Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

усала (тĕпĕ: усал) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Асӑннӑ юмахсенчи тӗп сюжет йӗрӗ ҫапларах аталанать: паттӑр инҫе ҫула тухать (сӑлтавӗ тӗрлӗрен: тӗп герой патша вӑрҫине кайнӑ ашшӗне шырама каять е амаҫури вӗлересрен килтен тухса тарать, е тӑван ашшӗ усала сутнине пула килтен тухса кайма тивет унӑн — анчах ытларах чухне паттӑр ҫухалнӑ хӗрсене е амӑшне шырама каять); шыв хӗрринче хӗрсене Ҫӗлен ҫиесрен хӑтарать, унӑн паттӑрла ӗҫне шыв турттаракан (салтак) хӑй ҫине илет; юлашкинчен тӗрӗслӗх ҫавах ҫиеле тухать, юмах каччӑ авланнипе вӗҫленет.

Основной сюжет в перечисленных сказках развивается следующим образом: герой-богатырь собирается в дальнюю дорогу, для этого имеются разные причины — задумывает найти отца, не вернувшегося с царской войны; совершает побег, спасаясь от преследований злой мачехи, замышляющей убить его; вынужден покинуть родной дом из-за отца, продавшего его нечистой силе; отправляется на поиски пропавшей невесты либо матери, спасает ее от верной гибели, уводя от коварного змея, но его героические заслуги присваивает себе водовоз (солдат и др. ), потом, к счастью, обман раскрывается, и заканчивается все женитьбой героя.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

— Ҫӑмӑл ӑслӑ ҫамрӑксене усала вӗрентнӗ!

Помоги переводом

1 // Леонид Агаков. Агаков, Л. Я. Суя телей: сатирӑлла калавсем; худож. В. Агаков. - Шупашкар: КПСС Чӑваш обкомӗн издательстви, 1975. — 64 с. — 34–50 с.

«Лирика харкамҫи ырӑпа усала уйӑрма вӗрентет, никама та хурламасть вӑл. Пурнӑҫа тав тума пӗлет, ҫут ҫанталӑка та юратать. Унӑн поэзийӗнчи тӑван кил, юратнӑ анне, ҫутҫанталӑк сӑнарӗсем хӑйне евӗр тунсӑхпа, илемӗпе тыткӑнлаҫҫӗ», – терӗ яланхи «Варкӑш» хӑни Ольга Австрийская ҫыравҫӑ.

Помоги переводом

Георгий Фёдоровӑн «Суйласа илнисем» кӗнекине пахалани // Чӑваш Республикин наци библиотеки. http://www.nbchr.ru/chuv/index.php/2023/ ... -pahalani/

Мӗн терӗр?! — усала сиссе хаяррӑн, пӑлханса ыйтрӗ вӑл телефонпа темле ырӑ мар хыпар пӗлтерекен арҫынран.

Помоги переводом

XXX // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Вӑл усала тухсан вара — пурте калаҫма тытӑннӑ, унран пурте тӗлӗнме тытӑннӑ, тинех шухӑшлаттарма тытӑннӑ вӑл сире…»

Помоги переводом

XI // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 94–253 с.

Янтӑ хваттер усала ҫеҫ вӗрентет, ӑна хапсӑнаканни паян кунта, ыран — лере».

Помоги переводом

8 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 272-415 с.

Хӗрӗме хамӑн арӑмах усала вӗрентрӗ-ха, Нарспи мар.

Помоги переводом

3 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 272-415 с.

Усала ырӑпа кӑна тавӑрса, йӑнӑш тумарӑн-и эсӗ?

Помоги переводом

II. // Василий Игнатьев. Игнатьев В.Г. Шӑпчӑк катинче: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 188 с. — 3–36 с.

Унашкал парне ҫынна кахала, ирсӗрлӗхе, ҫӑмӑлттайлӑха, усала вӗрентет.

Помоги переводом

13 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 197-271 с.

— Манӑн хӗре ҫамрӑклах усала вӗрентесшӗн-и?

Помоги переводом

13 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 197-271 с.

— Ачана вилнӗ кинӗн тӑванӗсем усала вӗрентеҫҫӗ, — сӑмахне йӑвашшӑн пуҫларӗ Варлам Сидорович.

Помоги переводом

3 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 197-271 с.

Пӗр хушӑ каллех хамӑр ялти клубра ӗҫлесшӗн, ырӑпа усала витӗрех уйӑрса илме хӑнӑхасшӑн.

Помоги переводом

5 // Николай Мартынов. Мартынов Н.А. Пурнӑҫ урапи: калавсемпе повеҫсем / Б.Б. Чиндыков пухса хатӗрленӗ. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 416 с. — 35-61 с.

Анчах «Нарспи» авторӗн ҫак шухӑшне палӑртнӑ чухне эпир унӑн шухӑш-кӑмӑлӗ пур чухне те тап-таса ылтӑн пек пулнӑ тесе калама пултараймастпӑр: Иванов пурӑннӑ саманара халӑх ӑс-тӑнӗнче тӗксӗм шухӑшсем те нумай пулнӑ, халӑх турра та, усала та ӗненнӗ; пӗрисем киреметсене, теприсем турӑшсене пуҫ ҫапнӑ, виҫҫӗмӗшсем турӑшсене хӑйма сӗрсе, кил хушшине ҫӗтӗк ҫӑпата ҫине кӑларса лартнӑ; пӗрисем революцие мухтакан кӗнекесем тупса вуланӑ, патша йӗркине хирӗҫ пыракан кӗрешӗве хутшӑннӑ, теприсем революци паттӑрӗсене тытса жандармсен аллине панӑ…

Помоги переводом

Дмитрий Исаев ҫырӑвӗсене вуласан... // Василий Долгов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 97-99 с.

Ҫӗр ҫинчи мӗнпур усала пӗтерӗҫ.

Помоги переводом

Ыр ут хыҫҫӑн пин ут шыв ӗҫет // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

— Пӗр кӑвак ҫӗмрен усала вӗлереймерӗ пулсан, тепри лекӗ.

Помоги переводом

Ҫула туясӑр ан тух // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Темле усала та ҫӗнтерет ман кӗлӗ.

Помоги переводом

Эпрахиль юпи // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Усала тӗп тумалла.

Помоги переводом

Уйрӑлу // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Усала ӑна тискер ӗҫ тума пӗтӗм тӗнчери усал-тӗсел пулӑшать теҫҫӗ мар-и…

Помоги переводом

Йӗкӗт тени юлнӑ-и пирӗн? // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Укаслу непӗсленнӗ тискер кайӑк чунлӑ усала ниепле те ҫӗнеймессине ӑнланчӗ те: — Ах! Аннеҫӗм! — тесе чун тӗпӗпӗ ахлатса илчӗ.

Помоги переводом

Хӗве хупсан // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Ну, мӗн чӗнӗн-ха ӗнтӗ ҫакӑн пек усала, ҫыннӑн пӗтӗм ӗмӗтне, пурнӑҫне татнӑскере.

Помоги переводом

Хӗве хупсан // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней