Корпус чувашского языка

Хӑш-хӑш тӗлте вӑрман чугун ҫул ҫумнех пырса тухать.

Местами лес подходит вплотную к железной дороге.

Вӑрмансен зонинчен хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирелле // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Атӑл хутӑш вӑрмансен зони урлӑшпе тенӗ пек каҫса каять вӑл Калинин, Горький, Хусан хулисем патӗнчен юхса иртет те, ҫеҫен хирсем урлӑ юхса пырса, хӑйӗн шывне Каспия тинӗсне илсе пырать.

Волга пересекает почти всю зону смешанных лесов, протекает мимо городов Калинина, Горького, Казани и несет свои воды через степи в Каспийское море.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем ҫӑра вӑрмансем витӗр юхса пырса Атӑлпа пӗрлешеҫҫӗ.

Прорезающие густые леса.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав чугун ҫулсем тӑрӑхах промышленноҫлӑ районсене каялла тӗрлӗрен чӗртавар тата топливо пырса тӑрать.

По этим же путям в обратном направлении идет самое разнообразное сырье, а также топливо.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Мускава вунпӗр чугун ҫул пырса тухать.

Одиннадцать железных дорог сходятся в Москве.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫулла унта пырса кӗме ҫук.

Туда летом не пройти.

Хутӑш вӑрманта // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрман ҫав ялсене сисмен хутра тӑшмансем пырса тапӑнасран хӳтӗлесе тӑнӑ.

Лес защищал от внезапных нападений врагов.

Хутӑш вӑрмансен зони мӗнле улшӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумаях та пулмасть Игарка строителӗсем хӑйсен палатки умне кӑвайт хумасӑр тата хурал тӑратмасӑр выртса та ҫывӑрайман: ҫӗрле яланах упа пырса тапӑнма пултарнӑ.

Еще недавно строители Игарки не могли спать без костров и сторожей у палатки: ночью всегда можно было ждать нападения медведя.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурӑм хыҫне михӗ, пӑчкӑ ҫакнӑ рабочисем темиҫе ҫӗр ҫын пристане пырса тулаҫҫӗ.

Сотни рабочих с мешками и пилами за плечами пополняют пристань.

Архангельск порчӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗлтӗр пурӑннӑ вырӑна пырса тухрӗ те, ҫав вырӑна палласа та илеймест.

Пришел на то место, где в прошлом году была стоянка, и не узнает его.

Ӗнер куҫса ҫӳренӗскер рабочи пулса тӑрать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пуҫланасса вӗсем таҫта инҫетре кӑнтӑрта, час-часах тусем хушшинче пуҫланаҫҫӗ те, тайгапа тундра витӗр юхса пырса, сивӗ поляр тинӗсӗсене кайса кӗреҫҫӗ.

Начинаются они далеко на юге, чаще всего в горах, протекают через тайгу и тундру и вливаются в холодные полярные моря.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗр километр та каймарӑм, утса тухма май ҫук чӑтлӑха пырса кӗтӗм.

Не успел пройти и километра, как очутился в непроходимой лесной чаще.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тинӗсре ҫӳремелли пароход Печора вӑррине пырса кӗчӗ.

Морской пароход въехал в устье Печоры.

Нарьян-Мар — ненецсен хули // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ненецсем ҫулла пурӑнакан вырӑнтан инҫех мар фактори пырса вырнаҫнӑ.

Недалеко от стойбища ненцев расположилась фактория.

Ҫаратакан купецсем вырӑнне факторисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Аван пурӑнасси те пӗтсе ларать, вара выҫлӑх, ҫук пурӑнӑҫ ҫитсе тӑрать, чир-чӗрсем пырса ҫакланаҫҫӗ.

Кончалось тогда благополучие — надвигался голод, болезни, нищета.

Тундрӑри халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Самолетсем пӗрин хыҫҫӑн тепри пырса пӑр ҫине аннӑ та челюскинецсене лартса кайнӑ.

Одни за другим опускаются самолеты на льдину и увозят челюскинцев.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл унта тӗтре, тӑман витер пырса ҫитнӗ.

Прорвавшийся через туман и пургу.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Самолетсем пырса ларма юрӑхлӑ вырӑнсем шырама, вӗсене тасатма тытӑннӑ.

Начинаются поиски и расчистка площадок для посадки самолетов.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сасартӑк, кӑнтӑрла иртсен 2 сехет тӗлнелле, хӑлхана ҫурас пек хытӑ шатӑртатни илтӗнсе кайнӑ та, темӗн пысӑкӑш пӑр хумӗ «Челюскин» ҫумне пырса ҫапӑннӑ.

Вдруг около 2 часов дня раздается оглушительный удар, и огромный ледяной вал устремляется на «Челюскина».

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тинӗсе хупласа тӑракан пӑр хирӗсем капланса пырса пӗр-пӗрне хӗснӗ.

Покрывающие море ледяные поля напирают друг на друга.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.