Корпус чувашского языка

ППМИ тӗп тӗллевӗ — вырӑнти пуҫарусене пурнӑҫлакан ҫивӗч ыйтусене тупса палӑртнинче, унӑн тӗп пайӗ республика бюджечӗн шучӗпе, ытти пайӗ район бюджечӗн, халӑхӑн тата спонсорсен укҫи-тенки шучӗпе пурнӑҫланать.

Суть ППМИ заключается в выявлении местных инициатив с наиболее насущными проблемами, в решении которых основная часть осуществляется за счет республиканского бюджета, а средства районного бюджета, населения и спонсоров являются софинансированием.

ППМИ пулӑшнипе ялти ҫула ункайланӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... an-3473108

Районти тӗп больница «Сывлӑх сыхлавӗ» нацпроектӑн «Пуҫламӑш сыпӑка ҫӗнетесси» программа шайӗнче аппаратпа тивӗҫтернӗ.

ЦРБ обеспечена аппаратом в рамках программы «Модернизация первичного звена» нацпроекта «Здравоохранение».

Кармаскалӑ районӗн тӗп больници лапароскоп операцийӗсем валли аппарат илнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... ln-3470932

Кармаскалӑ районӗн тӗп больницин хирурги уйрӑмне эндовидеохирурги комплексӗ килнӗ, пӗлтернӗ ПР Сывлӑх сыхлав министерствинче.

В хирургическое отделение Кармаскалинской райбольницы поступил эндовидеохирургический комплекс, сообщили в минздраве РБ.

Кармаскалӑ районӗн тӗп больници лапароскоп операцийӗсем валли аппарат илнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... ln-3470932

Педагогпа наставник ҫулталӑкӗнчи мероприятисене учитель профессийӗн сумне, «Вӗренӳ» наци проекчӗн тӗп тӗллевӗсенчен пӗрне, ӳстерме янӑ.

Мероприятия Года педагога и наставника направлены на повышение престижа профессии учителя, одной из ключевых задач национального проекта «Образование».

Учитель кунӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... un-3466575

Пушкӑрт Республики кашни ҫул мероприяти ирттерме хастар хутшӑнать, иккӗмӗш хут ӗнтӗ пӗтӗм Раҫҫейри тӗп площадка пулса тӑрать.

Республика Башкортостан ежегодно принимает активное участие в проведении мероприятия и уже второй раз становится центральной всероссийской площадкой.

Пӗтӗм Раҫҫейри утмалли кун // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/syvl-khl-pur ... un-3466513

Регионта «Тӗнчери коопераци тата экспорт» наци проекчӗн «Пушкӑрт Республикинче АПК продукцийӗн экспорчӗ» проекчӗ ӗҫлет, унӑн тӗп тӗллевӗ экспорт пайне, ҫав шутра ял хуҫалӑх продукцийӗн пайне ӳстересси шутланать.

В регионе действует проект «Экспорт продукции АПК в Республике Башкортостан» национального проекта «Международная кооперация и экспорт», ключевой целью которого является увеличение доли экспорта, в том числе сельскохозяйственной продукции.

Пушкӑртстанран Казахстана 340 тонна ытла урпа экспортланӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... an-3464403

Фондӑн тӗп тӗллевӗсем СВО ветеранӗсене социаллӑ пулӑшу парасси, медицинӑпа социаллӑ реабилитаципе, эмелпе тивӗҫтерессине кӗртнӗ май пулӑшу тата ҫӑмӑллӑх илме пулӑшасси.

Основными целями фонда станет персональное социальное сопровождение ветеранов СВО, содействие в получении мер поддержки и льгот, включая медицинскую и социальную реабилитацию, лекарственное обеспечение.

Путин: влаҫсен СВОна хутшӑнакансемшӗн тӑрӑшасси чи пӗлтерӗшлӗ задача шутланать // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/politika/202 ... at-3463219

Совет Союзӗн ӗҫҫыннисен прависене тата обязанноҫӗсене Сталинла Конституцире — пирӗн социализмлӑ тӑван ҫӗршывӑн тӗп законӗнче ҫырса хунӑ.

