Корпус чувашского языка

Ку ҫӗрсем Португали аллине лекиччен 25 ҫул маларах хулана килсе кайнӑ Дуарте Барбоза португал ҫулҫӳревҫи Тханӑна Тана Маямбу ятпа асӑннӑ.

Дуарте Барбоза, португальский путешественник, посетивший город за 25 лет до португальского завоевания, упоминает Тхане под названием Тана Маямбу.

Тхана // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D1%85%D ... 0%BD%D0%B0

Ҫӗрсем пулса ҫитнӗ май ытти ҫӗрте те сеялкӑсем хире тухаҫҫӗ.

Помоги переводом

Ака-суха вӑй илсе пырать // Минзаит Зайнуллин. http://kasalen.ru/2024/04/26/%d0%b0%d0%b ... %82%d1%8c/

XIX ӗмӗрте кунти ҫӗрсем, тӗпрен илсен, Самар кӗпӗрнинчи Пӑсӑлӑк уесне кӗнӗ.

Помоги переводом

Ӑремпур чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Инҫех те мар вырнаҫнӑ сӑртсем хыҫӗнчен ҫул ҫӳревҫӗпе сухаҫӑ-хресчен чунне лӑплантарма пултаракан вӗҫсӗр-хӗрсӗр ҫӗрсем пуҫланнӑн туйӑнать.

Помоги переводом

Ӑремпур чӑвашӗсен тумӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

XVIII ӗмӗрте чӑваш пурӑнакан талккӑш сарӑлсах пынӑ ⎼ кӑнтӑр енче тата тухӑҫра «ҫӗнӗ ҫӗрсем» хушӑннӑ, ҫавӑнпа та ку тапхӑр халӑх тумӗн аталанӑвӗнче питӗ пӗлтерӗшлӗ пулнӑ.

Помоги переводом

Несӗлӗпе ӳсӗмӗ // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.

Халӑхсен Аслӑ хускалӑвӗ хыҫҫӑн ҫак ҫӗрсем ҫинче герман йӑхӗсемпе аварсем тӗпленнӗ, каярахпа — римлянсем хыҫҫӑн юлнӑ пурӑну вырӑнне Стрегом ят панӑ славянсем вырнаҫнӑ, ку ят каярахпа Дунай урлӑ пӗлтерӗшлӗ каҫма патӗнче вырнаҫнӑ хулан хальхи ячӗ валли никӗс пек пулса тӑнӑ.

После Великого переселения народов на этих землях осели германские племена и авары, а позднее — славяне, окрестившие римское поселение Стрегом, что стало впоследствии основой для современного названия города, находящегося у важной переправы через Дунай.

Эстергом // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%AD%D1%81%D ... 0%BE%D0%BC

Паянхи Рур облаҫӗ ҫак ҫӗрсем ҫине пайланать: Фест Реклингхаузен, Мюнстер архиепископлӑхӗ, Марк графлӑхӗ, Бергсен аслӑ герцоглӑхӗ, Клеве аслӑ герцоглӑхӗ, Дортмунд импери хули, империн Эссен чиркӳ ҫӗрӗсем, Верден импери аббатлӑхӗ тата Стирлум влаҫлӑхӗ.

Сегодняшняя Рурская область делилась на следующие владения: Фест Реклингхаузен, Мюнстерское архиепископство, графство Марк, великое герцогство Бергское, великое герцогство Клеве, имперский город Дортмунд, имперское церковное владение Эссен, имперское аббатство Верден и владычество Стирлум.

Рур облаҫӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A0%D1%83%D ... 2%AB%D3%97

Ку тӑрӑх вӑрманпа пуян, вӑрман фончӗ 1270 гектар йышӑнать, ял хуҫалӑх пӗлтерӗшлӗ ҫӗрсем вара 1246 гектар шутланаҫҫӗ.

Помоги переводом

Патшалӑх пулӑшӑвӗ пысӑк ҫӑмӑллӑх кӳрет // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/12/22/%d0%bf%d0%b ... %b3%d1%80/

Нубире ислам тӗнӗ сарӑлма пуҫлани X ӗмӗрте Египетри арапсем ҫӗршывӑн ҫурҫӗр пайӗнчи пулӑхлӑ ҫӗрсене туянма тытӑннипе ҫыхӑннӑ, ҫапла май вара вӑл ҫӗрсем тӗп влаҫ витӗмӗнчен тухма пуҫланӑ.

