Поиск
Шырав ĕçĕ:
Апла ӗнтӗ, сывлӑшра икӗ япала тӗрлӗ хӑвӑртлӑхпа ӳкни йывӑрлӑх вӑйӗнчен мар, сывлӑш кансӗрленинчен (сопротивленийӗнчен) килет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хутран икӗ пӗр пек ҫаврашка касса кӑларса, пӗрне лучӑркаса муклашка туса, тепӗрне апла тумасӑр пӗр вӑхӑтрах пӗр ҫӳллӗшрен ӳкерсен, муклашка тунӑ хут хӑвӑртрах ӳкет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла вара цилиндр ҫинчи кашни умлӑ-хыҫлӑ тӑракан икӗ паллӑ хушшинчи вӑхӑт тӑршшӗ t сек. пулать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла пулсан, унӑн законӗсем 21-мӗш параграфра кӑтартнисемех пулаҫҫӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Анчах XIX ӗмӗрӗн пӗрремӗш ҫурринче физикӑн тӗрлӗ пайӗсенче тӗл пулакан величинасене виҫмелли мӗнпур виҫе единицисене тупмашкӑн хамӑр ирӗкпе нумай мар единица, тӗп единицӑсем текенскерсене суйласа илсен те ҫитессине пӗлнӗ; апла вара ытти единицӑсене пурне те ҫутҫанталӑк законӗсен формулисем тӑрӑх тупма пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
F вӑй нумай t вӑхӑт хушши тивсе тӑрсан, произведени нульрен урӑхла пулать, mv те, апла вара v те нульрен урӑхла пулаҫҫӗ, ҫавӑнпа кире пуканӗ куҫма тытӑнать те.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Мӗншӗн тесен калт туртсан вӑхӑт сахал каять, t нуле ҫывӑх пулать, Ft произведени те нуле ҫывӑх пулать, апла вара mv те кире пуканӗшӗн нуле ҫывӑх пулать; кире пуканӗн m масси пысӑк пулсан, унӑн v хӑвӑртлӑхӗ практика тӗлӗшӗнчен нульпе тан пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Мӗншӗн апла?
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑй действине, унтанах тата — вӑй импульсне, япала хӑвӑртлӑхӗ улшӑннипе, урӑхла каласан, движени хисепӗ улшӑннипе палӑртаҫҫӗ; апла пулсан, паллах ӗнтӗ, вӑй импульсӗн пысӑкӑшӗ ҫинчен вӑл движени хисепне мӗн чухлӗ улӑштарни тӑрӑх чухлама пулать.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑма татӑкне айккинелле ытларах туртма (ӑна мускул вӑйӗ е динамометр кӑтартать) ытларах вӑй кирлӗ; апла пулсан ӗнтӗ иккӗмӗш хутӗнче хӑма татӑкӗ шарсене пӗрремӗш хутӗнчинчен вӑйлӑрах пырса ҫапнӑ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла вара, иккӗмӗш опытра кашни шарӑн хӑвӑртлӑхӗ малтанхи опытринчен ытларах улшӑннӑ пулать, урӑхла каласан, кашни шарӑн хӑвӑртланни иккӗмӗш опытра ытларах пулса тӑнӑ.
2. Ньютонӑн движени законӗсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫав пуҫра шухӑшлакан движенирен, темиҫе пӗртикӗс движенирен тӑраканскертен, чӑн-чӑн движени патне, пӗртикӗс улшӑнакан движени патне тата ытларах ҫывхарас тесе, хӑвӑртлӑх сикчевлӗ улшӑнакан вӑхӑт хушшисене кӗскетсе пырас пулать, апла пӗр пӗртикӗс движени тепӗринпе улшӑнать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла вара хӑвӑртлӑхсен тепӗр картлашкаллӑ графикӗ пулса тӑрать; ҫак пуҫра шухӑшлакан пӗртикӗс движенисен ҫӗнӗ ӗречӗн пӗтӗм ҫулӗ хисеп енчен ҫак прямоугольниксен лаптӑкӗсен суммипе тан пулать:
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла вара пӗртикӗс движенисен кашнин хӑвӑртлӑх графикӗ абсциссӑсен тӗнӗлӗпе параллельӗ тӳрӗ лини пулать, пуҫра шухӑшлакан пӗтӗм движенин пӗтӗм графикӗ вара картлашкаллӑ хуҫкаланчӑк лини пулса тӑрать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртлӑх улшӑннине тата вӑл улшӑннӑ вӑхӑт хушшине пӗр-пӗринпе танлаштарсан ҫеҫ хӑвӑртланни мӗн иккенне ӑнланса илме пулать, апла та ҫав вӑхӑт хушшинчи вӑтам хӑвӑртланнине анчах пӗлме пулать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла пулсан унӑн хӑвӑртлӑхӗ пӗрмай ӳссе пырать; поезд хирӗҫ каять пулсан, урӑхла каласан, вӑл тӑвалла каять пулсан, унӑн хӑвӑртлӑхӗ вара пӗрмай чакса пырать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ординатӑсен тӗнӗлӗ ҫинче 1 см тӑршшӗ ҫула пӗлтерекен ОА татӑк виҫсе хурар; апла вара ОА₁ татӑк 2 см тӑршшӗ ҫула пӗлтерет, ОА₂ татӑк — 4 см тӑршшӗ ҫула т. ыт. те.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫуран чупакансем, конькипе чупакансем, йӗлтӗрҫӗсем, велосипедистсем, луткасем, автомобильсем, самолетсем ӑмӑртса чупнӑ е вӗҫнӗ чухне пӗр тӑршшӗ ҫулах каяҫҫӗ, анчах, апла пулсан та, вӗсен движенийӗ пӗр-пӗринчен темле качествӑпа уйӑрӑлса тӑрать.
1. Тӳрӗ лини тӑрӑх пулакан движени // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Апла пулсан…
Пурнӑҫ — малалла // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.
Апла пулсан, кунти кашни япалана кам, хӑҫан, ӑҫта тупнине, вӑл мӗскерне, мӗн тума кирлине, мӗнпе хаклӑ пулнине пуринчен аванрах пӗлмелле.
Пурнӑҫ — малалла // Александр Савельев-Сас. Савельев-Сас, А. С. Шӑнкӑравлӑ пӗкӗ: повеҫсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1992. — 272 с. — 187–271 с.