Права, а также обязанности трудящихся Советского Союза изложены в Сталинской Конституции — основном законе нашего социалистической родины.

Ҫурҫӗр енчи вӑтам тӑрӑхра ҫӗршыв пуянлӑхӗпе епле усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсен тӗп пуянлӑхӗ мӗн?

Что составляет их главное богатство?

Ненецсем епле пурӑнаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Унӑн тӑрантаракан тутлӑ ҫимӗҫӗсем тропикра пурӑнакан халӑхсен тӗп ҫимӗҫӗ пулать.

Его вкусные питательные плоды составляют основную пищу жителей тропических стран.

Тропик вӑрманӗсенчи ӳсентӑрансем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тӗп станцисенче сӑнавсене пӗрлештереҫҫӗ те сводка тӑваҫҫӗ, вара ученӑйсем вӗсем тӑрӑх ҫанталӑк мӗнле пуласси ҫинчен каласа параҫҫӗ.

На центральных станциях делают сводки наблюдений, и по ним ученые предсказывают погоду.

Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кашни кунах пысӑк метеорологи станцийӗсем тӗп станцисене хӑйсен сӑнавӗсем ҫинчен пӗлтерсе тӑраҫҫӗ.

Каждый день по радио крупные метеорологические станции сообщают наблюдения на центральные станции.

Мӗнле ҫанталӑк пулассине малтанах пӗлтерни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

1. Плана тӗп енсем тӑрӑх майласа хурӑр.

1.Установите план по основным направлениям.

Пӗр-пӗр вырӑнӑн планӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тӗп енсене яланах ӳкерчӗк ҫинче кӑтартнӑ пек паллӑ тӑваҫҫӗ:

Основные направления принято обычно указывать так, как это сделано на чертеже:

Чертеж ҫинче енсене мӗнле паллӑ тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Тетрадьсем ҫине эпир тӗп енсене ӳкерчӗк ҫинче кӑтартнӑ пек паллӑ турӑмӑр.

Обозначили стрелками основные направления, как показано на рис.

Чертеж ҫинче енсене мӗнле паллӑ тӑваҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Компас тӑрӑх тӗп енсене ҫеҫ мар, вӗсен хушшисенчи енсене те тупма ҫӑмӑл, сӑмахран: ҫурҫӗрпе хӗвелтухӑҫ хушшине С-В (северо-восток) саспаллисем кӑтартаҫҫӗ, кӑнтӑрпа хӗвелтухӑҫ хушшине Ю-В (юго-восток) саспаллисем, кӑнтӑрпа хӗвел-анӑҫ хушшине Ю-3 саспаллисем, ҫурҫӗрпе хӗвеланӑҫ хушшине С-3 (северо-запад) саспаллисем кӑтартаҫҫӗ.

По компасу легко найти не только главные, но и промежуточные направления: С-В (северо-восток) показывает направление между севером и востоком, Ю-В (юго-восток) — направление между югом и востоком, Ю-3 — направление на юго-запад, С-3 — направление на северо-запад.

Компас // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫак майпах эсир те тӗп енсем ӑҫталлине пӗлӗр.

Определите и вы таким же образом основные направления.

Хӗвел тӑрӑх тӗп енсене эпир епле тупни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫурҫӗр, кӑнтӑр, хӗвелтухӑҫ, хӗвеланӑҫ енӗсем — тӗп енсем.

Север, юг, восток и запад — основные направления.

Ҫынсен енсене хӗвел тӑрӑх тупма мӗнле вӗренсе ҫитнӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Учебника юсанӑ ҫӗрте тӗп авторсемсӗр пуҫне Н. И. Попова тата П. Г. Терехов ӗҫленӗ.

Помимо основных авторов при обновлении учебника работали Н. И. Попова и П. Г. Терехов.

Географи. Пуҫламӑш шкулӑн 3-мӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке. 1-мӗш пай // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

«Эпӗ… эпӗ ку тӗлӗнмелле ыйтӑвӑн тӗп шухӑшне ӑнланаймастӑп, — тытӑна-тытӑна хуравларӗ Звягинцев.

Помоги переводом

21. Тайгари пикник // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.