Корпус чувашского языка

Ҫӳрисене сӗтпе тӑрантарса ӳстерекен чӗрчунсем пӗтнӗ, унтан иккӗмӗш тапхӑрти вӗҫен кайӑксемпе ҫӗлен-калтасем, юлашкинчен, пулӑсем, рак евӗрлисем, ҫемҫе ӳтлӗ моллюскӑсем пӗтсе пынӑ; тепӗр тапхӑр пуҫланас умӗнхи зоофитсем каллех пӗтсе лараҫҫӗ.

Исчезли млекопитающие, потом — птицы, пресмыкающиеся мезозойской эры, наконец рыбы, ракообразные, моллюски; в небытие погружаются зоофиты переходной эпохи; вся жизнь на Земле заключена в одном мне, только мое сердце бьется в этом безлюдном мире.

XXXII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Пӗр тапхӑр ҫӗрӗн авӑнкаласа тӑракан хуппи анчах пулнӑ; ҫак хупӑ туртӑм законӗпе хӑш-пӗр тапхӑрта ҫӳлелле те хӑпаркаланӑ, аялалла та авӑнса анкаланӑ.

В известную эпоху Земля была покрыта упругой корой, подверженной переменным вертикальным колебаниям, подчиненным законам притяжения.

XXX сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Жюль Верн. Ҫӗр варрине анса курни: роман. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1947. — 228 с.

Пӗр тапхӑр кӑнтӑртан, тепӗр тапхӑр ҫурҫӗртен ылмашӑнса ҫил вӗрет; кӑвакрах шурӑ пӗлӗт тӳпинче ҫӑмарта сарри пек сар хӗвел ерипен шӑвать.

Меняясь, дул ветер то с юга, то с севера; плыло в синеватой белизне неба солнце.

21 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Ҫав кӗрешӳ умӗнхи тапхӑр пирки эпир уйрӑммӑнах тӗплӗн каласа парасшӑн пултӑмӑр, мӗншӗн тесен ҫав тапхӑр усӑллӑ вырӑнта вӑй илсе ӳснӗ аслӑ идейӑн хӑватне виҫсе пӗлме чи сиплӗ май кӳрет.

Мы особенно подробно останавливаемся на этой прелюдии борьбы, ибо только она поражает нас, служа мерилом мощи великой идеи, попавшей на благоприятную почву.

XVI. Ӳсӗрӗлнӗ халӑх // Илпек Микулайӗ. Вазов Иван. Пусмӑрта: роман; вырӑсларан Микулай Илпек куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1964. — 464 с.

Анчах юрату паракан илӗртӳ, — ӑна ытлашши нумай ҫынах туйса курайман-ха, — тӗрӗссипе, ҫын пурнӑҫӗнче вӗлтлетсе иртсе каякан япала пулмалла мар вӑл, пурнӑҫӑн ҫак йӑлтӑркка ҫути шырав, ӗмӗт тапхӑрне ҫеҫ (ӑна хӗре лайӑх пӑхма тӑрӑшни, ҫураҫни тейӗпӗр) ҫутатмалла мар, ҫук, ку тапхӑр, чӑннипе, ырӑ, илемлӗ шурӑмпуҫ ҫеҫ, кунтан малтан, кун умӗн пулакан япала пулмалла, ун ӑшшипе ҫути вара ӳснӗҫемӗн ӳссе пыраҫҫӗ, уйрӑмах ӑшши вӑрах ӳсет, кӑнтӑрла иртсен те-ха вӑрахчен ӳсет.

Но вот что слишком немногими испытано, что очаровательность, которую всему дает любовь, вовсе не должна, по-настоящему, быть мимолетным явлением в жизни человека, что этот яркий свет жизни не должен озарять только эпоху искания, стремления, назовем хотя так: ухаживания или сватания, нет, что эта эпоха по-настоящему должна быть только зарею, милою, прекрасною, но предшественницею дня, в котором несравненно больше и света и теплоты, чем в его предшественнице, свет и теплота которого долго, очень долго растут, всё растут, и особенно теплота очень долго растет, далеко за полдень все еще растет.

XIV // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.

1. Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн стратегине Раҫҫей Федерацийӗн социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн тӗп ҫул-йӗрӗсемпе тата тӗллевӗсемпе килӗшсе тӑракан Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн тӗп ҫул-йӗрӗсене, тӗллевӗсене тата задачисене палӑртас тӗллевпе Чӑваш Республикин социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн вӑрах вӑхӑтлӑх прогнозне туса хатӗрлекен тапхӑртан иртмен тапхӑр валли туса хатӗрлеҫҫӗ.

1. Стратегия социально-экономического развития Чувашской Республики разрабатывается на период, не превышающий периода, на который разрабатывается прогноз социально-экономического развития Чувашской Республики на долгосрочный период, в целях определения приоритетов, целей и задач социально-экономического развития Чувашской Республики, согласованных с приоритетами и целями социально-экономического развития Российской Федерации.

Чӑваш Республикинче стратегилле планлас ӗҫ ҫинчен // Михаил Игнатьев. Закон №4 от 13 февраля 2018 г.

Ҫапла палӑртас: 2019 ҫулта регион проекчӗсен тӗллевӗсемпе кӑтартӑвӗсене тата результачӗсене палӑртнӑ чухлӗ пурнӑҫласа регион проекчӗсене пурнӑҫлас тӗллевпе уйӑрса паракан бюджетсем хушшинчи трансфертсен калӑпӑшӗсене муниципаллӑ районсен бюджечӗсемпе хула округӗсен бюджечӗсем хушшинче тата (е) иртсе пыракан финанс ҫулӗ тата планпа пӑхнӑ тапхӑр хушшинче Чӑваш Республикин республика бюджечӗн тивӗҫлӗ финанс ҫулӗнчи пӗтӗмӗшле тӑкакӗсен шайӗнче пайласа парассине Чӑваш Республикин «Чӑваш Республикин 2019 ҫулхи тата планпа пӑхнӑ 2020 тата 2021 ҫулсенчи тапхӑрти республика бюджечӗ ҫинчен» 2018 ҫулхи чӳк уйӑхӗн 28-мӗшӗнчи 83 №-лӗ саккунне улшӑнусем кӗртмесӗрех Чӑваш Республикин Министрсен Кабинечӗн нормативлӑ право акчӗсемпе улшӑнусем кӗртме пултараҫҫӗ.

Установить, что в 2019 году нормативными правовыми актами Кабинета Министров Чувашской Республики без внесения изменений в Закон Чувашской Республики от 28 ноября 2018 года № 83 «О республиканском бюджете Чувашской Республики на 2019 год и на плановый период 2020 и 2021 годов» могут быть внесены изменения в распределение объемов межбюджетных трансфертов, предоставляемых в целях реализации региональных проектов, обеспечивающих достижение целей, показателей и результатов региональных проектов, между бюджетами муниципальных районов и бюджетами городских округов и (или) между текущим финансовым годом и плановым периодом в пределах общего объема расходов республиканского бюджета Чувашской Республики на соответствующий финансовый год.

Чӑваш Республикин уйрӑм саккунӗсен акчӗсене улшӑнусем кӗртесси ҫинчен (35№ саккун 2019) // Михаил Игнатьев. Закон № 35 от 07 мая 2019 г.

ӑ) 3-мӗш пайра «ултӑ уйӑхра пӗрре, утӑ уйӑхӗн 15-мӗшӗнчен тата кӑрлач уйӑхӗн 20-мӗшӗнчен кая юлмасӑр» сӑмахсене «кашни кварталта, ӳссе пыракан итогпа, отчетлӑ тапхӑр хыҫҫӑнхи пӗрремӗш кун тӗлне, отчетлӑ тапхӑр хыҫҫӑнхи уйӑхӑн 4-мӗш кунӗнчен кая юлмасӑр» сӑмахсемпе улӑштарас;

б) в части 3 слова "один раз в шесть месяцев, в срок не позднее 15 июля и 20 января" заменить словами "ежеквартально, нарастающим итогом, по состоянию на первый день, следующий за отчетным периодом, не позднее 4 числа месяца, следующего за отчетным периодом";

Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикин территорийӗнче вырнаҫнӑ нумай хваттерлӗ ҫуртсенчи пӗрлехи пурлӑха тӗпрен юсас ӗҫе йӗркелес енӗпе правӑн уйрӑм хутшӑнӑвӗсене йӗркелесси ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016.07.05, 103-104№

4) 3 статьян иккӗмӗш абзацӗнче «планпа пӑхнӑ тапхӑрти» сӑмахсене «планпа пӑхнӑ тапхӑр» сӑмахсемпе улӑштарас;

4) в абзаце втором статьи 3 слова "на плановый период" заменить словами "плановый период";

Чӑваш Республикин "Чӑваш Республикин республикӑн пурлӑх резервӗ ҫинчен" саккунне улшӑнусем кӗртесси ҫинчен // Михаил Игнатьев. «Хыпар», 2016.07.05, 103-104№

Ваҫук тавра пӗр тапхӑр явӑнсан, хуҫкалансан, вӑл тарӑхманнине кура, Мишша ӑна ҫулӑхма пӑрахнӑпа пӗрехчӗ ӗнтӗ, ҫапах та пӗррехинче…

Помоги переводом

4 // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 37–84 с.

Каярах чаплӑ ӳнерҫӗ пулса тӑнӑ ҫак хӗрарӑм чӑваш тӗррин аталанӑвӗнче ҫӗнӗ тапхӑр уҫнӑ.

Помоги переводом

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

XIX тата XX ӗмӗрсен чиккинчи кӑткӑс тапхӑр чӑвашсен тӗнче курӑмне, пурнӑҫ еккине улӑштарнӑ.

Помоги переводом

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫу пуҫламӑшӗнче вӗсен пӗр «шурӑ» тапхӑр пулнӑ.

Помоги переводом

Килӗшӳлӗхпе ӗлккенлӗх // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

XVIII ӗмӗрте чӑваш пурӑнакан талккӑш сарӑлсах пынӑ ⎼ кӑнтӑр енче тата тухӑҫра «ҫӗнӗ ҫӗрсем» хушӑннӑ, ҫавӑнпа та ку тапхӑр халӑх тумӗн аталанӑвӗнче питӗ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.

Помоги переводом

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тапхӑр

Этап

Мӑн Сен-Бернар // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9C%D3%91%D ... 0%B0%D1%80

Вӑрҫӑ хыҫҫӑнхи тапхӑр

После войны

Гельголанд // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D0%B5%D ... 0%BD%D0%B4

Кӗҫех утрав кун-ҫулӗнче ҫарлӑ тапхӑр пуҫланнӑ.

Вскоре в истории острова начался военный период.

Гельголанд // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D0%B5%D ... 0%BD%D0%B4

Ку тапхӑр та ҫӑмӑл пулман, анчах Иван Петрович халь ирӗклӗ ҫӗнӗ ҫӗршывӑн ирӗклӗ ҫӗнӗ хуҫи пулса тӑнӑ.

Помоги переводом

Революци матросӗ // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 179–186 с.

Вӑтӑр ҫул тӑсӑлнӑ ҫав тапхӑр, анчах унта чуна савӑнтарнӑ пӗр кун та пулман, пӗр хӗре те пулин юратса чуптума та май килмен.

Помоги переводом

Революци матросӗ // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 179–186 с.

Ҫӗршывӑн Тӗп саккунӗсенчен пӗри, кнессет ҫинчен калакан саккун, кашни парламент пухӑвӗ хӑйӗн тивӗҫне ӑна суйланӑранпа тӑватӑ ҫул тӑсӑлакан тапхӑр хушши пурнӑҫланине палӑртать.

Один из Основных законов страны, закон о кнессете, устанавливает четырёхгодичный период полномочий каждого парламентского созыва со дня его избрания.

Кнессет // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%BD%D ... 0%B5%D1%82