Поиск

Шырав ĕçĕ:

ҫӗре (тĕпĕ: ҫӗр) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Ҫӗре лайӑх ҫӗнетме, лайӑх ӗҫлесе тӑма пуҫларӗҫ.
Земля стала хорошо удобряться и обрабатываться.

Ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Патша правительствипе помещиксен пусмӑрӗ айӗнче пурӑнса ҫука юлнӑ хресченсем ҫӗре тӗрӗс ӗҫлесе акса тӑма, тӑпрана лайӑх ҫӗнетме пултарайман.
а разоренные царским правительством и помещиками крестьяне не могли правильно обрабатывать и хорошо удобрять почву.

Ҫӗре лайӑх ӗҫлемелле, ҫӗнетмелле пулнӑ.
Почва нуждалась в хорошей обработке и удобрении,

Вара ҫапла шухӑш тухса тӑнӑ: ҫав шурлӑхра пысӑк электричество станцийӗ лартас та проводсем тӑрӑх тока кирлӗ ҫӗре ямалла тӑвас, тенӗ.
Тогда возникла мысль: построить на болоте большую электрическую станцию и посылать по проводам ток куда надо.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хула тӗлӗнче выртакан утрав ҫинче ҫӗре тракторсемпе сухалаҫҫӗ.
На острове против города земля запахивается тракторами.

Игарка — полярти порт // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Канал тӑрӑх ҫурҫӗртен пирӗн Совет Союзӗнчи тӗрлӗ вырӑнсене ак ҫак япаласем каяҫҫӗ: вӑрман, пулӑ, ҫӗре ҫӗнетмелли удобренисем, строительство материалӗсем, ҫурҫӗрелле — тырӑ, нефть, тӑвар, пурӑнӑҫра тыткалама кирлӗ тӗрлӗ таварсем каяҫҫӗ.
По каналу идут с севера в различные места нашего Союза: лес, рыба, удобрительные вещества, строительные материалы, а на север: хлеб, нефть, соль, различные товары широкого потребления.

Сталин ячӗпе тӑракан Шурӑ тинӗс — Балтика каналӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кунта темиҫе пысӑк завод, вӗсем ҫак вырӑнти чӗртаварсенчен ҫӗре ҫӗнетмелли удобренисем тӑваҫҫӗ.
Это несколько больших заводов, вырабатывающих из местного сырья разнообразные удобрения.

Березники // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл хут, тӗрлӗрен хими продукчӗсем тунӑ ҫӗре каять.
Он идет на изготовление бумаги, различных химических продуктов.

Вӑрман хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑн пек сивӗсем чухне термометрти ртуть шӑнса ларать, тимӗр пӑтракланать, йывӑҫсем шатӑртатса хуҫӑлаҫҫӗ, кайӑксем вӗҫсе пынӑ ҫӗртех шӑнса вилеҫҫӗ те ҫӗре персе анаҫҫӗ.
Во время таких морозов ртуть в термометре замерзает, железо делается хрупким, деревья ломаются с треском, птицы замерзают на лету и падают на землю.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫулла кунта хӗвел тундрӑринчен ҫӳлерех хӑпарать, ҫӗре те хытӑрах ӑшӑтать.
Летом здесь солнце выше поднимается и сильнее прогревает землю.

Самолет ҫӗре анса ларсан, эпӗ кӑшт ҫеҫ палӑракан пӗр ансӑр сукмакпа тайга ӑшнелле кӗрсе кайрӑм.
Когда самолет снизился, я пошел по узкой, еле заметной тропе внутрь тайги.

Тайга ҫийӗнче тата тайгара // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗр ҫӗртен тепӗр ҫӗре унта нимрен ытла пӑлансемпе тата йытӑсемпе ҫӳреҫҫӗ.
Сообщение между различными пунктами тундры производится главным образом на оленях и собаках.

Тундрӑри ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Взрыв туса ҫӗре сиктернӗ сасӑсем ухлатса кӗрӗслетеҫҫӗ, инҫете янлата-янлата каяҫҫӗ.
Глухо ухают и перекатываются эхом взрывы.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пуринчен хакли — Хибин апатичӗ, унтан ҫӗре ҫӗнетмелли лайӑх удобрени тӑваҫҫӗ.
Особенно ценным оказался хибинский апатит, из которого получается хорошее удобрение для почвы.

Хӗрлӗ чумсем таҫти инҫетри ҫӗре те ҫитеҫҫӗ, пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна ҫӳресе, вӗсем унти халӑх хушшине совет культурин пуҫламӑшӗсене сараҫҫӗ.
Красные чумы пробираются в самую глушь, переезжают с места на место и разносят начатки советской культуры.

Тундрӑри культурӑллӑ ӗҫ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑлансем пӗр вырӑнта ягеле ҫисе пӗтерсен, ненецсем тепӗр ҫӗре куҫаҫҫӗ.
Съедят олени ягель — и ненцы перекочевывают на новые пастбища.

Ненецсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Анчах вӑл кӑнтӑрла та ҫӳле хӑпармасть, ҫӗре лайӑх ӑшӑтаймасть.
Но невысоко поднимается оно даже в полдень и слабо прогревает землю.

Тундрӑри ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пароход путнӑ, ҫынсем йӗри-тавра пӑр выртакан пушӑ ҫӗре пӗр хӳтлӗхсӗр тӑрса юлнӑ.
Пароход затонул, и люди остались без крова среди ледяной пустыни.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ку кунсенче Айрат Рахматуллин Бирск районне кӗрекен Силантьево ялӗнчи фельдшерпа акушер пунктне уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ.
Накануне Айрат Рахматуллин принял участие в торжественном открытии ФАПа в селе Силантьево Бирского района.

Ҫӗнӗ медицина учрежденийӗсем уҫӑлӗҫ // Надежда Родионова. https://ursassi.ru/news/novosti/2023-10- ... -l-3489900

Уяв ятне ҫӗре витекен пирвайхи юрпа ҫыхӑнтараҫҫӗ, хӗллехи сивӗсем ҫывӑхрине кӑтартса параҫҫӗ.
Название праздника связывают с первым снегом, который покрывает землю, указывая на близость зимних холодов.

"Пукрав Батюшка" // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/y-la-y-rke/2 ... ka-3483293

Страницы:

Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Сайт:

Статистика