Поиск
Шырав ĕçĕ:
Ҫисен якамарлӑхӗ тата пӗр-пӗрне пырса сӗртӗнекен ҫи пайӗсен взаимодействийӗ (молекулӑсен взаимодействийӗ) сӗртӗнӳ текен вӑй сӑлтавӗ пулса тӑраҫҫӗ; ҫак вӑй ӗнтӗ яланах хӑвӑртлӑха хирӗҫле еннелле выртать.
Ансат механизмсем ҫинчи вӑйсен равновесийӗн условийӗсем тата вӑл механизмсем ҫинчи ӗҫсен законӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑн пек шар ачасем вылямалли мӗнле япалан моделӗ пулса тӑрать?
3. Вӑй моменчӗ ҫинчен ӑнлантарни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй хӑш еннелле тивни опора тӗнӗлӗ урлӑ кайнӑ чухне кашнинчех равновеси пулса тӑрать.
3. Вӑй моменчӗ ҫинчен ӑнлантарни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла, ывӑҫ тупанӗ ҫине шар хурса, ӑна мускул вӑйӗпе ӑҫталла та пулин сиктерсен, шар ывӑҫ тупанӗ ҫине пусни тата ывӑҫ тупанӗ шар ҫине реакци туни пӗртанах пулса юлаҫҫӗ.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫирӗплетсе лартнӑ япала хӑйне тивекен вӑя пула тепӗр япалана, хӑйӗн опори пулса тӑраканскере, тивет пулсан, вара ҫак тепӗр япали, механикӑн виҫҫӗмӗш законӗ тӑрӑх, пӗрремӗш япалана пысӑкӑшӗ тӗлӗшпе пӗртан, анчах хирӗҫле майлӑ вӑйпа тивет.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Йывӑрӑш центрӗ урлӑ каякан вертикаль опора линийӗ урлӑ каять пулсан, ҫак случай вара маларах каласа панӑ случайсен чикки пулса тӑрать.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла вара, йывӑрӑш центрӗ вӑл — япалан уйрӑм пайӗсене тивекен мӗнпур параллельлӗ йывӑрӑш вӑйсен центрӗ пулса тӑрать.
2. Япала йывӑрӑшӗн центрӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Икӗ вӑй та пӗртан пулса тӑрсан, урӑхла каласан, вӗсем мӑшӑр вӑй пулса тӑрсан, ҫав мӑшӑрӑн равнодействующийӗ нульпе тан пулса тӑрать, вӑл лекнӗ точка хушӑнакан вӑйсем лекнӗ точкӑран, математикӑра каланӑ пек, вӗҫӗмсӗр аякка каять.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах F₁-пе F₁ вӑйсем, пӗртанскерсем, пӗр-пӗрне хирӗҫлескерсем тата пӗр А₁ точкӑна лекнӗскерсем, пӗр-пӗрне тивнине пӗтерсе лартаҫҫӗ те, мӗнпур вӑйсем тивни вара О точкӑна лекнӗ пӗр F₂ — F₁ вӑя тивни анчах пулса тӑрать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
О₁С₁В₁-пе A₁E₁R₁ треугольниксем пӗртан тата О₁С₂В₂-пе А₂E₂R₂ треугольннксем пӗртан; ҫапла вара f₁-пе f₂ вӑйсем тивнисем пӗр-пӗринпе шайланаҫҫӗ, ҫавӑнпа пӗтӗм тивни каллех F₁-пе F₂ вӑйсем тивниех пулса тӑрать, анчах та халь ӗнтӗ вӗсем пӗр точкӑна лекнӗ пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх тата пӗр еннелле выртаҫҫӗ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опыт туса пӗтернӗ хыҫҫӑн вара пирӗн аялта кӑтартнӑ евӗрлӗ таблица пулса тӑрать (ҫав таблицӑна пӗр опытра тупнӑ даннӑйсем тӑрӑх ҫырнӑ).
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
СDС₁E ромбӑн СD-пе СЕ енӗсем — хушӑнакан Р₁ тата Р₂ вӑйсем, тросӑн пайӗсене туртаканскерсем, пулса тӑрӗҫ.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Троса туртакан вӑйсене тупас тесе, хунар йывӑрӑшне СВ₁-пе СА₁ енсем тӑрӑх, урӑхла каласан, тросӑн пайӗсен тӑсӑмӗсем пулса тӑраканскерсем тӑрӑх уйӑрар.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Р₁ вӑй куҫаракан вӑй пулса тӑрать.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, пӗр тӳремҫи ҫинче выртакан тата япалан тӗрлӗ точкине лекнӗ икӗ вӑя хушас тесен, чертеж ҫинче векторсене-вӑйсене ӳкермелле, унтан вӗсен енӗсене вӗсем пӗр-пӗрне тӗл пулса касӑличчен тӑсмалла, вара хушӑнакан вӑйсем лекнӗ точкӑсене ҫав тӗл пулса касӑлнӑ точкӑна куҫармалла та вӗсене параллелограм правили тӑрӑх хушмалла.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опыт ҫакна кӑтартать: виҫӗ вӑйӑн та енӗсем пӗр точкӑра тӗл пулса касӑлаҫҫӗ; ҫав точка малта кӑтартнӑ правило тӑрӑх тунӑ параллелограмӑн тӑрри пулать те вара.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Равнодействующи чи пӗчӗк хушӑнакан вӑйсен разноҫӗпе тан пӗлтерӗшлӗ ҫакӑн пек чухне пулать: хушӑнакан вӑйсем хушшинчи кӗтес 180° пысӑкӑш пулса тӑрсан, урӑхла каласан, хушӑнакан вӑйсем иккӗшӗ те пӗр тӳрӗ лини тӑрӑх хире-хирӗҫ еннелле тивеҫҫӗ пулсан (ку — вӑйсене хушассин иккӗмӗш тӗсӗпе пӗре килет).
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Равнодействующи, треугольникӑн енӗ пулса тӑрса, хушӑнакан вӑйсене пӗлтерекен ытти икӗ енӗн сумминчен пӗчӗкрех, вӗсен разноҫӗнчен пысӑкрах пулмалла.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах 60-мӗш параграфра кӑтартнӑ правило тӑрӑх, F₂ пе F₂ вӑйсем тивнисем, вӗсем пӗртан вӑйсем, хире-хирӗҫле еннелле, тивекен вӑйсем тата пӗр точкӑна лекнӗ вӑйсем пулнипе, пӗр-пӗрне пӗтерсе лартаҫҫӗ, вара мӗнпур ҫав вӑйсем тивни пӗр вӑй, F₁ — F₂ вӑй, тивни пулса тӑрать: ҫав вӑй панӑ вӑйсен равнодействующийӗ пулса тӑрать те вара.
1. Пӗр-пӗринпе шайлашса тӑракан вӑйсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑнпа малта кӑтартнӑ закон вӑл анлӑрах пӗлтерӗшлӗ пулмалла, вӑл ҫутҫанталӑкри пур явленисенче те энерги урӑхланни тата унӑн хисепӗ улшӑнманни ҫинчен калакан закон пулса тӑрать.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.