Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

вилнӗ (тĕпĕ: вил) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Вӗсем иккӗшӗ те пӗр вӑхӑталлах, 1919-мӗш ҫулта: Щорс — августӑн 30-мӗшӗнче, Коростень ҫывӑхӗнче, Чапаев — сентябрӗн 5-мӗшӗнче, Лбищенск ҫывӑхӗнче, Урал юханшывӗнче шургвардеецсен пульлисенчен вилнӗ.

Оба они погибли, сраженные белогвардейскими пулями, почти одновременно, в 1919 году: Щорс — 30 августа на Украине, около ст. Коростень, Чапаев — 5 сентября на р. Урал, под Лбищенском.

Авторсенчен // Николай Степанов. Герасимов, Е. Щорс: [тулли мар вӑтам шкулсем валли] / Е. Герасимов, М. Эрлих; Н. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1940. — 208 с.

Сунара кайсан пирӗн час-часах шӑнма лекет, хӳшше ҫитетӗн те вара, кӗрӗкпе чӗркенсе выртсан, вилнӗ пек ҫывӑрса каятӑн.

Нам часто приходится зябнуть на охоте, а придешь в юрту, завернешься в шубу и так крепко уснешь,

Тундрӑра // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 165–178 с.

Тепӗр виҫӗ минутран хайхи ача лӑпланчӗ, ҫул тӑршшӗпех вилнӗ пек ҫывӑрса пычӗ.

Минуты через три ребенок успокоился и всю дорогу спал как убитый.

Тундрӑра // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 165–178 с.

Эпӗ йӗлтӗре хыврӑм та палаткӑна кӗрсе выртрӑм, вара самантрах вилнӗ пек ҫывӑрса кайнӑ.

Я снял лыжи, пробрался в палатку и тотчас уснул.

Тундрӑра // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 165–178 с.

Ҫӗтнӗ пулсан, паллах, выҫса вилнӗ ӗнтӗ.

А ежели заблудились, то и погибли от голода.

Быгин-Быгинен // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 159–164 с.

Мӗнпур вӑйне пухса малалла утнӑ вӑл тарӑн кӗртсене аша-аша, анчах вилнӗ эвенкӑн ҫемйине ҫӑлма пӳрмен пулас ӑна.

Он долго шел, прокладывая путь через сугробы, но не суждено ему было спасти семью умершего эвенка.

Быгин-Быгинен // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 159–164 с.

Ҫакӑн хыҫҫӑнах эпӗ те вилнӗ пекех ҫывӑрса кайнӑ.

и вслед за тем я, как и мои спутники, погрузился в глубокий сон.

Хӗллехи поход // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 105–114 с.

Эпир шыв вӗретрӗмӗр, шӑнтнӑ пулӑ пӗҫерсе ҫирӗмӗр, чей ӗҫрӗмӗр те, упа тирӗ ҫине выртса, часах вилнӗ пек ҫывӑрса кайрӑмӑр.

Мы поели мороженой рыбы, напились чаю, легли на медвежью шкуру и заснули как убитые.

Тигр хыҫҫӑн // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 92–104 с.

Хӑйӗн йӗррине хирӗҫле тухса тӑракан турат ҫине тӑсӑлса выртать те пуҫне малти урисем ҫине хурса вилнӗ пек шӑпланать.

И выбирает такой сук, который приходится против ее следов на земле.

Уссури пантери // Александр Галкин. Арсеньев В.К. Тайгари тӗлпулусем: калавсем. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 178 с. — 23–26 с.

Пытарнӑ хыҫҫӑн вилнӗ ҫын тӑванӗсем пытарнӑ ҫӗре хутшӑннӑ ҫынсене пурне те тав тӑваҫҫӗ.

После похорон родные благодарят всех почтивших память покойного.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Сӗтел хушшинче ларнӑ чухне вилнӗ ҫынна асӑнса калаҫакан ҫын ӗҫме сӗнме те пултарать.

Поминающий покойного за столом может предложить выпить в память о нем.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Вилнӗ ҫын пурнӑҫне, ун ырӑ ӗҫӗсене аса илсе калаҫни вырӑнлӑ пулнӑ пулӑччӗ.

Принято в подобных ситуациях вспоминать жизнь покойного, его добрые дела.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Вилнӗ ҫынна асӑнса пӗр пушӑ тирӗкпе кашӑк лартаҫҫӗ, унччен вӑл ларнӑ вырӑна пушӑ хӑвараҫҫӗ.

В память о покойном ставят один пустой прибор и оставляют незанятым место, где он обычно сидел за праздничным столом.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Вилнӗ ҫынна асӑнма пухӑннӑ ҫынсене кофе е чей ӗҫтерме, каҫхи апат ҫитерме юрать.

Собравшихся почтить память покойного можно угостить кофе или чаем с бутербродами или ужином.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Пумилккене вилнӗ ҫыннӑн тӑванӗсене чӗнеҫҫӗ, чӗнмесӗр ун пек ҫӗре пырса кӗмеҫҫӗ.

На которые приглашают близких покойного, без приглашения ходить на поминки не принято.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Чылай халӑхсен вилнӗ ҫынна асӑнса пумилкке ирттерес йӑла пур.

У многих народов издавна принято устраивать в доме умершего поминки.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Пытарнӑ хыҫҫӑн, ытти ҫынсем вилнӗ ҫыннӑн тӑванӗсене алӑ тытаҫҫӗ те масар ҫинчен саланаҫҫӗ, ҫывӑх тӑванӗсем килте пулӑшма каяҫҫӗ.

После окончания похорон участники пожимают руки близким покойного и уходят с кладбища.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Вилнӗ ҫынна асӑнса хурлӑхлӑ кӗвӗсем, юрӑсем илтӗнме пултараҫҫӗ.

При наличии оркестра, в память об усопшем звучат специальные траурные мелодии, иногда — песни.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Вилнӗ ҫын тӑпри ҫине пуҫ кӑшӑлӗсемпе чечексем хурса хӑвараҫҫӗ.

Могилу украшают венками и цветами.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Катафалк хыҫҫӑн вилнӗ ҫыннӑн тӑванӗсем, унтан ытти ҫынсем пыраҫҫӗ.

За катафалком следуют родные покойного, за ними — остальные.

Вилӗм, пытару тата асӑну // Роза Митрушкина. Аасамаа И. Т. Хӑвна мӗнле тытмалла. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1976. — 192 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней