Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

авалхи сăмах пирĕн базăра пур.
авалхи (тĕпĕ: авалхи) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Витӗрех тӗтӗм ҫапнӑ, ҫутӑсӑр, сывлӑшсӑр пӑчӑхса ларнӑ авалхи пӳртсемпе, башньӑсемпе юнашар халӗ кӑмакаллӑ та чӳречеллӗ ҫӗнӗ ҫутӑ ҫуртсем ӳссе лараҫҫӗ.

Рядом с башнями и древними домами, насквозь прокопченными, без света, без воздуха, выросли новые светлые. дома с печами и окнами.

Сванетире // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Таса вӑрмансем, таса йывӑҫсемпе ҫӑлкуҫсем, таса выльӑхсем, ырӑ сывлӑшсемпе усал сывлӑшсем, уйӑха хисеплени, ӗҫе пуҫӑннӑ чух парнесем кӳресси — ҫав тӗшмӗшсем пурте свансен хуҫалӑхне нумай сиен кӳнӗ, ҫавӑн пек тӗшмӗшленесси вӗсен авалхи йӑларан юлнӑ.

Священные рощи, священные деревья и источники, священные животные, добрые и злые духи, почитание луны, жертвоприношения при начале работ — все эти пережитки старины много вреда приносили хозяйству сванов.

Сванетире // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Анчах вӗсен тахӑҫан авалхи ӗҫ хатӗрӗсем ҫеҫ пулнӑ: плуг вырӑнне вӗсен аялалла кукӑрӑлса тӑракан тымарлӑ йывӑҫ татӑкӗ пулнӑ; ҫав тымар вӗҫне вӗсем суха тимӗрӗ лартнӑ; сӳре вырӑнне турат вӗҫӗсем тухса тӑракан йывӑҫ муклашки, авӑн сапакан машина вырӑнне йывӑр чулсем хунӑ хӑма пулнӑ, ҫав хӑмана вара вӑкӑрсем кӗлте сарӑмӗ ҫийӗпе туртса ҫӳренӗ.

Но раньше они имели лишь самые первобытные орудия: вместо плуга — обрубок дерева с загнутым книзу корнем, на который насажен сошник; вместо бороны — бревно, из которого торчат сучья; вместо молотилки — доску с тяжелыми камнями, которую тащили по снопам быки.

Сванетире // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революцичченех вӗсем хӑйсен мӗн авалтан юлнӑ йӑлипе пурӑннӑ, хуҫалӑхне те авалхи йӗркепе тытса тӑнӑ.

Сохранил до Великой Октябрьской социалистической революции свой древний быт и первобытное хозяйство.

Сванетире // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Аул варринче ҫурри ишӗлсе пӗтнӗ авалхи башня ҫӳллӗн курӑнса ларать.

Посреди аула возвышалась полуразрушенная древняя башня.

Кавказ тӑвӗсем хушшинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӗлӗк хресченсем ҫӗре пӗччен-пӗччен, авалхи ҫӗрӗҫ хатӗрӗсемпе ӗҫленӗ пулсан, халӗ ҫав вырӑнта колхозсемпе совхозсен ҫӗрмамӑк уйӗсенче темиҫе пин трактор ӗҫлет.

Там, где крестьяне в одиночку ковыряли землю первобытными орудиями, теперь тысячи тракторов обрабатывают хлопковые поля колхозов и совхозов.

Пушӑ хирсен зонинче хуҫалӑх епле аталанать тата халӑх пурӑнӑҫӗ мӗнле лайӑхланса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрманти ӗҫсене пит авалхи майсемпе тунӑ.

Работы в лесу производились самым упрощенным способом.

Вӑрман хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

«MUSICA FELICE» авалхи тата хальхи мусӑк ансамблӗ

Ансамбль старинной и современной музыки «MUSICA FELICE»

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

Поста Чукотка ҫыннисен авалхи Въен (кӗмелли) пурӑну вырӑнӗнчен инҫех мар чикӗ пункчӗ тата уес центрӗ пек туса лартнӑ, ҫапах та халӑх йышӗ вӑраххӑн ӳснӗ, хулара ытларах енӗпе уйрӑм ҫынсен тата хысна склачӗсене туса лартнӑ.

Пост был построен недалеко от старинного поселения жителей Чукотки Въен (вход) как пограничный пункт и уездный центр, однако население росло медленно, в городе строились преимущественно частые и казенные склады.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Чукоткӑри этемӗн авалхи йӗрӗсене пирӗн эрӑчченхи XXX-VIII пинҫуллӑхсенче асӑрхама пулать, XI-I пинҫуллӑхсенче Чукоткӑра тискер пӑлансен ҫине сунара ҫӳрес культура сарӑлнӑ.

Древнейшие следы человека на Чукотке датируются примерно XXX - VIII тысячелетием до нашей эры, в XI - I тысячелетии на Чукотке распространилась культура охотников на диких оленей.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Пусӑран инҫе мар авалхи чул хӳмен упранса юлнӑ ишӗлчӗкӗсем выртатчӗҫ.

Неподалеку от колодца сохранились развалины древней каменной стены.

XXVI // Юрий Артемьев. Сент-Экзюпери Антуан де. Пӗчӗкҫеҫ принц: аллегориллӗ повесть-юмах. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 2017. — 64 с.

Хӑва вуллинчен явасси - авалхи ремесла, ӗлӗк ку технологипе тунӑ карҫынккасем питӗ кирлӗ пулнӑ.

Плетение из ивовой лозы — ремесло древнее, раньше в домашнем обиходе корзины, изготовленные по этой технологии, были нарасхват.

Алӑсене ӗҫ – чуна савӑнӑҫ // Галина ВАРИКОВА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -n-3468717

Ситекпуҫӗнчи Михаил Ильич Васильев авалхи ремеслана аталантарать.

Михаил Ильич Васильев из Седякбаша развивает древнее ремесло.

Алӑсене ӗҫ – чуна савӑнӑҫ // Галина ВАРИКОВА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... -n-3468717

Вӑтаҫӗрти тинӗсе полушарисен картти ҫинче ӳкернине авалхи грексен картти ҫинче ӳкернипе танлаштарӑр.

Сравните изображение Средиземного моря на карте полушарий и на карте древних греков.

Ҫӗр чӑмӑрӗн картти // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Авалхи ученӑйсем вара ҫӗр вӑл лаптак ҫаврашка мар, унӑн форми чӑмӑр, тесе шухӑшла пуҫланӑ.

Древние ученые пришли к мысли, что земля — не плоский круг, что она имеет форму шара.

Ҫӗрӗн формипе пысӑкӑшӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Картӑн чи варринче — Греция, ун тавра авалхи грексем пӗлекен ҫӗр сене ӳкернӗ.

Посреди карты находится Греция; кругом расположены земли, которые были известны древним грекам.

Авал ҫынсем ҫӗре мӗнле тесе шутланӑ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Авалхи чи вӗреннӗ грек халӑхӗсенчен географи карттисем юлнӑ. вӗсенчен пӗрин ҫине ун чухне пӗлнӗ пӗтӗм ҫӗр-шыва ӳкернӗ.

От древних греков, самого образованного в то время народа, сохранились географические карты. Одна из них изображает весь известный тогда мир.

Авал ҫынсем ҫӗре мӗнле тесе шутланӑ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Авалхи ҫынсене ҫӗр пысӑк мар пек туйӑннӑ.

Земля казалась древним людям небольшой.

Авал ҫынсем ҫӗре мӗнле тесе шутланӑ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫавӑнпа авалхи ҫынсем тинӗсре инҫете кайма хӑранӑ, тинӗс хӗрри ҫывӑхӗнче ҫеҫ ишсе ҫӳренӗ.

Поэтому древние люди боялись выходить далеко в море и плавали только вблизи берегов.

Авал ҫынсем ҫӗре мӗнле тесе шутланӑ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Авалхи ҫынсем хӑйсем пурӑнакан вырӑн таврашӗнчи пысӑках мар ҫӗр талкӑшне анчах пӗлнӗ.

Древние люди знали только небольшое пространство вокруг того места, где они жили.

Авал ҫынсем ҫӗре мӗнле тесе шутланӑ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней