Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

ҫарӗ (тĕпĕ: ҫар) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Союзниксен ҫарӗ хисеп енчен французсен ҫарӗнчен ытла пулман, ҫитменнине тата вӑл питӗ вӑраххӑн пынӑ, ҫапӑҫусем пулмасан та талӑкра 10 — 12 километртан ытла каяйман, юлашкинчен унӑн ҫулӗ те тӑшман хӳтӗлекен выран урлӑ иртнӗ.

А союзная армия численностью не превышала французскую, двигалась она медленно, даже без боя делая не более десяти-двенадцати километров в сутки, а путь лежал через дефиле, обороняемые противником.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫакна пула союзниксем вӑйланнӑ пулӗччӗҫ, хыҫран хӑвалакан Наполеонӑн ҫарӗ тата ытларах вӑйсӑрланнӑ пулӗччӗ, унӑн коммуникацийӗ тата ытларах тӑсӑлнӑ пулӗччӗ.

Это усилило бы союзников, а Наполеон, вынужденный их преследовать, окончательно ослабил бы свою армию и еще больше растянул бы свои коммуникации.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Каялла чакса ик-виҫ эрне вӑхӑта кӗтсе илмелле пулнӑ, ҫав хушӑра австриецсен Италирен сакӑрвунӑ пинлӗ ҫарӗ килсе ҫитме, тен, тата Прусси ҫарӗ те килсе ҫитме пултарнӑ.

Нужно было отходить и выиграть две-три недели, чтобы подошла восьмидесятитысячная австрийская армия из Италии, а возможно и прусская армия.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Наполеон вӑйӗ союзниксенчен сахалтарах пулин те, унӑн сапаланса тӑракан корпусӗсем Австри корпусӗсенчен маларах ҫитме пултарнине аванах ӑнланса Кутузов: вырӑс ҫарӗ, Ольмюц патӗнчи лайӑх позицийӗнчен кайсан, вӑл каллех йывӑрлӑха лекет, тенӗ.

Кутузов понимал, что, несмотря на то, что у Наполеона сейчас меньше сил, чем у союзников, его разбросанные корпуса могут подойти к нему раньше, чем подойдут австрийские, и тогда русская армия, покинув выгодную ольмюцкую позицию, опять попадет в тяжелое положение.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫитменнине тата австриецсен ҫарӗ поражени хыҫҫӑн поражени тӳссе пынӑ.

И их армия терпела поражение за поражением?

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Франци ҫарӗ темиҫе енне сапаланса тӑнӑ.

Французская армия оказалась разбросанной на нескольких направлениях.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузов хӑйӗн задачине пурнӑҫланӑ; вырӑс ҫарӗ пӗр чӑрмавсӑр Цнайм патнелле куҫса пынӑ.

Цель Кутузова была достигнута — русская армия беспрепятственно двигалась к Цнайму.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫак вӑхӑтра вырӑс ҫарӗ инҫерех те инҫерех кайнӑ.

А в это время русская армии уходила все дальше и дальше.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫав отряд французсен утмӑл пинлӗ ҫарӗ тапӑннине хирӗҫ ҫапӑҫма та пултарайман темелле.

Кажется непостижимым, как мог этот отряд одержать удары тридцатитысячного авангарда.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вӑл вырӑс ҫарне ҫавӑрса илсе, ӑна пӗтӗмпех пӗтерсе лартма хатӗрленӗ хӑйӗн питӗ те чаплӑ планӗ, ӑста маневрӗ арканса кайнине, вӑл ҫӗршер ҫухрӑм тӑршшӗ хӑваласа килнӗ «ҫурҫӗрти чее тилӗ», Кутузов, ӑна иккӗмӗш хут пӗтӗм тӗнче умӗнче ухмаха тӑратса хӑварнипе, Кутузов Российӑран килекен Буксгевден ҫарӗ патне ҫывхарсах пынине хӑйӗн куҫӗпе хӑех курса тӑнӑ.

Он увидел, как второй раз его замечательный план, хитрый маневр, который должен был привести к полному окружению и неизбежной гибели русскую армию, рушится и «старая лисица севера», Кутузов, за которым он гнался сотни верст, второй раз на глазах у всего мира одурачил его и ушел, сближаясь о идущим из России Букогевденом.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вӑл Кутузова та, Ауэрсбергпа Ностица улталанӑ пекех, улталама шутласа ун патне парламантер янӑ, парламантер вара ҫакнашкал услови лартнӑ: Мюрат вӑрҫма пӑрахать, Кутузовӑн договор тумалла, ҫав договор тӑрӑх вырӑс ҫарӗ Австрирен Российӑна каймалла; вӑл договора Наполеон ҫирӗплетиччен Кутузовӑн Цнайм патне куҫма чарӑнса тӑмалла.

Он решил обмануть Кутузова так же, как обманул Ауэрсберга и Ностица, и отправил к нему парламентера, предлагая следующее: он, Мюрат, прекращает военные действия, а Кутузов подпишет договор, по которому русская армия покинет Австрию и вернется в Россию; до ратификации договора Наполеоном Кутузов приостанавливает марш к Цнайму.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Анчах, Багратион позицийӗнчен инҫе те мар пӗтӗм вырӑс ҫарӗ иртсе пынине пӗлсен, Мюрат иккӗленме пуҫланӑ.

Но, узнав, что неподалеку от позиции Багратиона проходит вся русская армия, Мюрат заколебался.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫак отряда Кутузов французсен ҫарӗн малта пыракан войскисене хирӗҫ кӑнтӑрла та, ҫӗрле те малаллах пыма хушнӑ, вырӑс ҫарӗ Цнайма ҫитиччен унӑн французсен ҫарне малалла кайма чарса тӑмалла пулнӑ.

Которому приказал двигаться днем и ночью наперерез французским авангардам и задерживать всю французскую армию до тех пор, пока русская армия достигнет Цнайма.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Кутузов ҫарӗ каллех хӑрушлӑх умӗнче тӑнӑ, ҫак хӑрушлӑхран ӑна вырӑс салтакӗсен паттӑрлӑхӗ, Кутузовпа Багратион таланчӗпе вӗсем хӑйсен пурӑнӑҫне шеллемесӗр ҫирӗп тӑни кӑна ҫӑлса хӑварнӑ.

Она была обречена, но ее опять спасли героизм русских солдат, талант и самоотверженность Кутузова и Багратиона.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Наполеон корпусӗсем пыракан Венӑпа Цнайм хушшинчи ҫул Кутузов ҫарӗ пымалли Цнаймпа Кремс хушшинчи ҫултан авантарах пулнӑ.

Путь от Вены к Цнайму, по которому шли корпуса Наполеона, был лучше, чем путь к Цнайму от Кремса, по которому предстояло итти армии Кутузова.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вырӑс ҫарӗ вилӗм умӗнчех тӑнӑ пек туйӑннӑ.

Гибель русской армии казалась неминуемой.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Хӑйӗн ҫарӗн тӗп вӑйӗсене вӑл вырӑс ҫарӗ ҫине шывӑн сулахай енчи ҫыранӗнчи фронтран тапӑнма, Бернадот корпусне Дунай урлӑ Кремс патӗнче каҫса вырӑс ҫарне тылран атакӑлама хушнӑ.

Главным силам он приказал обрушиться на русскую армию на левом берегу с фронта, а корпусу Бернадота перейти Дунай у Кремса и атаковать с тыла.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Наполеон хӑйӗн маршалӗсем умне Вена хулине туртса илес, мӗнле пулсан та кӗпере илсе Цнайма Кутузовран маларах ҫитес, ҫапла туса Кутузова каллех хӑйӗн резервисенчен уйӑрас, вырӑс ҫарӗ ҫине пӗр вӑхӑтрах тылран та вӑйлӑн пырса ҫапас задача лартнӑ.

Наполеон поставил своим маршалам задачу занять Вену, любой ценой захватить мост, выйти к Цнайму раньше Кутузова, опять отрезать его от резервов и одновременно обрушиться на русскую армию с тыла.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Наполеон планӗ арканса кайнӑ, Кутузов ҫарӗ хӑйне ҫавӑрса илес хӑрушлӑхран хӑтӑлнӑ, ҫакӑ вара стратеги тӗлӗшӗнчен пысӑк ҫӗнтерӳ туни пулнӑ…

План Наполеона рухнул. Армия Кутузова ушла от угрозы окружения, и это было стратегической победой.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вырӑс ҫарӗ ҫак ҫапӑҫура французсен ҫарӗн ҫӗнтерӗвӗсем ҫӑмӑллӑнах пулса пырас вӑхӑтсем иртсе кайнине кӑтартса панӑ.

Русские войска показали, что пора дешевых побед для французской армии миновала.

V сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней