Корпус чувашского языка

Шӑпах Раҫҫей ҫарӗпе ун пайӗсене пула Крыма Украинӑран пистереҫҫӗ.

И именно с помощью этих российских войск, их команды, спецподразделений осуществляется отторжение полуострова Крым от Украины.

Украина Раҫҫей Федерацийӗн Республикисенче референдум пирки ыйту лартма пултарать // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах хальхи вӑхӑтра Патшалӑх Думинче Раҫҫей ҫумне ҫӗнӗ ҫӗрсем хушмалли саккуна ансатлатассипе ӗҫлеҫҫӗ.

Эти события проходят на фоне грядущего рассмотрения в Госдуме законопроекта, упрощающего присоединение к России новых территорий.

Украина Раҫҫей Федерацийӗн Республикисенче референдум пирки ыйту лартма пултарать // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫак сайт ҫинче чӑвашла электронлӑ сӑмахсарсем вырнаҫнӑ.

На сайте располагается коллекция электронных чувашских словарей.

Чӑваш сӑмахсарӗсен сайтне мобиллӗ хатӗрсем валли хатӗрленӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах 2013-мӗш ҫулхи нарӑс уйӑхӗнче лару тутарла иртнӗ.

В частности, на татарском прошло заседание в феврале 2013 года.

Чӑваш Ен Патшалӑх Совечӗн ларӑвне чӑвашла ирттерме сӗннӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Ҫак кӳлӗ Турай ялне икӗ пая пайлать, шкулӗ вара шӑпах ҫуртсен енче мар, тепӗр енче вырнаҫнӑ. Ачасен шкула ҫитме икӗ меслет: 3 ҫухрӑм ҫуран ҫаврӑнса каймалла е тӳрех пӑр ҫийӗн утмалла. Пысӑкрах ачасем нумай чухне иккӗмӗш меслете суйласа илеҫҫӗ, аслӑ ҫынсем вара ҫакна хӑравпа сӑнаса тӑраҫҫӗ», — тесе палӑртать ГТРК корреспонденчӗ.

Длинный пруд делит Тораево на две половины, причем школа находится по другую сторону от частных домов. Школьникам приходится либо делать крюк в три километра через соседнюю деревню, либо идти напрямую по льду. Дети - особенно те, что постарше - «все чаще выбирают второй вариант, а взрослые с ужасом за ними наблюдают», отмечает корреспондент ГТРК.

Турай ялӗнчи ачасем шкула ҫинҫе пӑр ҫийӗпе каяҫҫӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

«Эп сӑмахсене пултарнӑ таран хамах тӳрремӗн куҫаратӑп та шӑпах ҫак туйӑмсене атмосферӑна пама тӑрӑшатӑп, — тесе цитатӑлать тенора инҫекурам каналӗ.

«Я просто дословно с чувашского на русский сам перевожу, как могу, и потом стараюсь привнести именно вот эту атмосферу, - цитирует тенора телеканал.

Вырӑсла калаҫакан тенор чӑвашла программа хатӗрленӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫак диктанта евӗрлесе «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» пуҫарса янӑ.

«Всечувашский диктант» организован по примеру этого диктанта.

Праски Витти иккӗмӗш «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗн» логотипне ӳкернӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫак хула 2013-мӗш ҫулта «тӗрӗк тӗнчин культура тӗп хули» ята тивӗҫнӗ.

Город имел в 2013 году статус культурной столицы тюркского мира.

Тӗрӗк культуринчи ӳсӗмсемшӗн Илле Иванова преми панӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫакна ака уйӑхӗн 18-мӗшӗнче Наци вулавӑшӗнче иртнӗ «Литературӑллӑ Чӑваш Ен: чи вуланкан кӗнеке - 2012» конкурс ҫирӗплетсе парать.

18 апреля на церемонии награждения конкурса «Литературная Чувашия: самая читаемая книга года - 2012», состоявшейся в Национальной библиотеке.

Чӑваш Енре халь те ытларах Шурча пӑлхавӗ пирки вулама юратаҫҫӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Рейд ирттернӗ чух эпир усламҫӑсене: «Кунта чӑвашла калаҫнине палӑртакан ҫыпӑҫтаркӑча курсан ҫынсем шӑпах ҫак чӗлхепе калаҫма пултараҫҫӗ. Нимӗнле психологилле чӑрмав та пулмасть», — теттӗмӗр.

В рамках нашего рейда мы говорили предпринимателям: увидев наклейку с надписью о том, что здесь знают чувашский, посетители смогут свободно разговаривать именно на этом языке, если им так удобнее. Не будет никакого психологического барьера.

Пӗрлӗхлӗ чӗлхе // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах вӗсемпе «Ирӗклӗ сӑмах» корреспонденчӗ акцие сӳтсе явнӑ.

Корреспондент «Ирӗклӗ Сӑмах» обсудил с ними акцию.

Пӗрлӗхлӗ чӗлхе // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Пӗр хӗрарӑм ҫеҫ ялава илмен, «шӑпах ҫакнашкал айӑпсӑр акцисенчен пуҫланнӑ та Украинӑра вӗҫех 1980-мӗш ҫулсенче» тесе иртсе кайнӑ.

Единственный казус случился, когда одна женщина заявила, что «именно с таких невинных акций в конце 1980-х всё и начиналось на Украине», и отказалась взять флаг.

Патшалӑх символӗсен кунне Чӑваш Енре урам акцийӗпе уявланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ытти ҫыравсемпе танлаштарсан шӑпах ун ӗҫӗсенче Атӑлҫи пӑлхарсене (хальхи чӑвашсен несӗлӗсене) тата кӳршӗллӗ халӑхсене туллин, тӗплӗн сӑнланӑ.

Они представляют собой уникальное и наиболее подробное из имеющихся описание жизни волжских булгар (предков современных чувашей), а также их соседей.

Раҫҫейре Ибн Фадлана халалланӑ палӑк пулӗ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах ҫакӑ инкек сӑлтавӗ пулса тӑнӑ та.

Это и стало причиной пожара.

Етӗрне районӗнче «Сурские зори» турбази ҫуннӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

(1920-мӗш ҫулхи ЦИК РСФСР декретӗнче шӑпах ҫакӑн пек ҫырнӑ пулнӑ).

(Именно такая формулировка содержится в одном из декретов ЦИК РСФСР от 1920 года).

Тутарсен курултайӗ Пушкӑртӑн пӗр пайне Тутарстанпа пӗрлештересшӗн // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Курултай палӑртнӑ тӑрӑх, «Пушкӑрт Республикинчи тутарсем шучӗпе тӗнчере иккӗмӗш вырӑн йышӑнаҫҫӗ (Тутарстан хыҫҫӑн), ку вӑл пӗтӗм тутар халӑхӗн 20 проценчӗ. Вӗсем ытларах респуликӑн хӗвеланӑҫ тата ҫурҫӗр-хӗвеланӑҫ регионӗсенче вырнаҫнӑ, шӑпах унта тутарсен йышӗ ытти халӑхсенчен самай нумайрах (уйрӑмах ялсенче)».

Как отмечает Курултай, «татары, проживающие на территории Республики Башкортостан, составляют вторую по численности (после Татарстана) группу татарской нации, насчитывающую более 20 процентов от общего числа татар, они расселены в основном в западном и северо-западном регионах республики, где составляют (особенно в сельской местности) абсолютное большинство населения».

Тутарсен курултайӗ Пушкӑртӑн пӗр пайне Тутарстанпа пӗрлештересшӗн // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Словаре тепӗр хут кӑларассине шӑпах ҫак тавлашӑва куҫарнӑ пулмалла.

По всей видимости, именно этой дискуссией обусловлено решение отложить переиздание.

Чӑваш орфографи словарьне кӑларас ӗҫе 2015-мӗш ҫула куҫарнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Шӑпах Минюст «Ирӗклӗхе» регистрацилеме килӗшменнин сӑлтавӗсене хут ҫинче ҫырса ҫирӗплетнӗ.

Именно Минюст ведомство в свое время обеспечило письменным обоснованием отказ в регистрации «Ирӗклӗх».

«Ирӗклӗхе» регистрацилес пирки ӗҫе ҫӗртме уйӑхӗн 2-мӗшне куҫарнӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

Ҫакна палӑртас пулать, РНЕ эмблеми свастикӑпа пӗрешкелтерех, шӑпах ҫакна «нацистсен хатӗрне кӑтартни» тесе хакланӑ та.

Следует отметить, что эмблема РНЕ имеет сходство со свастикой, что и было расценено как «демонстрирование нацистской атрибутики».

Шупашкарти оппозици ҫыннине «Донецк халӑх кӗпӗрнаттӑрӗ» ӳкерчӗкшӗн айӑпланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах

(«Халӑх кӗпӗрнаттӑрӗ» шӑпах ҫак пӗрлешӳре шутланнӑ).

(Ранее «народный губернатор» состоял в этой организации).

Шупашкарти оппозици ҫыннине «Донецк халӑх кӗпӗрнаттӑрӗ» ӳкерчӗкшӗн айӑпланӑ // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах