Корпус чувашского языка

Таркӑн чӑваш ҫӗрӗн-кунӗн ӗҫлесе те пулин ҫемйи валли татӑк ҫӑкӑр тупнишӗн савӑнать.

День и ночь гнет спину даром беглый чуваш и не нарадуется: есть детям и жене кусок хлеба.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Хуҫасем хыснаран чӑваш ҫырмисене тара илнӗ те ял ҫыннисене пӗр тулевсӗр ӗҫлеттерсе шыв арманӗсем тутарса лартнӑ, ҫитмӗл-сакӑр вунӑ ҫухрӑмран улӑм турттарттарнӑ.

Хозяева откупали у казны реки и строили на них водяные мельницы, опять-таки используя дармовую крестьянскую силу.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чикме уесӗн пӗр кӗтессинче, Катӑкуй ятлӑ ялта, ӗлӗк-авал пӗр чӑваш пурӑннӑ.

Жил когда-то в деревне Каты куй — Разбитое Поле, что в Козьмодемьянском уезде, один чуваш.

Саланнӑ кил-йыш // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Ҫенӗк урайне тата пӑртак чӑкӑртаттаркаласа тӑнӑ хыҫҫӑн шыв катки патне лапсӑркка пуҫлӑ та пӗчӗк сухаллӑ ватӑ чӑваш кӗрсе тӑрать.

Потоптавшись в сенцах, и избу наконец вошел сухонький старик с взлохмаченной головой.

Кантурта // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Чӑваш хӗрӗсем аплах пулакан марччӗ-ҫке.

— Вроде чувашские девки этим не славились.

Кантурта // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Вӑхӑчӗ ҫавнашкал»), чӑваш йӑлипе, Кушил мучи ӑҫта кайнине, ӑҫтан килнине, ҫул ҫинче хӑш кун мӗнле ҫанталӑк пулнине, хӑш яла ҫитсен ҫумӑр ҫума чарӑннисене ыйтса пӗлчӗ.

Время такое — неспокойное, — объяснил он старику, смотревшему на него с едва скрытой усмешкой, потом долго расспрашивал его о том, что видел в своих странствиях, где какая погода, где дожди, где засуха.

Хушаҫҫӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Миҫе ҫынна пӗлмест пуль ӗнтӗ Ухтиван хӑй астӑвасса: урӑх ҫӗртен (вырӑнтан хӑваласа кӑларнӑ кӑвак сӑмсаллӑ тиексем, исправниксем чӑваш хушшине килсе кӗреҫҫӗ те ик-виҫ ҫултан пурлӑхӗсене ҫирӗмшер лавпа тиесе каяҫҫӗ.

Скольких из них помнит Ухтиван, как они, выгнанные за пьянство и лихоимство с одних мест, устраивались здесь, среди чувашей, и через два-три года на двадцати подводах увозили награбленное добро.

Татӑклӑ сӑмах // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Халӑх пасарсенче таҫтан ҫӑмӑллӑх килесси ҫинчен калаҫнӑ, хӑюллӑ чӑваш салтакӗсен ячӗсене асӑннӑ.

В народе все чаще поговаривали о недалеком грядущем облегчении, поминали имена каких-то храбрых солдат.

Каҫҫан пичче // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Эсӗ чӑваш хӗрарӑмӗсемпе туслаш.

— А ты подружись с чувашками нашими.

Серепе // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чӑваш чӗлхинчи «ухмах» сӑмах вырӑссенни пек тӳрккес те, ҫиллес те мар, темле ҫемҫерех, йӑвашрах, ӑшӑрах илтӗнет: вӑл пуринчен ытла айван тенине пӗлтерет:

В чувашском языке слово «дурак» звучит не столь уничижительно, как в русском, и означает скорее «наивный», чем «глупый».

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Темиҫе кашӑк сыпсанах ҫенӗк алӑкӗ уҫӑлса кайрӗ те, пӳрте икӗ чӑваш кӗрсе тӑчӗҫ.

Хлебнул ложку-другую, заскрипела сенная дверь, и в избу робко вошли два чуваша.

Турӑпа ҫӳреме тухни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чӑваш йӑлипе «Элексантӑр аттесен» ҫулла апат-ҫимӗҫсене картишӗнчи лаҫра пӗҫереҫҫӗ.

По чувашскому обычаю летом в доме отца Александра еду готовят во дворе, в летней кухне, которая называется лась.

Шурча пупӗ (Малалли) // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чаххуткаллӑ псаломщик, Шӑмӑршӑ енчен килнӗ чӑваш, Миккие хӑй патне чӗнтерет.

Чахоточный псаломщик — чуваш из низовых — подзывает к себе Микки.

Шурча пупӗ (Малалли) // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Тепӗр енче чӑваш хӗрарӑмӗсем хитре сурпан пек ансӑр анасем ҫинче ҫум ҫумлани курӑнать.

Смотрит в другую — женщины в разноцветных платьях, словно узор на сурбане, рассыпались по узеньким загонам — полют траву.

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чӑваш пуҫ-урасем-мӗнсем туянӑть те хӑй тара кӗрешсе ӗҫлекен тимӗрҫ лаҫҫине е армана утать.

И все равно чувашу не по карману две копейки за фунт: наберет он ножек, ушей, ливеру и пойдет варить жидкую похлебку в кузне или на мельнице, на хозяев которых батрачит тоже за гроши.

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Кирек мӗнле ҫитерсен те чӑваш сысни ытлашши мӑнтӑрланмасть, какайӗ вара калама ҫук тутлӑ пулать.

А и впрямь знатное мясо, нежирное (чувашская свинья сильно не толстеет), розовое, аппетитное.

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Купсасем, арман хуҫисем, чӑваш хушшинче чылайранпа пурӑннӑ чиновниксем тӳрех ун лавӗсем тавра пуҫтарӑнаҫҫӗ.

Словом, собирается вокруг него «высшее общество» — купцы, владельцы мельниц, чиновники, долго жившие среди чувашей.

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

(Александр Петрович чӑваш сыснисене ҫеҫ усрать.)

(Александр Петрович держит только чувашских свиней).

Микки // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

«Элексантӑр атте» чӑваш мар, ҫапах ун ӗҫӗ те темиҫе кунлӑх юлма пултарать.

Правда, отец Александр не чуваш, но и у него, пожалуй, дел останется на несколько дней.

Шурча пупӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.

Чӑваш ҫыннин ӗҫӗ — вилсен те виҫӗ кунлӑх тенӗ.

Говорят, у чуваша и после смерти остается на три дня работы.

Шурча пупӗ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 1-мӗш кӗнеке. Таната. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1994. — 359 с.