Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

ял сăмах пирĕн базăра пур.
ял (тĕпĕ: ял) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Ялсене Хусантан ҫӗнӗрен-ҫӗнӗ приказсем, «кӑтартусем» пыра пуҫланӑ: ял халӑхне нуша килсен пулӑшмалли теекен тырра халиччен килӗрен пуҫтаркаласа мукаҫей кӗлетӗнче усранӑ пулнӑ, Малашне вӑл йӗрке улшӑнать иккен.

А из Казани шли все новые приказы и указы: если прежде общественное зерно на случай непредвиденных бед крестьяне собирали подворно и хранили в амбарах — магазеях,

Юнлӑ юнкун // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ял тесен ял мар ку местечко тени, хула тесен хула мар.

Местечко — это и не село, и не город:

V // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

2) Ҫар губернаторӗн шухӑшӗпе, Григорьевӑн тӳре-шара умӗнчи иккӗмӗш айӑпӗ акӑ мӗнре: Люминарский хушаматлӑ стан приставӗ тӑватӑ казакпа Урпаш ялӗнче Григорьева арестлесе кайма тӑрсан ял ҫыннисем ӑна илсе кайма паман, салтакӗсене хӗнесе пӗтернӗ, вӗсен хӗҫӗсемпе нухайккисене туртса илсе юлнӑ.

Вторая вина Григорьева, по мысли губернатора, состояла в следующем: когда становой пристав по фамилии Люминарский с четырьмя казаками прибыли в Урбаш, чтобы арестовать Григорьева, односельчане не позволили им этого сделать и даже поколотили солдат, отняли у них ружья и нагайки.

Пӑлхав тапранни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тӳре-шарапа калаҫмалла чухне ялти ватӑсем хӑйсен «лидерне» (ял пуҫне) ушкӑн варрине хупаҫҫӗ.

обычай прятать своего вожака в центр толпы — на случай, если полиция захочет его схватить.

Савтепи // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тӳре-шарасене яла кӗртес мар тесе ял кӗперне ватакан хӗр, тен, Шупашкарта та аптрамӗччӗ?

Разве не она когда-то подрубила мост, чтобы по нему не проехали судейские чиновники? И в Чебоксарах бы она нашла свое место.

Ухтиван // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Пӗри ялти ватта юлнӑ пӗччен хӗр пулнӑ, ҫитменне хӑрах куҫне ача чухне юста лексе шур илтернӗскер, тепри асат хуҫнӑ мӗскӗн; пӗри чӑваш, тепри вырӑс — малтанах ял хушшинче вӗсенчен тӑрӑхласа кулакансем те тупӑнкаланӑ.

Одинокая старая дева, чувашка, к тому же с бельмом на глазу, и русский горбун нередко вызывали насмешки сельчан.

Киремете пуҫ ҫапни // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Тен, эп ҫуралнӑ ял ҫакӑ? — шухӑшлать вӑл кашни яла пырса кӗмессерен.

«Может, вот это и есть моя родина?» — думал он всякий раз, вступая в очередную деревню.

Ҫӗнӗ хуҫа // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Янтул кӑштах иккӗленсе тӑнӑ хыҫҫӑн арӑмӗсен ялӗ вырӑнне кӳршӗ ял ятне каларӗ те «катаран, пӗлес ҫук» тесе хушса хучӗ.

А Яндул, несколько поколебавшись, назвал соседнюю деревню и добавил: — Издалека мы, небось и не слыхали.

Ҫӗнӗ хуҫа // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ачасене мӗншӗн килӗштернине туятчӗҫ пулмалла та ял ҫыннисем, калаҫу-тӑву тухмарӗ ял ҫине.

Наверно, догадывались в селе, за что она так полюбила ребятишек, но помалкивали.

Сӑпай Ваҫук // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Ял мӗскӗнне ялах пӑхмалла теҫҫӗ.

А деревенского убогого должно содержать само село.

Сӑпай Ваҫук // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Килте — кил-йыша, ялта — ял пуҫӗсене, вулӑсра — кантура…

В доме — семье, в деревне — сельскому старосте, в волости — конторе…

Аптранӑ кӑвакал // Хветӗр Уяр. Уяр Ф. Е. Шурча таврашӗнче. 2 кӗнекеллӗ роман. 2-мӗш кӗнеке. Таркӑн. Шупашкар: Чӑваш кӗнеке изд-ви, 1994. — 398 с.

Чӑваш Республикин Ял хуҫалӑх министерстви палӑртнӑ тӑрӑх, регионта 2022 ҫулхи кӑрлач уйӑхӗн 1-мӗшӗ тӗлне усӑ курӑнмасӑр выртакан ял хуҫалӑх валли уйӑрнӑ ҫӗр лаптӑкӗсем 17,3 пин га шутланать, кӑҫал вӗсенчен 10,6 пин га пусӑ ҫаврӑнӑшне кӗртме шутлаҫҫӗ.

