Корпус чувашского языка

Сӑмахпа каланӑ япали вара пӗтӗм ҫутҫанталӑкӑн амӑшӗ пулать, урӑхла каласан, ҫутҫанталӑк…

Обладающее именем — это дверь во все таинства…

Застава хыҫне // Николай Григорьев. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 75–89 стр.

Вӑл ҫав ҫынсене хӗрхеннӗн туйӑнать: ҫак ӗҫченсем хӑйпе хирӗҫ маррине вӑл хӑй ӗмӗрӗнче вӗренсе ҫитнӗ; ку ҫынсем пулӑсем пекех иккенне, вӗсене ҫутҫанталӑкӑн кӗтмен ҫӗртен тухакан инкек-синкекӗсемпе куҫа-куҫӑн тӑрса кӗрешме тивнине, ҫав кӗрешӳре вӗсене ҫутҫанталӑк тавӑрма хатӗр тӑнине тинӗс тахҫанах пӗлнӗ.

Оно как бы жалело их: века его существования научили его понимать, что не те злоумышляют против него, которые строят; оно давно уже знает, что это только рабы, их роль бороться со стихиями лицом к лицу, а в этой борьбе готова и месть стихии им.

Коновалов // Александр Алга. Максим Горький. Сочиненисем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 70–118 стр.

Ҫутҫанталӑк ялан пӗр евӗрлӗ калать; Ольга ҫутҫанталӑкра пӗр вӗҫӗ-хӗррисӗр, анчах улшӑнусӑр, пуҫламӑшсӑр, вӗҫсӗр пурнӑҫ юхӑмне ҫеҫ курать.

Природа говорила все одно и то же; в ней видела она непрерывное, но однообразное течение жизни, без начала, без конца.

VIII сыпӑк // Александр Артемьев, Михаил Рубцов. Иван Гончаров. Обломов: роман. Александр Артемьевпа Михаил Рубцов куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956

Ҫутҫанталӑк тӗлӗрсе тӑнӑн туйӑнать, улатакка йывӑҫа такканӑ сасӑ ҫеҫ, вӑхӑчӗ-вӑхӑчӗпе инҫетрен илтӗнсе килсе, ҫутҫанталӑк ыйӑхне пӑсать.

природа покоилась в оцепенении, которого не нарушал ни один звук; редко-редко долетал откуда-то издали стук дятла.

8-мӗш сыпӑк. Пулас харсӑр пират // Феодосия Ишетер. М. Твен. Том Сойер темтепӗр курса ҫӳрени. Шупашкар, Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 232 с.

Пӗтӗм Раҫҫейри халӑх фрончӗн (вырӑсла кӗскетсе каласан, ОНФ) экологи тата вӑрман хӳтӗлес енӗпе ӗҫлекен общество мониторингӗн центрӗ те Чӑваш Енри Ҫутҫанталӑк министерстви уйрӑмах хӳтӗлемелли ҫутҫанталӑк территорийӗсенчен 70 ытла процентне пӗтернишӗн пӑшӑрханнине пӗлтернӗччӗ.

Общественный центр мониторинга экологии и по защите леса Общероссийского народного фронта (коротко ОНФ) сообщил о том, что уничтожение более 70 процентов особо охраняемой заповедной территории Министерством экологи Чувашской Республики тревожит и их.

Ҫамрӑк экологсем тата тепӗр ҫыру ҫырасшӑн // Вика Сорокина. http://chuvash.org/news/12565.html

Канӑҫсӑр ҫутҫанталӑк ҫӗр каҫипех ӗҫленӗ иккен.

Помоги переводом

Улттӑмӗш сыпӑк // Виталий Енӗш. Григорьев-Енӗш В.Г. Чун кӑварӗ. Повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1987. — 215 с. — 3–36 с.

Тӗпчевҫӗсем сӑнанӑ тӑрӑх, «халӑх ӳнерӗ аталанӑвӗ социаллӑ хутшӑнусемпе, ҫутҫанталӑк йӗркипе, халӑх пурӑнакан тӗрлӗ вырӑнсемпе, унӑн историйӗпе тата йӑлисемпе тачӑ ҫыхӑннӑ…

Помоги переводом

Паянхи капӑр тум // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тӗрлес тесен, пурҫӑн тата ҫӑм ҫипсене кӑмӑлланӑ, вӗсене ҫутҫанталӑк сӑррисемпе пӗветнӗ.

Помоги переводом

Саккам чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Тӗрленӗ эрешсен чыслӑ та селӗм тӗсӗ-йӗрӗ те ҫутҫанталӑк панӑ сӑрӑсемпех ҫуралнӑ.

Помоги переводом

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫав синкерлӗ саманара чӑваш халӑхӗн пин-пин ҫул хушши пухӑннӑ ӑс-хакӑл мулне: Ҫут тӗнчепе ҫутҫанталӑк пӗлӗвне, ӗненӗвне, йӑли-йӗркине тата чӗлхине ⎼ упраса хӑвармашкӑн тӑрӑшмалла пулнӑ.

Помоги переводом

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ӑна ҫӗнме мӑн асаттесен эткер пуянлӑхӗ тата чӗрӗ ҫутҫанталӑк хавалӗ пулӑштӑр пире».

Помоги переводом

Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Унта чӑваш халӑхӗн пархатарлӑ илемлӗх туйӑмӗ, ӑс-хакӑлӗпе кӑмӑл-сипечӗ, ӑрасна тӗнче курӑмӗ тата этемпе ҫутҫанталӑк ҫураҫулӑхӗ сӑнарланнӑ.

Он отражает художественно-эстетические вкусы чувашского этноса, его философские и нравственные представления, самобытное понимание мироздания и взаимосвязь человека с окружающей природой.

Хисеплӗ Вулаканӑмӑр! // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Ҫутҫанталӑк шайӗнчисем

Природные

Нюксеница районӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9D%D1%8E%D ... 0%BD%D3%97

Ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗсен факультечӗ

Факультет естественных наук

Утрехт университечӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D1%82%D ... 1%87%D3%97

Юлашки вӑхӑтра ҫутҫанталӑк тата биомедицина ӑслӑлӑхӗсем аталанма тытӑннӑ.

В последнее время получили развитие естественные и биомедицинские науки.

Утрехт университечӗ // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D1%82%D ... 1%87%D3%97

Саншӑн кунта ҫутҫанталӑк килӗшмест пек туйӑнать…

Помоги переводом

1 // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 193–213 с.

— Манӑн ҫӗршывра та ватӑ ҫынсем нумай, анчах вӗсем ҫутҫанталӑк законӗсем тӑрӑх ватӑлаҫҫӗ: курпунланаҫҫӗ, мӗскӗнленеҫҫӗ, куҫӗсем сӳнеҫҫӗ, пичӗсем пӗркеленеҫҫӗ, алли-урисем тутӑхаҫҫӗ.

Помоги переводом

Иккӗмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Аталану ҫуккине пула кунти тӑрӑх юхӑнса юлнӑ, ҫакена Китай ҫутҫанталӑк тӗпчевҫи Сюаньцзан палӑртса хӑварнӑ.

Упадок привёл к запустению, отмеченному китайским естествоиспытателем Сюаньцзаном.

Одиша // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9E%D0%B4%D ... 1%88%D0%B0

Ҫапла вара ачасем сӑлтавпа следстви ҫыхӑнӑвӗсене йӗркелеме, элементарлӑ экспериментсене тӗпе хурса гипотезӑсем кӑларма, пӗтӗмлетӳсем тума, ҫутҫанталӑк пулӑмӗсен пӗр-пӗринпе ҫыхӑну тытассине тата пӗр-пӗрне пӑхӑнса тӑрассине палӑртма вӗреннӗ.

Таким образом, дети учились устанавливать причинно-следственные связи, выдвигать гипотезы на основе элементарных экспериментов и делать выводы, устанавливать взаимосвязь и взаимозависимость природных явлений.

Февралӗн 8-мӗшӗнче Раҫҫей наукин кунне паллӑ тӑваҫҫӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... va-3637118

ТПУ 7 факультет пур — юридици, экономика, гуманитари, медицина, социаллӑ тата политика ӑслӑхӗсен, тӗрӗс ӑслӑлӑхсен тата ҫутҫанталӑк ӑслӑлӑхӗсен факультечӗсем.

ТГУ имеет 7 факультетов — юридический, экономический, гуманитарный, медицинский, социальных и политических наук, точных наук и наук о природе.

Тбилиси патшалӑх университечӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%B1%D ... 1%87%D3%97