Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Французсен (тĕпĕ: ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Ҫапла вара Кутузов французсен ҫарӗн сулахай флангӗ ҫине Платов казакӗсемпе Уваровӑн кавалери корпусне янипе тӑшманӑн ӗретне пӑснӑ, вӑл вӑхӑтпа усӑ курса батарея патне тата сулахай фланг патне резервсем илсе пынӑ та Наполеона йывӑрлӑха кӗртсе лартнӑ.

Так Кутузов, бросив казаков Платова и кавалерийский корпус Уварова на левый фланг французской армии, внес смятение в ряды противника и тем выиграл время, подвел к батарее и к левому флангу резервы и вырвал у Наполеона инициативу.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫакӑ ӗнтӗ питӗ вырӑнлӑ пулнӑ, мӗншӗн тесен вӑйсӑрланнӑ полксене французсен чаплӑ кирасир дивизийӗсем — «тимӗр ҫынсен» дивизийӗсем — атакӑлама хатӗрленнӗ.

Все это было как нельзя вовремя, потому что на ослабевшие полки шли в атаку знаменитые французские кирасирские дивизии — дивизии «железных людей».

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫичӗ ҫул каярах, Багратиона Голлабрун патне ярса пӗтӗм арьергард пӗтсен те французсен ҫарне тытса чарма хушнӑ пекех, халӗ те Кутузов Дохтурова ҫапла ҫырса янӑ: «Дмитрий Сергеевич, вӗҫне ҫитичченех тытӑнса тӑрас пулать».

Как и семь лет тому назад, посылая Багратиона к Голлабруну удержать французскую армию хотя бы ценой гибели всего арьергарда, так и теперь Кутузов написал Дохтурову: «Дмитрий Сергеевич, держаться надо до последней крайности».

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Флешсенчен французсен артиллерийӗ персе тӑнӑ сасӑ янӑранӑ, инҫетре Нансутипе Ларур-Мобур кавалери корпусӗсем атакӑна кайма хатӗрленнӗ.

С флешей уже гремели залпы французской артиллерии, вдали строились к атаке кавалерийские корпуса Нансути и Латур-Мобура.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Багратион ҫарӗнче йӗрке пӑсӑлнӑ, хӑйсен кавалери корпусӗсене ҫӗнӗрен тапӑнма май парас шутпа французсен арттиллерийӗ флешсен районне тӑнӑ, кавалери ӗнтӗ вырӑс ҫарне аркатса тӑкас ҫапӑҫӑва вӗҫлемелле пулнӑ.

Армия Багратиона была расстроена, французская артиллерия стала в районе флешей, подготавливая новый удар кавалерийских корпусов, которые должны были завершить разгром.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен дивизийӗсем 8-мӗш хут атакӑлаҫҫӗ.

Идет восьмая атака французских дивизий.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

«Генералсем хӑйсен ӗҫне ҫав тери парӑнни, салтаксем ытла та паттӑр пулни Российӑна ҫӑлса хӑварнӑ. Ытти войскӑсем пулнӑ пулсан кӑнтӑрлаччен нумай малтан вӗсене аркатса тӑкнӑ е пӗтерсе тӑкнӑ пулӗччӗҫ», тесе ҫырнӑ французсен историкӗ Пелле.

«Преданность генералов, непоколебимая храбрость солдат спасла Россию. Другие войска были бы разбиты и, может быть, уничтожены задолго до полудня», писал французский историк Пелле.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен корпусӗсем ҫапнипе пӗтсе пыракан Воронцов гренадерӗсене ҫав дивизи контратака туса ҫӑлнӑ.

Дивизии пришлось контратакой спасать гренадер Воронцова, погибавших под ударами французских корпусов.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫак ҫапӑҫура французсен 27 генералӗ, вырӑссен 23 генералӗ вилнӗ е аманнӑ.

47 французских и 23 русских генерала погибли и были ранены в этой битве.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

10 сехет хушшинче вырӑссен тата французсен ҫарӗсем 90000 ҫын ҫухатнӑ.

За десять часов русская и французская армии потеряли 190 000 человек.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Хаяр ҫапӑҫура французсен 35000, вырӑссен 18000 салтак пулнӑ.

И в жестокой схватке сошлись 35 000 французских и 18 000 русских солдат.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Халӗ ӗнтӗ Наполеон енчен 100 оруди ҫеҫ мар, Багратион енчен те 50 оруди ҫеҫ мар, французсен енчен 400 оруди, вырӑссен 300 оруди, Семеновски флешсем патӗнче ҫав тери вӑйлӑн персе тӑнӑ.

Уже не 100 орудий со стороны Наполеона и не 50 со стороны Багратиона, а 400 французских и 300 русских пушек открыли ураганный огонь у Семеновских флешей.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен тӑваттӑмӗш атакине сирсе янӑ, Наполеон юратакан маршал Мюрат кӑшт ҫеҫ тыткӑна лекмен.

Четвертая атака французов была отбита, и любимец Наполеона маршал Мюрат сам едва не попал в плен.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен Тест тата Дессе генералӗсене йывӑр амантнӑ, Даву айӗнчи лашана вӗлернӗ, хӑйне ӑна контузи тунине унӑн войскисем тарса пӗтнӗ.

Французские генералы Тест и Десе были тяжело ранены, под Даву убита лошадь, сам он контужен, его войска бежали.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен Компан дивизийӗ вӑрман хӳттипе флешсем патне пынӑ та атакӑна хатӗрленсе тӑма пуҫланӑ.

Французская дивизия Компана под прикрытием леса подошла к флешам и стала выстраиваться к атаке.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен ҫарӗ ҫутӑлнӑ-ҫутӑлманах ура ҫинче пулнӑ.

С рассветом французская армия была уже на ногах.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Иртнӗ кун французсен пӗтӗм ҫарӗ Бородинонӑн аслӑ хирне курнӑ, унта вырӑс войскисем вӗҫӗ-хӗррисӗр тӑнӑ.

Накануне вся французская армия видела огромное поле Бородина, и все оно, насколько мог видеть глаз, было занято русскими войсками.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Французсен лагерӗнче питех те лӑпкӑ мар пулнӑ, иккӗленнӗ.

Во французском лагере царила глубокая тревога и неуверенность.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вӗсем тавра французсен шпионӗсем явкаланса ҫӳренӗ, вырӑс ҫарӗн кашни утӑмнех Наполеона пӗлтерсе тӑнӑ.

Вокруг них сновали французские шпионы, доносившие Наполеону о каждом движении русских войск.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Польшӑпа хӗвелтухӑҫ Прусси хирӗсенче хаяррӑн ҫапӑҫса вырӑс ҫарӗсем французсен атакисене сире-сире янӑ, Прейсиш-Эйлау хули патӗнче вӗсем французсене татӑклӑн пырса ҫапнӑ.

На полях Польши и Восточной Пруссии в жестоких боях русские войска отражали атаки французов, нанесли им пораженье у города Прейсиш-Эйлау.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней