Корпус чувашского языка

Ҫакнашкал ҫӗр пӳртре тӗтӗмпе, чыхӑнса выртнӑ вӑхӑтра, пӗлетӗн-и, мӗнешкел пысӑк тавҫӑру вырӑнне шутланать вӑл — тӗтӗм тухмалли ахаль тӑрпа, кантӑксем пирки каламастпӑр та ӗнтӗ.

Задыхаясь от дыма в таком балагане, понимаешь, какое величайшее изобретение — самая простая дымовая труба, не говоря уже об окнах.

III // Николай Григорьев. Мамин-Сибиряк Д.Н. Тӑрантаракан тата ытти калавсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1961. — 48 с. — 36–48 с.

Хавра тӗтӗмӗ — акӑ хула чунӗ; тӗтӗм тата аташу.

Дым хавры, — вот душа города: дым и бред.

Тускуб // Алексей Леонтьев. Толстой А. Н. Гарин инженер гиперболоичӗ; Аэлита (Марс пӗтмӗшӗ): романсем; Алексей Леонтьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Ҫӗнӗ Вӑхӑт, 2014. — 495 с. — 319–494 с.

— Тӗтӗм шӑрши, чӑнах тӗтӗм шӑрши, — пӑшӑлтатрӗ вӑл савӑнӑҫлӑн.

— Да, да… запах дыма, — вскрикнула она радостно.

IX // Василий Юдин. Гариф Губай. Бакенщик хӗрӗ. Повесть. Тутарларан В.Н. Юдин куҫарнӑ — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1962. — 204 с.

Вӗсем пирусӗсене ӗмеҫҫӗ те тӗтӗмӗсене тӗтӗм шӑтӑкнелле вӗреҫҫӗ.

Курили, а дымок пускали в отдушину.

Пин те тӑхарҫӗр ҫирӗм виҫҫӗмӗш ҫулхи кӗр кунӗсем // Александр Галкин. Прилежаева М. П. Ленин пурнӑҫӗ: повесть; Александр Галкин куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1977. — 255 с.

Кунта таҫта тӗтӗм тухмалли шӑтӑк пулмалла, вут вӑйлӑ ҫунсан та, хӑвӑлта тӗтӗм турри сисӗнмест.

Где-то был устроен отличный дымоход, дрова горели дружно, и в пещере почти не ощущалось дыма.

Пиллӗкмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Черныш пӗр вӑхӑтрах вӑрман ҫинчи симӗсрех тӗслӗ тӗтӗме те, Шурӑна та курать, ӑна ҫав тӗтӗм хупласа илнӗн туйӑнать.

Черныш одновременно видел и зеленоватый дымок над лесом, и Шуру, которая тоже как будто окутывалась этим дымком.

XIX // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Ҫырансем хӗрринче тӑшмантан пытаракан ҫӑра кӑпка тӗтӗм ҫӗкленчӗ, ҫак шап-шурӑ тӗслӗ тӗтӗм хӗвел ҫутипе куҫа йӑмӑхтармалла йӑлтӑртатать.

Над берегами поднялись дымовые завесы, пышные, кустистые, ослепительно белые на солнце.

XI // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Анчах тӗтӗм ӑшӗнче те пуртӑсемпе мӑлатуксен сасси шӑпланмарӗ, чӑрсӑр маршсем тӗтӗм витӗр те ҫулсем ыйтаҫҫӗ.

Однако стук топоров и молотков не затих и в дыму, бурные марши требовали дорог и сквозь дым.

XI // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Хӑшпӗрисене ҫурӑлакан минӑсем хушшипе тухса кайма май килет, теприсем тӗтӗм капламӗсем ӑшӗнче ҫухалаҫҫӗ те, тӗтӗмпе тата пылчӑк сирпӗнчӗкӗсемпе пӗрле тумтир татӑк-кӗсӗкӗсем ҫӳлелле вӗҫеҫҫӗ.

Некоторым удавалось прорваться между взрывами мин, иные исчезали в клубах дыма, и клочья одежды летели вверх вместе с дымом и брызгами грязи.

XXV // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Вӗсем снаряд ҫурӑлнӑ хыҫҫӑн ҫийӗнчех тӗтӗм ӑшӗнче ҫухалаҫҫӗ, пачах курӑнми пулаҫҫӗ; тӗтӗм сирӗлсен, сӑрӑ пӑнчӑсем каллех хускалма тытӑнаҫҫӗ; кӑткӑсем ҫумӑр хыҫҫӑн шунӑ пек, вӗсем тайлӑмсем тӑрӑх упаленеҫҫӗ.

Они то и дело исчезали в дыму взрывов, пропадали, казалось, совсем, но дым рассеивался, и серые пятнышки снова жили, ползли по склонам, как муравьи после дождя.

IX // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Халь вӗсем вилӗ, пӗрин ҫинче те тӗтӗм мӑкӑрланса тӑмасть, анчах ӗлӗк чух Тарас кашни тӗтӗме уйӑрса илетчӗ, кашни гудок сасси тӑрӑх пӗлетчӗ…

Сейчас они мертвы, и дым не волнуется ни над одной, а бывало Тарас различал каждый дымок, знал каждый гудок по голосу…

9 // Леонид Агаков. Горбатов Б.Л. Парӑнманнисем (Тарас килйышӗ): повесть; Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1944. — 159 с.

— Тепӗр хӗрӗх минутран, — ӑнлантарчӗ вӑл, — горизонтра эсӗ хура тӗтӗм куратӑн, ҫакӑ вӑл лагерьте ҫунтаракан кӑвайт тӗтӗмӗ пулать.

— Через сорок минут, — пояснил он, — ты увидишь на горизонте черный дым — это в лагере жгут костры.

Ҫынсене хӑтарма! // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Поляр лётчикӗ: калавсем; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 248 с.

Вӑл курӑнмасть-ха: вӑл инҫетре, анчах тӗтӗм — пӑрахут тӗтӗмӗ, вӑл кунталла ҫывхарать!

Его еще не видно: он далеко; но дым — это пароходный дым, и он приближается сюда!

Тӗтӗм! Тӗтӗм! // Михаил Рубцов. Чумаченко А.А. Уйӑх ҫынни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Васильев ҫынсене тӗтӗм кӗме ӗлкӗреймен юнашар камерӑсене куҫма, коридора тӗтӗме химилле майпа ҫӑтакан аппаратсем лартма хушрӗ.

Васильев приказал людям перебраться в соседние камеры, куда еще не успел проникнуть дым, а в коридоре поставить химические дымопоглотители.

Вунҫиччӗмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Александровски батарея патӗнче те пысӑк хура тӗтӗм мӑкӑрланни, тӗтӗм витӗр ҫулӑм ялкӑшни курӑнчӗ.

Большое пламя стояло, казалось, над водой на далеком мыске Александровской батареи и освещало низ облака дыма, стоявшего над ним.

27 // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Пӗтӗм укреплени тӑрӑх, уйрӑммӑнах сулахай енчи тусем тӑрӑх, шурӑ тӗтӗм — ҫӑра тӗтӗм ҫӗклене-ҫӗклене тухни курӑна пуҫларӗ.

По всей линии укреплений, особенно по горам левой стороны, по нескольку вдруг, беспрестанно, с молнией, ождались клубки густого, сжатого белого дыма.

24 // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Тӳпере бомбӑсен вутлӑ йӗрӗсем пӗр-пӗринпе хӗресленеҫҫӗ, тӗксӗм-кӑвак пӗлӗте самантлӑха ҫиҫӗмлӗ йӑлтлатса илекен ҫутӑсем ҫутатса илеҫҫӗ, пӑшал кӗпҫинчен пӗрхӗнсе тухакан ҫутӑсем ӗнтӗ вӗсем, тар тӗтӗмӗ, шурӑ тӗтӗм чӑмӑрккисем курӑнаҫҫӗ, пӑшал пенӗ сасӑсем вӑйлӑланнӑҫем вӑйлӑлансах пыраҫҫӗ.

скрещивающиеся в воздухе, на молнии выстрелов, на мгновение освещавшие темно-синее небо, и белый дым пороха и прислушиваясь к звукам все усиливающейся и усиливающейся стрельбы.

5 // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Ҫакӑн хыҫҫӑн эсир тӑшман еннелле каякан снаряд шӑхӑрнине илтетӗр, ҫӑра тӗтӗм, тар тӗтӗмӗ хупласа хурать сире, вӑл платформӑна, ун тӑрӑх уткаласа ҫӳрекен матроссене хупласа хурать.

Вслед за тем вы слышите удаляющийся свист снаряда, и густой пороховой дым застилает вас, платформу и черные фигуры движущихся по ней матросов.

Севастополь декабрь уйӑхӗнче // Василий Алагер, Стихван Шавли. Толстой Л.Н. Севастополь калавӗсем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 238 с.

Вӑл хӑйсен пӳрт пӑлтӑрӗнчен тӗтӗм мӑкӑрланса тухнине курсан, тӗтӗм витӗрех пӳрте чупса кӗнӗ те асламӑшне вӑрата пуҫланӑ.

Когда он увидал, что из сеней валит дым, он вбежал в дверь, сквозь дым проскочил в избу и стал будить бабушку;

Вут тухни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ҫиле хирӗҫ пирки Лейно пӑшӑлтатса кӑшкӑрнӑ пекех мӑрьерен сывлӑш евӗрлӗ тӗтӗм тухни ҫине кӑтартрӗ, вӑл тӗтӗм майӗпен пӗлӗтелле явӑнса хӑпарать.

Лейно шопотом, похожим более на крик, — так как шептать приходилось ему против бури, — обратил мое внимание на легкий дымок, похожий на пар от дыхания, восходивший к морозному небу.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Фиш Г.С. Кимас-кӳлли ялӗ парӑнни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 140 с.