Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Дон сăмах пирĕн базăра пур.
Дон (тĕпĕ: Дон) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Вунпилӗк ҫулта чухнех вӑл хӑйӗн ирӗкӗпе продовольстви отрядне кайса кӗрет, унта продармеец, пулеметчик, инспектор пулать, пуян казаксен пытарса хунӑ тырӑ запасӗсене тытса илме пулӑшать (вӑл тырӑ ун чух Мускавра тата Питӗрти выҫӑ пурӑнакан рабочисене ҫав тери кирлӗ пулнӑ!), Дон тӑрӑхӗнче 1922 ҫулчченех ашкӑнса ҫӳренӗ шурӑ бандӑсене хирӗҫ пулнӑ ҫапӑҫусене хутшӑнать, пӗрре кӑна мар йывӑрлӑха лекет.

Еще в пятнадцать лет он добровольно поступает в продовольственный отряд, где становится продармейцем, пулеметчиком, инспектором, помогает завладеть спрятанными запасами хлеба богатых казаков (этот хлеб тогда был очень нужен голодающим рабочим в Москве и Питере!), Участвует в боях против белых банд, действовавших на Дону до 1922 года, неоднократно попадает в трудное положение.

М.А. Шолохов // Леонид Агаков. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 428–431 с.

Михаил Шолохова нумай вӗренме тӳр килмен, Дон ҫинче граждан вӑрҫи пуҫланса кайнӑ.

Михаилу Шолохову не пришлось много учиться, на Дону началась гражданская война.

М.А. Шолохов // Леонид Агаков. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 428–431 с.

Михаил Александрович Шолохов 1905 ҫулхи майӑн 24-мӗшӗнче, Дон округӗнчи Вешенская станицӑн Кружилино тенӗ хуторӗнче ҫуралнӑ.

Михаил Александрович Шолохов родился 24 мая 1905 года в хуторе Кружилино станицы Вешенской Донского округа.

М.А. Шолохов // Леонид Агаков. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 428–431 с.

«Лӑпкӑ Дон» 150 хут ытла пичетленнӗ, «Уҫнӑ ҫерем» 120 хут ытла тухнӑ.

«Тихий Дон» печатался более 150 раз, «Поднятая целина» выходила более 120 раз.

М.А. Шолохов // Леонид Агаков. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 428–431 с.

Совет халӑхӗн чаплӑ писателӗ Михаил Александрович Шолохов — Совет Союзӗнчи халӑхсем хушшинче кӑна мар, пӗтӗм тӗнчипех сарӑлнӑ «Лӑпкӑ Дон» тата «Уҫнӑ ҫерем» ятлӑ романсен авторӗ.

Знаменитый советский писатель Михаил Александрович Шолохов — автор романов «Тихий Дон» и «Поднятая», распространившихся не только среди народов Советского Союза, но и по всему миру.

М.А. Шолохов // Леонид Агаков. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 428–431 с.

Григорийӗн ӑмӑртмалла-и вара парне парас тӗлӗшрен тури Дон таврашӗнчи пуянтан та пуян ҫӗр улпучӗн ывӑлӗпе!

Григорию ли соперничать в подарках с сыном богатейшего в верховьях Дона помещика?

24 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Дон казакӗсем пит те маттур иккен, — Тӑшмана касса тураҫҫӗ ҫеҫ иккен.

А и что это за донские казаки — Они рубят и сажают на штыки.

24 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Дон казакӗ, георги кавалерӗ, — кӗлеткипе авӑнса, пӳрнипе тӗллесе кӑтартрӗ Григорий ҫине госпиталь пуҫлӑхӗ.

— Донской казак, георгиевский кавалер, — изгибаясь, указал на Григория заведующий.

23 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Старик ӑна Дон ҫинче ӗлӗк епле ирӗклӗ пурнӑҫ пулни ҫинчен, аваллӑх ҫинчен пӗр чӑкрашлӑхсӑр каласа панисене итлерӗ.

Слушал бесхитростные рассказы старика о былой привольной на Дону жизни, о старине.

22 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

«Кунта шыва та тыткӑна илнӗ, тимӗр решетке читлӗхне хупса хунӑ, Дон шывӗ…» — уҫӑмсӑррӑн шухӑшларӗ Григорий.

«Воду и то в неволю взяли, за железной решеткой, а Дон…» — неясно думал Григорий.

21 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

«Тен, вӗсенчен хӑшӗ те пулин Дон ҫине тухса каять?» — шухӑшларӗ Григорий, салхулӑх пуснипе пуҫне усӑнтарса.

«Может, какой в Донщину сейчас пойдет?» — подумал Григорий и поник под частыми уколами тоски.

21 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Тепӗр ҫырӑвӗнче Петро хӑй патне «тӑван Дон хӗрринчи садсенче ӳснӗ» типӗтнӗ чие ҫырли ярса пама тата тӑтӑшрах ҫырса тӑма ыйтнӑ; ҫав ҫырурах вӑл Григорие вӑрҫса ҫырнӑ: казаксем каланӑ тӑрӑх, Гриша утне япӑх пӑхать, имӗш, ӑна, Петрона, ку япала питӗ пӑшӑрхантарать, мӗншӗн тесен Гришка аллинчи учӗ унӑн, Петрон, ятран илнӗ учӗ; кун пирки Петро ашшӗне Григорий патне хӑй ячӗпе ҫыру ҫырса яма ыйтнӑ.

В следующем письме просил Петро прислать ему сушеной вишни «с родимых донских своих садов» и просил не забывать, писать чаще; там же ругал он Григория за то, что, по словам казаков, плохо Гришка присматривает за конем, — а ему, Петру, обидно, так как конь Гнедой — его, Петра, собственный и кровный; просил отца написать от себя Григорию.

17 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Дон тӑрӑхӗнчи станицӑсемпе хуторсем пушанса юлчӗҫ, пӗтӗм Дон-ҫи халӑхӗ утӑ ҫулма е хирти ӗҫе тухса кайнӑ тейӗн.

Станицы, хутора на Дону обезлюдели, будто на покос, на страду вышла вся Донщина.

16 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Пӗтӗмӗшпе илсен те питех тӗссӗр, виҫерен тухман сивлеклӗрех ҫын вӑл — Дон хӗрринчи тусанлӑ хӑйӑр ҫине шӑтса ӳснӗ вушар та тимӗр пек ҫирӗп караич йывӑҫҫи евӗр.

И весь он был скуп на краски, холодно-сдержан, — караич, крутое, железной твердости дерево, выросшее на серой супеси неприветливой обдонской земли.

15 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Бунчук хӑйӗн чаплах мар утне сотникӑн таса ӑратлӑ Дон урхамахӗпе танлаштарчӗ.

Бунчук поравнял своего незавидного коня с чистокровным донцом сотника.

15 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Дон ҫӗршывне аса илтӗмӗр.

Вспоминали Донщинку.

11 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Леш енчен, ик аяккипе каштан йывӑҫӗсем лартса тухнӑ ҫул тӑрӑх, картишне сотня кӑшӑлтатса кӗрет — Дон ҫинчен килнӗ хушӑну.

С той стороны по дороге, засаженной каштанами, стекала во двор сотня — пополнение с Дона.

10 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

— Пирӗннисем, Дон казакӗсем.

— Наши, донские казаки.

10 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Ӑна, Дон ҫинчен килнӗ подкреплени хушса парса, малтанхи хисепе ҫитерчӗҫ.

Пополняемый прибывшим с Дона подкреплением.

10 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Мӗн чухлӗ ахлатмарӗҫ пулӗ дамӑсем, Дон казакӗ ҫине пӑха-пӑха, мӗн чухлӗ сӑйламарӗҫ пулӗ ӑна хаклӑ йышши пируссемпе, тӗрлӗрен тутлӑ канфет таврашӗсемпе; Крючковӗ хӑй малтанах вӗсене тем тӗрлӗ намӑс сӑмахсемпе питлесе пурӑнчӗ, кайран, штабри офицер пакунӗпе ҫӳрекен подхалимсем ыррӑн ӑса вӗрентнипе, ку ӗҫрен тупӑшлӑ професси туса хучӗ; сӑмахсене урӑм-сурӑммӑн йӑмӑхтарса «паттӑрлӑх» ҫинчен каласа кӑтартма пуҫларӗ, нимӗн намӑса пӗлмесӗр суйма тытӑнчӗ.

Дамы ахали, дамы угощали донского казака дорогими папиросами и сладостями, а он вначале порол их тысячным матом, а после, под благотворным влиянием штабных подхалимов в офицерских погонах, сделал из этого доходную профессию: рассказывал о «подвиге», сгущая краски до черноты, врал без зазрения совести.

9 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней