Корпус чувашского языка

Ун ҫийӗн шӗвӗ тӗтӗм пек ҫӑмӑл кӑна тӗтре пӑсланать, анчах вӑл шыв ҫинчен ҫӗкленнӗ ӗнтӗ, кукленсе ларса пӑхсан, тӗтрепе шыв хушшинчен те утравӑн, те аякри ҫыранӑн ылттӑн тӗслӗ хӑйӑрӗпе симӗс курӑкӗсем курӑнаҫҫӗ.

Над ней мглистая легкая дымка тумана, но он уже поднялся от воды, и, если присесть на корточки, в просвет между водой и туманом видны золотистая отмель и зелень то ли острова, то ли далекого берега.

Ҫыран хӗрринчи пӳрт // Николай Евстафьев. Дубов Н.И. Юханшыв ҫинчи ҫутӑсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 144 с.

Таварҫаврӑнӑш планне ҫулсерен тултараҫҫӗ, эмел курӑкӗсем хатӗрлессипе, кивӗ хут, ҫӗтӗк пуҫтарассипе тимлеҫҫӗ.

План товарооборота ежегодно выполняют, участвуют в сборе лекарственных растений, макулатуры и тряпья.

Юратнӑ ӗҫре – 30 ҫул // Светлана ЧИКМЯКОВА. http://putpobedy.ru/publikatsii/8516-yur ... cre-30-cul

Тинӗссенче чӗрчунсемпе ӳсентӑрансен тӗнчи тата пуянрах: унта тинӗс чӗрӗпӗсем, тинӗс ҫӑлтӑрӗсем, хуртсем, коралсем, губкӑсем, тӗрле йышши пӗчӗк раксем, пулӑсем, шыв курӑкӗсем пур.

В морях животный и растительный мир ещё богаче: там есть морские ежи, морские звёзды, черви, кораллы, губки, разнообразные ракушки, рыбы и водоросли.

2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Юханшывсемпе кӳлӗсенче пулӑсем, раксем, шапасем, нӑрӑсем, моллюсксем, хурт-кӑпшанкӑ личинкисем пурӑнаҫҫӗ; шыв курӑкӗсем, кӑкшӑм курӑкӗсем, хӑмӑшсем ӳсеҫҫӗ.

В воде рек, озёр и морей живут рыбы, раки, лягушки, жуки, личинки разных насекомых; растут водоросли, кувшинки, камыши.

2. Сийлӗ ту породисем мӗнле пулса кайни // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.

Типӗ те ункӑланса явӑннӑ шыв курӑкӗсем урана ҫакланаҫҫӗ, выртма чӗнеҫҫӗ.

Сухие пружинистые водоросли цеплялись за ноги, звали лечь.

IV // Михаил Рубцов. Диковский, С. В. Калавсем; Хв. Уярпа М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 70 с. — 43–69 с.

Кунта лапчӑнса пӗтнӗ, тутӑхса кайнӑ тимӗр пичкесем, вӗрен сӗрекесенче чӑмӑр кӗленче савӑтсем, бамбук, тетел татӑкӗсем, чӑптасем, крабсен хӗрлӗ хаччисем, кашни туна ҫинчех сухан евӗр хура чӑмӑрккаллӑ тинӗс курӑкӗсем, хуҫӑк кӗсменсем, канатсем, кит-пулӑсен ҫӗрӗшнӗ ҫурӑм шӑммисемпе аяк пӗрчисем, пемза, карап ячӗсене ҫырнӑ хӑмасем тата халиччен те путасран никама хӑтарман пиҫиххисем, кӑтрашка шыв ҫӑлтӑрӗсем, шыв курӑкӗсем хушшинче кая юлнӑ пӑр катӑкӗ пек ирӗлекен медузӑсем, ҫӗрӗшнӗ пир хупӑлчасем — пурте вӗсем вилӗ, нӳрлӗ, тӑвар тӗпренчӗкӗсемпе витӗннӗ.

Были тут измятые ржавые бочки, стеклянные шары наплавов в веревочных сетках, бутыли, бамбук, обрывки сетей, циновки, багровые клешни крабов, водоросли с темными луковицами на конце каждой плети, куски весел, канаты, ветхие позвонки и ребра китов, пемза, доски с названиями кораблей и еще никого не спасшие пояса, шершавые звезды, медузы, тающие среди водорослей, точно куски позднего льда, истлевшая парусина чехлов — все мертвое, влажное, покрытое кристаллами соли.

III // Михаил Рубцов. Диковский, С. В. Калавсем; Хв. Уярпа М. Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 70 с. — 43–69 с.

Атӑш курӑкӗсем сарӑ-хӗрлӗ пулса кайрӗҫ.

Папоротники стали рыжими.

65 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.

Хирти ҫамрӑк кӑлканпа сӗт курӑкӗсем урлӑ таптаса хытарнӑ питӗ йышлӑ сукмаксем тӑрӑх, ӗнесем мӗкӗркелесе килелле васкарах утрӗҫ.

Коровы с мычанием пошли быстрее к своим домам по многочисленным тропкам, выбитым в молодых полынях и молочайниках выгона.

Вуниккӗмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Эпӗ вутӑ купи патӗнче темиҫе ҫул хушши ӳссе ларнӑ хырхуххипе ыхра курӑкӗсем хушшинче хупахпа витӗнсе выртрӑм.

Прикрывшись лопухами, я лежал возле поленницы дров, прораставших уже не первый год молочаями и чесночником.

Тӑваттӑмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Кубань вара ман тӗллӗн ҫӳллӗ пампас курӑкӗсем пусса кайнӑ аслӑ ҫеҫенхир пек туйӑнса тӑратчӗ, тӳпере темӗн чухлӗ хӑлатсемпе ӑмӑрткайӑксем ярӑнса ҫӳреҫҫӗ имӗш, ҫеҫенхир тӑрӑх вара буркӑсем уртса янӑ сурӑх тир ҫӗлӗклӗ юланутҫӑҫем хӗҫсемпе, пӑшалсемпе ӗрӗхтерсе ҫӳреҫҫӗ пулать.

Кубань представлялась нам просторной степью, покрытой высокой травой, над ней много коршунов и орлов, по траве скачут всадники в бурках, в овечьих шапках, с саблями и ружьями.

Иккӗмӗш сыпӑк // Яков Зверев. Первенцев, А.А. Чыса ҫамрӑкран упра: роман / вырӑсларан Я.Зверев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 482 с.

Аквариумра шыв курӑкӗсем ӳсеҫҫӗ.

В аквариуме растут водоросли.

Ваҫка пиччӗшпе паллашнӑ хыҫҫӑнхи ӗҫсем // Василий Игнатьев. Панова В. Ф. Серёжа: повесть; Василий Игнатьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Анчах Ваҫкӑпа Женька, хӑйсен ӗҫне тума пуҫӑннӑскерсем, итлесе тӑмарӗҫ — вӗсем хатӗрлев пунктне эмел курӑкӗсем леҫсе пама пуҫтарӑннӑ пулнӑ.

Но Васька и Женька не слушали, занятые своими делами: они несли на заготпункт лекарственные растения.

Килти улшӑнусем // Василий Игнатьев. Панова В. Ф. Серёжа: повесть; Василий Игнатьев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 116 с.

Ӑна пур япала та интереслентерет: шыв курӑкӗсем те, хумсем таҫтан илсе килсе пӑрахнӑ туя хуҫӑкӗ те.

Его интересовало все: и водоросли и кусочек палки, принесенный волной неизвестно из каких краев.

Ҫирӗм пиллӗкмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Вӑйлӑ ҫил пырса ҫапӑннӑ чухнехи пекех вӗсем сулланаҫҫӗ: шыв айӗнчи юхӑма пула чул тусем ҫинчи шыв курӑкӗсем хускалса вылянипе ҫапла курӑнать пулас вӑл.

Они раскачивались, будто от порывов ветра: это подводные течения играли растущими на склонах водорослями.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Шыв курӑкӗсем хускалчӗҫ, чул купине ҫул уҫса панӑ пекех, вӗсем хуллен айккинелле ярӑнса ишсе кайрӗҫ.

Зашевелились водоросли и медленно проплыли в стороны, как бы освобождая ему дорогу.

Вунпӗрмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Прожектор ҫуттинче пулӑсем, витӗр курӑнакан медузӑсем ишсе ҫӳреҫҫӗ, шыв курӑкӗсем явӑнаҫҫӗ.

В лучах прожектора плавали рыбы, прозрачные медузы и колыхались водоросли.

Вуннӑмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Тинӗс курӑкӗсем ытларах тӗл пулма пуҫларӗҫ.

Стали попадаться водоросли.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Акӑ вӑл тинӗсӗн хӑйӑрлӑ тӗпӗ тӑрӑх утса пырать пек, унӑн урисем патӗнче хӗвел ҫутин пӑнчисем йӑлтӑртатаҫҫӗ пек… тинӗс курӑкӗсем ем-ешӗл ката пек шавласа лараҫҫӗ… вӑл кашни ярса пусмассеренех хӑраса ӳкнӗ йӑлтӑркка пулӑсем кӗтӗвӗ-кӗтӗвӗпе ҫӳлелле ишсе хӑпараҫҫӗ…

Будто идет он по песчаному дну, солнечные блики мечутся под ногами… как густой зеленый кустарник, колышутся морские водоросли… стаи испуганных разноцветных рыб, словно птицы, взлетают вверх при каждом его шаге…

Саккӑрмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Немцов В.И. Шыв тӗпӗнчи ылтӑн: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 314 с.

Пиртен инҫе те мар вӑрӑм ураллӑ икӗ кайӑк, кӗтмен ҫӗртен ҫухӑрса ярса, тӳпенелле вӗҫсе хӑпарчӗҫ те, каллех пиртен инҫех те мар анса ларса, шурлӑх курӑкӗсем хушшинче ҫухалчӗҫ.

Недалеко от нас взмыли в небо какие-то две длинноногие птицы, резко закричав, они снизились и исчезли в болотной траве.

Вунвиҫҫӗмӗш сыпӑк // Виссарион Синичкин. Козлов В.Ф. Чул утрав президенчӗ: повесть. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983 — 224 с.

Эпир шыв курӑкӗсем ҫывӑхнерех вырӑн суйласа илтӗмӗр те пысӑк чул ҫакнӑ сеткӑна шыва ятӑмӑр.

Мы выбрали место неподалеку от плавучих водорослей и опустили камень, упрятанный в хозяйственную сетку, к которой была привязана длинная веревка.

Саккӑрмӗш сыпӑк // Виссарион Синичкин. Козлов В.Ф. Чул утрав президенчӗ: повесть. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1983 — 224 с.