Корпус чувашского языка

— Вӑйлӑ, хӑюллӑ, ҫӗлӗксем ҫине хӗрлӗ ҫӑлтӑр ҫыпӑҫтарнӑ боецсем килеҫҫӗ…

— Придут сильные, смелые бойцы с красными звездами на шапках…

29 сыпӑк // Николай Сандров. Осеева В.А. Ваҫҫук Трубачевпа унӑн юлташӗсем. Повесть. 2-мӗш кӗнеке. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1956. — 400 с.

Пуҫӗсене вӗсем халиччен курман темӗнле ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ.

На головах у них были какие-то невиданные шапки.

Староста арӑмӗ Василиса // Н. Ятманов. Дмитриев, Н. П. Тӑван ҫӗршывӑн чысӗ: халӑх геройӗсем ҫинчен ҫырнӑ калавсем / вырӑсларан Н. Ятманов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 126 с. — 52–75 с.

Пӗр сарайне пӗтӗмӗшпех обмундированисем, кӑҫатсем, полушубкӑсем, ӑшӑ кӗпе-йӗмсем, тиртен ҫӗленӗ ҫӗлӗксем тултарса хунӑ.

Целый сарай был завален обмундированием, валенками, полушубками, теплым бельем, меховыми шапками.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Фиш Г.С. Кимас-кӳлли ялӗ парӑнни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 140 с.

— Анне, ҫӗлӗксем ҫинче ҫӑлтӑрсем вӗт, ҫӑлтӑрсем! — ҫинҫе сасӑпа кӑшкӑрса ячӗ Гриша Банюк.

— Мама, да ведь звезды на шапках, звезды! — пискливо крикнул Гриша Банюк.

VIII // Леонид Агаков. Василевская В.Л. Асамат кӗперӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1945. — 200 с.

Пӳртсем тӑрринче юртан купаланнӑ хулӑн ҫӗлӗксем.

На крышах домов толстые шапки снега.

VII // Леонид Агаков. Василевская В.Л. Асамат кӗперӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1945. — 200 с.

Пурте ҫӗлӗксем е папахӑсем тата тӑлӑпсем е шинельсем тӑхӑннӑ.

Все были в шапках, папахах, тулупах и шинелях.

2 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.

Ҫӑмламас ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ тата лакпа сӗрнӗ портупейсем ҫыхнӑ хуралҫӑсем, чул кӳлепесемпе илемлетнӗ хапха икӗ енче тӑрса, йӗнӗрен кӑларнӑ хӗҫӗсене аллисенче тытса, ӑна честь пачӗҫ.

Часовые, стоявшие с обнаженными палашами по обе стороны ворот, украшенных каменными фигурами, отдали ему честь.

1 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.

Аялта пӗр турат та ҫук, унта ҫеҫ, ҫӳлте, кӑвак тӳпере хӗвел ҫутатакан сарӑрах-хӗрлӗ вулӑсем тӑрринче, симӗсрех ҫӗлӗксем силленсе тӑраҫҫӗ.

Ни одной ветки внизу, и только там высоко — в голубизне — на желтовато-розовых, освещенных солнцем стволах качаются зеленые шапки.

5. Ҫул-йӗр // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.

Пуҫне вӗсем кӗмӗл тенкисемпе илемлетнӗ бархат ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ.

В плоских бархатных шапочках, украшенных серебряными монетами.

Ҫирӗм виҫҫӗмӗш сыпӑк // Николай Пиктемир. Голубева, Антонина Георгиевна. Уржум ачи: повесть; вырӑсларан Н. Пиктемир куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 194 с.

Хӗрачасем ҫӳҫне кастарнӑ пуҫӗсене ҫӑм тутӑрсем ҫыхнӑ, арҫын ачасем ватка хурса ҫӗлетнӗ ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ.

Девочки повязали стриженые головы большими шерстяными платками, а мальчики надели круглые, стеганые на вате шапки.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Николай Пиктемир. Голубева, Антонина Георгиевна. Уржум ачи: повесть; вырӑсларан Н. Пиктемир куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1953. — 194 с.

Сайралнӑ пӗлӗтсем хушшинчен кас-кас хӗвел пӑха-пӑха илет, вара йӗри-тавра пурте — пӳрт умӗнчи йывӑҫсен юр витнӗ турачӗсем те, лӑпсӑркка юр ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ юпасем те пӗтӗмпех асамат кӗперӗ тӗслӗ пин-пин хӗлхемпе ялкӑшса, ҫиҫсе тӑрать.

Сквозь поредевшие облака изредка проглядывало солнце, и тогда все вокруг — опушенные ветви деревьев в палисадах, украшенный белыми наконечниками снега штакетник, столбы, надвинувшие косматые снежные папахи, — все вспыхивало и переливалось мириадами радужных искр.

18 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Унтан вӑл хыҫалалла тинкерсе илчӗ те хӗрлӗармеецсен сивлек те сӳрӗк, кашни хӑйне расна, ҫав хушӑрах виҫесӗр пӗрешкел сӑнӗсене курчӗ, пилӗк кӗтеслӗ хӗрлӗ ҫӑлтарлӑ кӑвак ҫӗлӗксем, кивелсе сарӑхнӑ е ҫӗнӗрех пирки кӑштӑрка ҫутӑ тӗслӗ сӑрӑ шинельсем ӗмӗлтетсе чухеннине курчӗ; похода тухнӑ ҫынсен пысӑк ушкӑнӗ сӗлкӗшлӗ юра ашса йывӑррӑн утнине, уҫӑмсӑррӑн калаҫнине, тӗрлӗ сасӑллӑн ӳсӗрнине, флягӑсем чӑнклатнине илтрӗ; нӳрелсе лӳчӗркеннӗ атӑсен, махорка тӗтӗмӗн, чӗн амуницин чуна кӑтӑклантаракан шӑршине сывларӗ.

Оглядываясь, он видел серьезные и равнодушные лица красноармейцев, такие разные и нескончаемо похожие друг на друга, видел качкое движение серых шапок с пятиконечными красными звездами, серых шинелей, желтоватых от старости и шершаво-светлых, которые поновей; слышал хлюпкий и тяжкий походный шаг массы людей, глухой говор, разноголосый кашель, звяк манерок; обонял духовитый запах отсырелых сапог, махорки, ременной амуниции.

XL // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Союзниксем кӗрӗксем, мулкач тирӗнчен ҫӗленӗ ҫӑмламас ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ, хӑйсенчен сигарӑпа одеколон шӑрши кӗрет.

Союзники — в шубах, в мохнатых заячьих папахах, овеянные запахами сигар и одеколона.

XIV // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Виҫҫӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1974. — 438 с.

Майдан казаксен лампасӗсемпе, карттусӗсемпе капӑрланса чӑпарланнӑ; вӗсем хушшинче теплерен ҫеҫ, пӗчӗкҫӗ утравсем пек хуралса, лӗмсӗркке ҫӗлӗксем палӑраҫҫӗ.

Майдан пышно цвел казачьими лампасами, фуражками, изредка островком чернела лохматая папаха.

XXIII // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Оркестр выляса ячӗ, «урр-а-а!» кӑшкӑрни янраса кайрӗ, ҫӗлӗксем, тутӑрсем ҫӳлелле вӗҫрӗҫ.

Заиграл оркестр, прокатились возгласы, крики «урр-а-а-аа!», взлетели к небу шапки, раскинулись платки.

XXXV сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Виҫӗ тонна тиекен машинӑна ҫирӗм ултӑ колхоз ялавӗсемпе илемлетнӗ, ун тавра лапсӑркка ҫӗлӗксем, хӗрлӗ те кӑвак тӑрӑллӑ кубанкӑсем, шел тутӑрсем, хулпуҫҫисем ҫинче сарӑлса выртакан тӑлӑп ҫухисем хумханса тӑнӑ.

Трехтонную грузовую машину украсили флагами двадцати шести колхозов, вокруг нее раскинулись лохматые шапки, кубанки с красным и синим навершием, шелковые платки, перекинутые через плечи вороты тулупов.

XXI сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Иккӗшӗ ҫуллахи карттуссемпех; ыттисем путек тирӗсенчен ҫӗлетнӗ тӗссӗр хура ҫӗлӗксем тӑхӑннӑ та, йӳле янӑ ҫӗлӗк хӑлхисен вараланчӑк ҫаккисем икӗ еннелле ҫапкаланса пыраҫҫӗ.

На двух были летние фуражки, на остальных грязносерые вязаной смушки папахи, с расстегнутыми отворотами и болтающимися мотузками завязок.

XXI // Аркадий Малов. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Аркадий Малов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963. — 415 с.

Колонна уҫса пӑрахнӑ хапха витӗр чиркӳ картишне пырса кӗчӗ, пуҫсем ҫинчен хывнӑ ҫӗлӗксем мӗлтлетсе илчӗҫ, харӑссӑн пусакан урасен сассипе пӗтӗм чиркӳ янӑраса тӑрать.

Колонна врезалась в распахнутую калитку церковной ограды, замелькали сдернутые с голов папахи, до самого купола налилась церковь стуком шагов.

10 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Вӑкӑрсем, михӗсем, утӑ лавӗсем, цыгансем, чӳлмексем, хӗрарӑмсем, премӗксемпе ҫӗлӗксем, — пурте куҫа яр курӑнаҫҫӗ, ула-чӑла, йӗркесӗр, куҫ умӗнче ушкӑнӑн-ушкӑнӑн хыпаланса ҫӳреҫҫӗ, хӗвӗшеҫҫӗ.

Волы, мешки, сено, цыганы, горшки, бабы, пряники, шапки — все ярко, пестро, нестройно; мечется кучами и снуется перед глазами.

II // Василий Алагер, К. Никифорова, Михаил Рубцов, Афиноген Кузьмин. Николай Гоголь. Диканька ҫывӑхӗнчи хуторти каҫсем. Вырӑсларан чӑвашла В. Алагер, К. Никифорова, М. Рубцов, А. Кузьмин куҫарнӑ. Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 254 с.

Анчах ним те тӑваймастӑн — нимӗҫ салтакӗсене хӗрарӑмсен кивелнӗ кӗрӗкӗсене те, тӗпленӗ ҫӑматӑсене те, сурӑх е йыта тирӗнчен ҫӗленӗ ҫӗлӗксем те тӑхӑнтарма тивнӗ…

Но ничего не поделаешь — приходилось одевать немецких солдат в потертые бабьи шубы, подшитые валенки и шапки с отделкой из барашка и собачьего меха…

VII // Михаил Рубцов. Бубеннов, Михаил Семёнович. Шурӑ хурӑн: роман; иккӗмӗш кӗнеке; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 363 с.