Главным фактором в исламизации Нубии стал начавшийся в X в. процесс скупки плодородных земель на севере страны египетскими арабами, что в конце концов привело к фактической независимости этих земель от центральных властей.

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

Пӗрисем ӑнлантарнӑ тӑрӑх ун шутне Нилӑн пӗтӗм облаҫӗ, Египетран Абиссини таран выртакан кӑнтӑралли ҫӗрсем кӗнӗ, теприсем Асуанпа Атбара вӑрри хушшинчи ҫӗрсене кӗртнӗ, виҫҫӗмӗшсем — иккӗмӗш шыв сиккин облаҫне тата авалхи нобадсен ҫӗршывне (тепӗр май нубсен ҫӗршывӗ теҫҫӗ, «Уади Нубара»).

По одной из интерпретаций к ней относилась вся область Нила к югу от Египта до Абиссинии и южнее, по другой — пространство между Асуаном и устьем Атбары, по третьей — область второго водопада, страна древних нобадов, или нубов («Уади Нуба»).

Нуби // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9D%D1% ... 0%B1%D0%B8

Чӑн та, ӑна, Атӑл тӑрӑхӗнчи колхознике, Польша, Германи тата ытти ҫӗрсем ҫине вӑрҫӑпа кайни мӗн тума кирлӗ-ха?

Помоги переводом

Уйрӑлу шӑпи // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Хуҫалӑхӗнче ӗне выльӑх йышлӑ тытать, арендӑна илнӗ ҫӗрсем ҫинче тӗш-тӑрӑ ҫитӗнтерет, утӑ туса илет.

Помоги переводом

Ял хуҫалӑхӗ валли ӑста специалистсем хатӗрленӗ // Зоя КУЗНЕЦОВА. https://putpobedy.ru/publikatsii/13450-y ... -khat-rlen

Ҫав вӑхӑтрах Бангладеш шутне Индин тухӑҫ енче вырнаҫнӑ историллӗ ҫӗрсем те кӗреҫҫӗ — Суба Бангла, Шахи Бангалах, Мугал Суба Бангла, Бенгали президентлӑхӗ, Бенгали, Тухӑҫри Бенгали, Тухӑҫри Пакистан.

При этом к Бангладеш относятся исторические территории восточной Индии — Суба Бангла, Шахи Бангалах, Мугал Суба Бангла, Бенгальское президентство, Бенгалия, Восточная Бенгалия, Восточный Пакистан.

Банглапеди // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0% ... 0%B4%D0%B8

Халӗ акман-вырман ҫӗрсем те пур.

Помоги переводом

Халӑх вӑйӗ // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринчи чи лайӑх ҫӗрсем помещиксен аллинче тата патша таврашӗнчи чаплӑ улпутсен аллинче тӑнӑ.

Лучшие земли на южном берегу Крыма находились в руках помещиков и царской придворной знати.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ епле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Иҫӗм ҫырли пахчисем тата техникӑра кирлӗ паха ӳсентӑрансем акнӑ ҫӗрсем пысӑк лаптак йышӑнса тӑраҫҫӗ.

Большие площади заняты под виноградники и ценные технические растения.

Крымӑн кӑнтӑрти хӗрринче хуҫалӑх тата халӑх пурӑнӑҫӗ епле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл ҫӗрсем ӑшӑ Хура тинӗс хӗрринче выртаҫҫӗ.

Они расположены по берегам никогда не замерзающего Черного моря.

8. Тропикҫум зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пушӑ хир аяккарах чакнӑҫемӗн чакса пырать, акмалли тухӑҫлӑ ҫӗрсем нумайлансах пыраҫҫӗ.

Все дальше и дальше уходит пустыня, освобождая плодородные земли для посевов.

Пушӑ хирсен зонинче хуҫалӑх епле аталанать тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсен зонинчи ҫӗрсем пит те тухӑҫлӑ.

Зона черноземных степей богата плодородными почвами.

Ҫӗр айӗнчен кӑларакан усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Анатри Атӑл леш енче выртакан ҫӗрсем ҫинче пит вӑйлӑ тыр-пул пулма пуҫлать.

Почвы нижнего Заволжья начинают давать богатейшие урожаи.

Уяр ҫанталӑкпа кӗрешесси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.