Помоги переводом

Пултӑранпа кӗрешессине Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ виҫӗ ҫулта уҫӑмлатса пама сӗннӗ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2022/11/09/pult ... -vice-cult

Унсӑр пуҫне Чӗчкен, Хырхӗрри тата ытти ял тӑрӑхӗсенчи ялсенчен те газ кӗртес ыйтусемпе килнӗ.

Помоги переводом

«Кӑвак ҫулӑм» ҫунать, кил-ҫурт хӑтлӑхпа тулать // Ю.Гаврилов. http://kasalen.ru/2022/09/02/%d0%baa%d0% ... %bb%d0%b0/

Яла ҫамрӑксем килни тата бизнеса хавхалантарни — паян ял территорийӗсене ӑнӑҫлӑ аталантармалли тӗп условисенчен пӗри.

Помоги переводом

Парти проекчӗ ялсене тӗрев парать // Ю.ЮРЬЕВ. http://kasalen.ru/2022/09/09/%d0%bf%d0%b ... %82%d1%8c/

«Чӑваш Республикинчи ял территорийӗсен комплекслӑ аталанӑвӗ» программӑпа килӗшӳллӗн пурӑнмалли ҫурт-йӗре лайӑхлатма пӗр ҫемьене свидетельствӑпа тивӗҫтермелле, 12 ял тӑрӑхӗнчи пуҫарулӑх проекчӗсене ӗҫе кӗртессине вӗҫлемелле тата ытти пысӑк ӗҫсене пурнӑҫламалла.

Помоги переводом

Парти проекчӗ ялсене тӗрев парать // Ю.ЮРЬЕВ. http://kasalen.ru/2022/09/09/%d0%bf%d0%b ... %82%d1%8c/

Кӑҫал проектпа килӗшӳллӗн ял территорийӗсене хӑтлӑлатма — тӑватӑ проект, компактлӑ ҫурт-йӗр тума — тӑватӑ, ял территорийӗсен комплекслӑ аталанӑвӗпе — пӗр проект, ҫавӑн пекех пуҫарулӑх 896 проекчӗпе автомобиль ҫул-йӗрӗн 371 участокне, коммуналлӑ хуҫалӑхӑн 162 объектне, 35 масар территорийӗсене юсаса тирпейлеме, ача-пӑчана вылямалли 50 лапама, 58 кану вырӑнне, социаллӑ тата культурӑллӑ сферӑн 52 объектне хута ямалла.

Помоги переводом

Парти проекчӗ ялсене тӗрев парать // Ю.ЮРЬЕВ. http://kasalen.ru/2022/09/09/%d0%bf%d0%b ... %82%d1%8c/

Пурнӑҫӑма пӗтӗмпех ял хуҫалӑхӗпе ҫыхӑнтартӑм, — каласа пачӗ Виҫпӳрт ялӗнче кун ҫути курнӑ хӗрарӑм.

Помоги переводом

Хастар, ӗҫчен, тӑрӑшуллӑ Валентина // А.Ефремова. http://kasalen.ru/2022/09/09/%d1%85%d0%b ... %bd%d0%b0/

Палевицы ялӗнче халӗ те хитре тӗлӗк пек, тав сӑмахӗсемпе, ял 425 ҫул тултарнине халалланӑ уява аса илеҫҫӗ.

Помоги переводом

Паха тӗллев — астӑвӑма упрасси // Н.Медведева. http://kasalen.ru/2022/09/16/%d0%bf%d0%b ... %81%d0%b8/

Вырсарникун Асанкасси ялӗнче пурӑнакансемшӗн ял пурнӑҫӗнчи паллӑ пулӑмпа ҫырӑнса юлчӗ.

Помоги переводом

Чиркӳре чан сасси янӑранӑ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2022/09/20/%d1%87%d0%b ... b0%d0%bda/

Ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхне Альберт Кузьмина, «Турхан» ЯХПК председательне Николай Михайлова, кӳршӗ ялта пурӑнакан Григорий Прокопьева, Александр Васильева тата ҫак пархатарлӑ ӗҫрен айккинче тӑрса юлман кашни ҫынна чӗререн тав тӑватпӑр, — палӑртаҫҫӗ хастарсем.

Помоги переводом

Туслӑн пӗрле тӑрӑшсан пӗве те типмӗ нихӑҫан // Н.Калашникова. http://kasalen.ru/2022/10/07/%d1%82%d1%8 ... %b0%d0%bd/

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней