Поиск

Шырав ĕçĕ:

Хӗвел сăмах пирĕн базăра пур.

Хӗвел (тĕпĕ: хӗвел) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Ҫӗр чӑмӑрӗ те Хӗвел умӗнче ҫавӑн пекех ҫавӑрӑнса тӑрать те ҫӗр ҫинче, кунпа ҫӗр ылмашса тӑраҫҫӗ.
Точно так же вертится земной шар перед солнцем, и на земле день сменяется ночью.

Кунпа ҫӗр мӗншӗн пулаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫутӑ енче Хӗвел курӑнать, кунта — кун, тепӗр енче курӑнмасть, унта — каҫ, ҫӗр.
На освещенной стороне видно солнце — здесь день, на другой стороне солнца не видно — там ночь.

Хӗвел те ҫавӑн пекех Ҫӗрӗн ҫуррине анчах ҫутатать.
Так и солнце всегда освещает только половину земного шара.

Хӗвел Ҫӗр ҫине ҫутӑпа ӑшӑ ярса тӑрать.
Солнце посылает на землю свет и тепло.

Ҫӗрпе Хӗвел // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел вӑл хӗрсе тӑракан пит пысӑк чӑмӑр япала.
Солнце — это огромный раскаленный шар.

Ҫӗр ҫинчен Хӗвел ҫине хытӑ каякан поездпа кайма май пулсан, вӑл поездӑн 250 ҫул ытла каймалла пулӗччӗ.
Если бы можно было проехать от земли до солнца на скором поезде, то поезд должен был бы идти более 250 лет.

Хӗвел пиртен пит инҫетре пирки ҫеҫ пӗчӗккӗн курӑнать.
Оно кажется нам маленьким потому, что оно находится очень далеко от нас.

Хӗвел Ҫӗртен 1.300.000 хут пысӑк.
Солнце больше земли в 1300000 раз.

Утравсем ҫинче хӗвел шарӑх ӑшӑтса тӑнӑ.
На островах жарко грело солнце.

Ҫӗр тавра малтан ҫӳресе ҫаврӑнни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсен пӑхӑр тӗслӗ хӗрлӗ ӳчӗсем хӗвел ҫинче бронза пек йӑлтӑртатса тӑнӑ.
Их меднокрасные тела, точно бронзовые, блестели на солнце.

Ирсерен хӗвел те шывран тухнӑ пек туйӑнать, каҫпала вара каллех шыва анса ларнӑн туйӑнать.
Даже солнце по утрам как будто из воды выходит, а к вечеру снова в воду опускается.

Тинӗс // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫуллахи хӗвел ҫуттинче вӑл куҫа йӑмӑхтарса ямалла йӑлтӑртатса выртать.
Ослепительно блестит она под лучами летнего солнца.

Кӳлӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ак ӗнтӗ ҫумӑр иртсе кайрӗ. хӗвел пӑхса ячӗ.
Но вот дождь прошел. Выглянуло солнце.

Ҫӗр айӗнчи шыв // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел анса ларас патне ҫывхарать.
Солнце приближалось к закату.

Ту ҫине хӑпарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Енсене хӗвел тӑрӑх уяр кун ҫеҫ тупма пулать.
Найти направления по солнцу можно только в ясный день.

Компас // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫавна валли хӗвел лайӑх ӳкекен пӗр пӗчӗкрех участок суйласа илтӗмӗр, ӑна тикӗслерӗмӗр те ҫине хӑйӑр сапрӑмӑр.
Для этого выбрали небольшой участок, который хорошо освещается солнцем. Выровняли его и усыпали песком.

Хӗвел тӑрӑх тӗп енсене эпир епле тупни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел кӑнтӑр енче яланах шӑп кӑнтӑрлапа пулать.
На юге солнце всегда бывает в полдень.

Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӗвел хӑпарнӑҫемӗн мӗлке кӗскелсе пынине сӑнаса пырса, ҫынсем мӗлке тӑр кӑнтӑрла чи кӗске пулнине тата вӑл ҫак вӑхӑтра яланах пӗр енче пулнине пӗлнӗ.
Наблюдая за солнцем, люди подметили, что в полдень тень самая короткая и имеет всегда одно и то же направление.

Хӗвел пӗлӗт ҫинче ҫӳренине ҫынсем тахҫантанпах кунран кун курса тӑнӑ.
С давних времен изо дня в день люди видели, что солнце движется по небу.

Ҫынсем ҫавна авалах тавҫӑрса илнӗ те, енсене хӗвел тӑрӑх пӗлме пуҫланӑ.
Люди давно это поняли и стали определять направление по солнцу.

«Сылтӑм ен» е «сулахай ен» тенисем улшӑнни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Страницы:

Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Сайт:

Статистика