Корпус чувашского языка

Ӗҫ ҫинче чӑваш ҫӗрне-кунне пӗлмесӗр тӑрмашать.

В работе чуваш не знает устали ни днем ни ночью.

Виҫӗ тӗрленчӗк // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Франци ҫарӗсене хирӗҫ хӑюллӑ ҫалӑҫнӑ вӑл, 1814 ҫул Париж хулине чи малтан вирхӗнсе кӗнӗ Раҫҫей салтакӗсенчен пӗри пулнӑ чӑваш ҫамрӑкӗ.

Не зря же он оказался в 1814 году в первых рядах тех, кто вступил в Париж,

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Атӑл тӑрӑхне е хуласене кайса ӗҫ шырама чӑваш вырӑсла пӗлмен.

Ехать на заработки в город — он не знает русского языка.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Икӗ чӑваш, пӗр вырӑс, тепӗр ҫармӑс пӗр-пӗриншӗн нихҫан та ют пулман.

Два чуваша, один русский и один черемис никогда не были друг другу чужими.

Савтепи // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Икӗ чӑваш, пӗр вырӑс, тепӗр ҫармӑс.

Два чуваша, русский и черемис.

Савтепи // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тен, каллех укҫа? — шухӑшлать тиек — Урӑх мӗн патӑр мӗскӗн чӑваш?

Может, опять деньги? — написано было на лице дьяка: — А что еще можно ждать от бедного чуваша.

Савтепи // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ут хуҫи пулнӑ чӑваш ҫурт йӗри-тавра макӑлтатса ҫӳренине курсан хӑрасса хӑраман та, ыйхи уҫӑлнӑ ун.

Увидев, что хозяин лошади, чуваш, ходит вокруг кабака, он не испугался, но сон улетел.

Вилӗмпе юнашар // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Хӳтлӗх шыраса полицие каймасть чӑваш.

В полицию чуваш искать защиты не пойдет

Вилӗмпе юнашар // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Е шывпа юхса каять чӑваш, е им-ҫамлӑ эрех нумай ӗҫнипе кӑнса выртать.

Либо его унесет водой, либо он погибнет от выпитого —

Вилӗмпе юнашар // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Эс мӗн, вӗсене те ху пек ухмах чӑваш тӑвас тетни?

Иль хочешь из них сделать таких же дураков, как сам?

Вилӗмпе юнашар // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Халӗ хитре арӑм тупма пултарнӑран ӑна ӗлӗк те, паллах, чӑваш хушшинче, — чипер мӑшӑрах тупма май килмеллеччӗ пек туйӑнать.

Если он сейчас сумел обзавестись молодой красавицей-женой, наверно, и тогда, в пору жениховства, мог жениться на ровне, разумеется, чувашке.

Вилӗмпе юнашар // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Пӗттӗр тенӗ пӗр чӑваш.

Одним чувашом на свете станет меньше, ему в радость!

Вилӗмпе юнашар // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Йыттисем пӑр ҫинче шӑва-шӑва ӳкме хӑтланса Ухтивана хавассӑн вӗрсе ӑсатаҫҫӗ, ачасем йӗкӗтӗн атти ҫине ӑмсанса пӑхса юлаҫҫӗ, ваттисем сӑнӗпе шӗвӗр ҫӗлӗкӗнчен йӗкӗт чӑваш иккенне палласа вӑл кам таврашне пӗлме тӑрӑшаҫҫӗ.

собаки незлобиво облаяли вслед Ухтивана, а ребята с завистью уставились на его кожаные сапоги. Старики по островерхой шапке определили: в их село пожаловал чуваш, но кто он — пока не признают.

Ухтиван // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ахаль те лутраскер, вӑл ҫул ҫинчи ҫӳллӗ чӑваш умӗнче пушшех лутран курӑнать ӗнтӗ, паллах.

Невысокий от роду, сейчас он вовсе чувствовал себя карликом перед рослым чувашином, смотревшим на него сверху вниз.

Хӗр ҫухалнӑ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Эсӗ никамран нимӗн илместӗн (тӗрӗссипе никам нимӗн памасть сана), ҫав вӑхӑтрах санран хӑвӑнтан ҫӗр те пӗр тӗрлӗ куланай, хырҫӑ-марҫӑ, тӳлевсем тӑпӑлтараҫҫӗ — ҫӗрпе усӑ курнӑшӑн теҫҫӗ, выльӑх усранӑшӑн, вӑрман каснӑшӑн, ача ячӗ хунӑшӑн, чӑваш пулнӑшӑн, вырӑсла пӗлменшӗн, тӗне кӗме килӗшменшӗн…

Ты никогда ни у кого ничего не берешь и не просишь (вернее, если даже попросишь — не дадут), в то же время с тебя дерут три шкуры — сто один налог и платежи за то, за это… За то, что пользуешься землей; за то, что выращиваешь скот; за то, что рубишь лес; за то, что не крещен…

Хӗр ҫухалнӑ // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тӗттӗм чӑваш хӗрӗшӗн пуян пуп ырлӑх ҫеҫ вӑл.

Для темной девушки-чувашки чем не пара богатый поп?

Хитре хӗрӗн чап каять // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Чӑваш ҫӗрӗ ӗмӗрех хӗсӗк пулнӑ.

Земли у чуваша было всегда негусто.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Урӑхла каласан, патша хӑй чӑваш хресченӗсен улпучӗ пулса тӑнӑ.

Иными словами, царь стал для чувашских крестьян самым настоящим улбутом.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Мӗн сӑлтавпа пуҫланнӑ-ха 1840 ҫулсенчи чӑваш ҫӗрӗнчи ҫав пӑлхавсем?

С чего начались крестьянские волнения в 1840-х годах на чувашской земле?

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Шурча вӑрҫинче чӑваш халӑхӗ тата тепӗр хут патша тытӑмне хирӗҫ пуртӑ-сенӗк ҫӗклесе пӑхнӑ.

В Акрамовском же восстании чувашский народ взялся за топоры и вилы, выступив против главного угнетателя — царизма.

Малтан калани // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.