнсенчи тусем кӗреҫҫӗ.Таковы горы Среднего Урала, Карпат и многих местностей Сибири.
4. Тусем ерипен пӗтсе пыраҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫав тери ҫӳлӗ тусен тӑррисемпе шӑрчӗсем ҫинче ҫулталӑкӗпех юр ҫӑвать, тата вӑл ирӗлмест, ҫапла вара эпир асӑннӑ ишӗлтерекен вӑйсем ҫумне тата юрпа пӑр хутшӑнаҫҫӗ.
2. Тусем хӑйсен формине мӗнле йышӑнаҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Тусен формисем тӗрлӗ тӗслӗ пулни ту породисем аркатакан вӑйсене пӗр пек хирӗҫ тӑма пултарайманнинчен килнӗ.
2. Тусем хӑйсен формине мӗнле йышӑнаҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Ҫавӑнпа та ҫӗр хуппи, ҫӗр варри пӗчӗкленсе пынипе майлашса, пӗрӗнме тивӗҫ, унӑн сийӗсенчен хуҫланчӑк-пӗркеленчӗксем пула-пула каяҫҫӗ, ҫавсене эпир ту хырҫисем е ту тӑрӑхӗсем тетпӗр, Ҫӗр чӑмӑрӗн диаметрӗ 3 пин километра яхӑн, чи пысӑк тусен ҫӳлӗшӗ вара 7–8 километра кӑна ҫитет; ҫав тусене Ҫӗрпе танлаштарсан, вӗсем палӑрми пӗркеленчӗксем ҫеҫ, типнӗ панулми хуппи ҫинчи пӗркеленчӗксенчен те ҫӳхерех.
2. Тусем – сивӗнекен ҫӗрӗн пӗркеленчӗкӗсем // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Пирӗн таврара, ӑҫта ан пӑх — пур ҫӗрте те тусем те тусем: тусен ҫивӗч шӑллӑ шӑрчӗсем, тӳррисем те, авкаланчӑккисем те, пур еннелле те тӑсӑлаҫҫӗ.
2. Ӗмӗрхи юрсен тӗнчинче // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.