Корпус чувашского языка

Кӑҫал республикӑра 127 пин ача пӗлӳ илет, 2020 ҫул тӗлне вара ҫак йыш 155 пине ҫити таран ӳсмелле.

Помоги переводом

Тӗп тӗллев — ачасене тивӗҫлӗ пӗлӳ парасси // Владимир Иванов. «Авангард», 2016, пуш, 11

Республикӑра вара шкула ҫӳрекенсен йышӗ пилӗк пин таран ӳсмелле.

Помоги переводом

Тӗп тӗллев — ачасене тивӗҫлӗ пӗлӳ парасси // Владимир Иванов. «Авангард», 2016, пуш, 11

Право сыхлавӗн ытти тытӑмӗсемпе, власть органӗсемпе тата гражданла обществӑпа тухӑҫлӑ хутшӑнса ӗҫленине пула регионта наркотиксемпе ҫыхӑннӑ лару-тӑру палӑрмаллах лайӑхланчӗ, «ҫивӗччинчен» «вӑтамми» таран улшӑнчӗ.

Благодаря эффективному взаимодействию с другими правоохранительными структурами, органами власти и гражданским обществом наркообстановка в регионе улучшилась, изменившись с «напряженной» на «удовлетворительную».

Чăваш Республикин Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев Наркотӗрӗслев органӗсен ӗҫченӗсен кунӗ ячӗпе саламлани // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/chuv/news.aspx?guid=61 ... 826d95cace

Патшалӑх сумне тивӗҫнисен йышӗнче - санитаркӑран пуҫласа ревматологи уйрӑмӗн ертӳҫи таран ҫӗкленнӗ Таисия Прокопьева, Галина Албутова агроном, Валентина Героева вӗрентекен, шкул директорӗ Луиза Иванова, Наталия Сергеева артистка тата ыттисем.

Помоги переводом

Уяв парни - патшалăх награди // Валентина ИЛЬИНА. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

«Тупӑшӑва чылай енӗпе сарма май тунӑран 22 тӗллевлӗ кӑтартуран 17-шне /77%/ пурнӑҫа кӗртнӗ, - ҫак йӗркесене пайӑрланӑ О.Ланцова. - Шкул ҫулне ҫитичченхи ачасене йышӑнакан уйрӑм ҫын харпӑрлӑхӗнчи учрежденисен хисепӗ 1,4% ҫитнӗ /малтан - 1,2%/. Патшалӑх харпӑрлӑхӗ шутланман, эмелпе ваккӑн сутӑ тӑвакан аптекӑсен йышӗ 67,3% пулнӑ, халӗ - 70%. Патшалӑх тытӑмне кӗмен, пассажирсене ҫӗр ҫинчи транспортпа турттаракан организацисен муниципалитетсен хушшинчи рейсӗсен тӳпи пӗтӗм маршрут хисепӗнче малтан 20% ҫеҫ йышӑннӑ, 74,6% таран пысӑкланнӑ».

Помоги переводом

Бизнес-пĕрлĕх: «Тупăшу шайĕ пысăк!» // С.СЕРЕГИН. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

Хӗрӗпе ывӑлӗ - Маринӑпа Евгений - ҫитӗннисене вӑй ҫитнӗ таран пулӑшаҫҫӗ.

Дочка с сыном - Марина и Евгений - по мере сил помогают взрослым.

“Хĕрлĕ парăс” халĕ те тыткăнлать // Валентин ГРИГОРЬЕВ. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

«Республика экономикине тӗреклетмешкӗн пултарнӑ тата май килнӗ таран хутшӑнатпӑр, - тет Юрий Ефимович. - Обществӑн виҫӗ предприятийӗ ӗҫлет. Шупашкарта газ плити валли электрозажигалка, оборудование розеткӑпа ҫыхӑнтармалли тӗрлӗ йышши шнур пухаҫҫӗ. Канаш хулинчи предприятире вырӑн таврашӗн пуххине, алшӑлли, ӗҫ тумӗ, йӑлара тата кулленхи ӗҫре усӑ курмалли щеткӑсем ӑсталаҫҫӗ. Малтанхи ҫулсенче картон цехӗ кал-кал ӗҫленӗ - торт курупкисем хатӗрленӗ. Самана таппипе тан пыраймарӑмӑр. Вӗсене илемлетсе кӑлармашкӑн тӗрлӗ тӗспе ҫапакан полиграфи оборудованийӗ пулманнипе асӑннӑ производствӑна хупма тиврӗ. Куҫ курманнисен Улатӑрти предприятийӗн саккасӗсемпе те мухтанмалли ҫукрах. Хальлӗхе рабочисем электрооборудовани чӗркемӗ хатӗрлеҫҫӗ, Чулхулари автозавод ыйтнипе тӗрлӗ йышши щетка ӑсталаҫҫӗ».

Помоги переводом

Сусăр пулсан та хевтесĕр мар // Валентина СМИРНОВА. «Хыпар», 2016, пуш, 10; 31№

«Дорэкс» общество кӑна, сӑмахран, ултӑ бригада таран ӗҫлеттерет.

Помоги переводом

Ҫул-йӗр юсакансем канмасӑр юсаҫҫӗ // Таисия Ташней. http://chuvash.org/news/11762.html

Чир ернӗ ҫыннӑн ӳт-пӳ температури 39-40 градус таран хӑпарать, ҫынна шӑнтса пӑрахать, пысӑк температура 5-7 куна пырать.

Помоги переводом

Шăши чирĕнчен асăрханар // Р. ДАНИЛОВА. «Пурнӑҫ ҫулӗпе», 2016.03.04

Вирус организма лекнӗренпе чир пуҫланичченхи тапхӑр (инкубаци тапхӑрӗ) 1,5 уйӑх таран тӑсӑлать, ытларах чухне ку тапхӑр 17-19 куна пырать.

Помоги переводом

Шăши чирĕнчен асăрханар // Р. ДАНИЛОВА. «Пурнӑҫ ҫулӗпе», 2016.03.04

Ӗҫ рынокӗнчи лару-тӑрӑва лайӑхлатмалли экономика ӗҫӗ-хӗлӗн ҫӗнӗ планне кӗнӗ мерӑсем регионсене субсидипе тивӗҫтерес программӑна пурнӑҫа кӗртме 10 млрд тенкӗ таран шантараҫҫӗ.

Помоги переводом

Урăх регионра çук мобильлĕ центр… // ВИКТОРИЯ ВЫШИНСКАЯ. «Тӑван Ен», 15-16№, 2016.03.02-10

Хӑйӗн тӗп тивӗҫне пурнӑҫа кӗртсе пынипе пӗрлех Йӗпреҫ музейӗн дирекцийӗ районти шкулсенче йӗркеленӗ музейсем пирки манмасть, вӗсене май килнӗ таран тӗрлӗ енлӗ пулӑшу пама тӑрӑшать.

Помоги переводом

Çил арманĕ тырă авăртни туристсене тĕлĕнтерет // Геннадий КУЗНЕЦОВ. «Хыпар», 2016, пуш, 4; 29-30№

Артистсем пултарнǎ таран лайǎхрах выляма, хӑйсене шанса панӑ сӑнарсене ӗненмелле уҫса пама тӑрӑшнӑ.

Помоги переводом

Ҫеҫкери ҫӗмӗрт каллех ҫеҫкеленет // Галина Никитина. http://chuvash.org/news/11720.html

2015 ҫулта эпир пултаруллӑ ҫамрӑксене тупса палӑртмалли тата пулӑшу памалли тытӑма лайӑхлатассипе, пуҫаруллӑ ҫамрӑк ҫынсем округри тата пӗтӗм тӗнчери форумсене хутшӑнассине май пур таран пулӑшассипе, ҫамрӑксен проект культурине аталантарассипе ҫыхӑннӑ ӗҫсене малалла тӑсӑпӑр.

В 2015 году мы продолжим совершенствовать систему выявления и поддержки талантливой молодежи, оказывать всяческое содействие участию инициативных молодых людей в окружных и международных форумах, развивать проектную культуру молодежи.

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945

«Цифрӑллӑ танмарлӑха пӗтересси» проектпа 2018 ҫулччен оптика чӗлкӗмлӗ сетьпе йышӗ 250 ҫынран пуҫласа 500 ҫын таран шутланакан республикӑри тата 327 халӑх пурӑнакан вырӑна ҫыхӑнтарма палӑртнӑ.

Проектом «Устранение цифрового неравенства» в срок до 2018 года предусмотрено подключить к оптической волоконной сети еще 327 населенных пунктов республики с численностью жителей от 250 до 500 человек.

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945

Асӑннӑ проектсене пурнӑҫлани малтанхи тапхӑртах 1200 яхӑн пысӑк тухӑҫлӑ ӗҫ вырӑнӗ, проектпа пӑхнӑ хӑватпа ӗҫлеме пуҫласан вара - 3000 таран ӗҫ вырӑнӗ йӗркелеме май парать.

Реализация указанных проектов уже на первом этапе позволит создать около 1200 высокопроизводительных рабочих мест, а при выходе на проектную мощность – до 3000 рабочих мест!

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945

Паян кунта 200 ҫын вӑй хурать, 2015 тата 2016 ҫулсенче хута яма палӑртнӑ иккӗмӗшпе виҫҫӗмӗш черетсем ӗҫе кӗрсен вара пысӑк тухӑҫлӑ ӗҫ вырӑнӗсен шучӗ 600 таран, производство калӑпӑшӗ 60 процент чухлӗ пысӑкланать.

Сегодня здесь работают 200 человек, а после пуска второй и третей очередей, который планируется в 2015 и 2016 годах, число высокопроизводительных рабочих мест увеличится до 600, объемы производства вырастут на 60%.

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945

2014 ҫулта Чӑваш Республики федерацин Атӑлҫи округӗн чӑн сектор валли каякан тӑкаксене пӗчӗклетмен кӑна мар, вӗсене 24,5 процента яхӑн - 9,3 миллиард тенкӗ таран ӳстернӗ йышлах мар регионӗсенчен пӗри пулса тӑчӗ.

В 2014 году Чувашская Республика стала одним из немногих регионов Приволжского федерального округа, который не только не уменьшил расходы на реальный сектор, но и увеличил их почти на 24,5% – до 9,3 млрд. рублей.

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945

2014 ҫулта республикӑри предприятисем тиесе ӑсатнӑ инноваци продукцийӗн танлаштаруллӑ виҫи 2011 ҫулхи шайран икӗ хут ытларах - 6,1 процентран 13,6 процент таран ӳсрӗ.

В 2014 году удельный вес инновационной продукции, отгруженной предприятиями республики, увеличился более чем в два раза к уровню 2011 года – с 6,1 до 13,6%.

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ 2015 ҫулта Патшалӑх Канашӗ патне янӑ Ҫыру // Михаил Игнатьев. http://gov.cap.ru/SiteMap.aspx?gov_id=49 ... id=1937945

Мина хунӑ темиҫе уй, пилӗк таран юр ашса ту тӑррине хӑпартӑмӑр.

Несколько заминированных полей, выгребая снег до пояса поднялись на верхушку горы.

Хӑрасан та каялла чакман // Валентина БАГАДЕРОВА. «Хыпар», 2016, кӑрлач, 21; 23–24№