Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

хунӑ (тĕпĕ: хур) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Пӗтӗм тӑршшӗпех ӑна Колоча шывӗ тата сылтӑм енче Мускав шывӗ, сулахайран — Шевардино патӗнче туса хунӑ редут хӳтӗлесе тӑнӑ.

прикрываясь почти на всем протяжении рекой Колючей и опираясь правым флангом на Москве реку, а левым — на выстроенный у Шевардина редут.

III сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ӗҫсем йывӑр пулнӑ пулсан та хӑвӑрт пӗлсе илнӗ хыҫҫӑн, Кутузов лӑпкӑ, паттӑр генерал Коновницына командира лартса вӑйлӑ арьерград туса хунӑ.

Быстро разобравшись в сложной обстановке, Кутузов организовал сильный арьергард под командованием спокойного и храброго генерала Коновницына.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Анчах ҫакӑн хыҫҫӑнах Александр штаб начальникне Беннигсена туса хунӑ, кирлӗ вӑхӑтра ӑна Кутузов вырӑнне лартасшӑн пулнӑ.

Однако после этого решения Александр назначил начальником штаба Беннигсена, чтобы в нужный момент заменить им Кутузова.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вӑрҫӑ ӑнӑҫсӑр пулас пулсан, ответне хӑй ҫинчен сирмелле туса хунӑ: главнокомандующи суйлас ӗҫе вӑл уйрӑм комитет аллине панӑ, лешӗ вара пӗр сасӑпа Кутузова лартма палӑртнӑ.

чтобы в случае неудачи умыть руки: он передоверил подбор главнокомандующего специальному комитету, который единодушно наметил Кутузова.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫӗршывсене пӑхӑнтарсан Наполеон вӗсем ҫине ҫавӑнтах контрибуци хунӑ.

Покоряя страны, Наполеон немедленно накладывал контрибуции.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

1810 ҫулта Мускав университечӗн студенчӗ М. Н. Муравьев хӑйӗн юлташӗсемпе «математиксен обществи» туса хунӑ.

В 1810 году студент Московского университета М. Н. Муравьев создал со своими товарищами «Общество математиков».

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вӗсен вырӑнне вара ҫар поселенийӗсем туса хунӑ, ҫав поселенисенче пурӑнӑҫ тем пек хӑрушӑ пулнӑ.

И создал военные поселения, где жизнь была настоящим кошмаром.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Милицире 600000 ҫын пулма палӑртса хунӑ.

Предполагалось, что в милиции будет 600 000 человек.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Россия ҫине тапӑнмалли плацдарм вырӑнне Наполеон Польшӑна илнӗ, ҫапла туса вӑл тӗрӗс шутласа хунӑ.

Исходным плацдармом для нападения на Россию Наполеон избрал Польшу, правильно рассчитав,

I сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Пӗлтӗрхи пекех каялла таврӑнмалла пулӗччӗ, визирь вара хӑйне ҫӗнтерсе илекен вырӑнне хунӑ пулӗччӗ.

Надобно будет возвратиться, как и, в прошлом году, и визирь объявил бы себя победителем.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Инкек пулас пулсан; шыв хӗррине хӗссе хунӑ вырӑс ҫарне пӗтерсе тӑкнӑ пулӗччӗҫ.

И при неудаче русские войска, прижатые к реке, могли бы быть истреблены.

VII сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫавӑнтан, инҫетрен, Кутузов 1806-мӗш ҫулта, Пруссипе Франци хушшинче пынӑ вӑрҫӑра, Наполеон ҫарӗ пырса ҫапнипе Пруссин ҫар системи пӗтсе пынине, Пруссин суя ҫар паттӑрлӑхӗ ишӗлсе кайнине, Иенӑпа Ауэрштедт патӗнче аркатса тӑкнӑ, хӑйӗн руководителӗсемех пӗтерсе хунӑ Прусси ҫарӗ путланса ларнине сӑнаса тӑнӑ.

Оттуда, издалека, наблюдал Кутузов, как в 1806 году в войне между Пруссией и Францией под ударами армии Наполеона затрещала прусская военная доктрина и рухнуло призрачное военное могущество Пруссии, как перестала существовать прусская армия, обреченная на гибель своими же руководителями, разгромленная под Иеной и Ауэрштедтом.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Аустерлиц патӗнчи пораженишӗн чӑн-чӑн айӑпли Кутузов мар, вырӑс императорӗ хӑй пулни палӑрсан, I Александр Кутузова тата ытларах курайми пулнӑ, ӑна вӑл ҫартан кӑларса Киев хулин генерал-губернаторӗ туса хунӑ.

Когда всем стало известно, что истинный виновник аустерлицкого поражения сам русский император, а не Кутузов, Александр I еще больше возненавидел Кутузова и, удалив его из армии, назначил генерал-губернатором Киева.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Хӑйӗн чапӗ патне хӑпаракан, хӑйӗн ҫарне пӗр чӑмӑр туса хунӑ полководецпа боевой опыт нумай пухнӑ паллӑ вырас генералӗ, союзлӑ ҫаран чӑн-чӑн главнокомандующийӗ пулнӑ пулсан, ҫапӑҫу епле пулса иртнӗ пулӗччӗ-ши?

Неизвестно, как бы развернулось сражение, как провели бы бой молодой, поднимающийся к зениту своей славы полководец, собравший в кулак всю свою армию, и старый, умудренный боевым опытом, замечательный русский генерал, если бы он был подлинным главнокомандующим союзной армии.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Вейротер шутласа хунӑ поход Наполеоншӑн лайӑх та усӑллӑ пулнӑ.

Задуманный Вейротером обход был даже выгоден Наполеону.

VI сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Хӑравҫӑсем хӑйсен хӗҫпӑшалӗсене тӑшман умне хунӑ.

Трусы положили оружие к ногам неприятеля.

IV сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

«Ҫакнашкал япала историре пулса иртни ҫинчен илтнӗ пулсан, — тесе ҫырнӑ врачсем, — эпир ӑна халлап вырӑннех хунӑ пулӑттӑмӑр. Анчах эпир хамӑр куҫпах Кутузов генералпа тӗлӗнмелле хӑват пулса тӑнине куртӑмӑр», тенӗ.

«Если бы, — писали врачи, — такой случай передала нам история, мы бы сочли это басней. Но мы видели чудо, свершившееся с генералом Кутузовым».

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫав салтаксен малтанхи корпусӗсем организациленсен, Суворовӑн чи лайӑх вӗренекенне — Кутузова егерьсен Буг корпусӗн командирӗ туса хунӑ.

И, когда, сформировались их первые корпуса, командовать Бугским егерским корпусом назначили лучшего суворовского ученика — Кутузова.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Ҫаксене вӗренсе хӑнӑхассине вӑл пысӑк вырӑна хунӑ, мӗншӗн тесен Суворов: «ҫӗнтерӳ урасенчен килет, алӑсем ҫӗнтерӗве вӗҫлеҫҫӗ», тенине ҫирӗп асра тытса тӑнӑ.

ибо «победа зависит от ног, а руки ее довершают».

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Полководец Кутузов вара хӑйӗн малашнехи пӗтӗм ӗҫӗнче ҫак правилӑна тӗпе хунӑ.

И это в дальнейшем стало принципом полководческой деятельности Кутузова.

II сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ, Иван Яковлев. Брагин М.Г. Фельдмаршал Кутузов. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1948. — 162 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней