Корпус чувашского языка

Халӑхӑн тепӗр пайӗ заводсенче, тӗрлӗ предприятисемпе учрежденисенче ӗҫлет.

Другая часть населения работает на заводах, в различных предприятиях и учреждениях.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав халӑхӑн пӗр пайӗ ҫӗр ӗҫлесе пурӑнать.

Часть этого населения занимается земледелием.

Вӑрманлӑ ҫеҫенхирпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫуллан иккӗмӗш ҫур пайӗ ҫитет.

Наступает вторая половина лета.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем ССР Союзӗн хӗвеланӑҫри чикки патӗнчен пуҫланаҫҫӗ, Союзӑн Европӑри пайӗ урлӑ каҫса, Азие те таҫта ҫитех кӗрсе каяҫҫӗ.

Они начинаются у западной границы СССР, проходят через всю Европейскую часть Союза и проникают далеко в глубь Азии.

5. Вӑрманлӑ ҫеҫенхирсемпе хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсен зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ку зонӑра Россия Советлӑ Федеративлӑ Социализмлӑ Республикӑн чылай пайӗ, Белорус Советлӑ Социализмлӑ Республики Литва Советлӑ Социализмлӑ Республики, Латви Советлӑ Социализмлӑ Республики, Эстони Советлӑ Социализмлӑ Республики вырнаҫнӑ.

В этой зоне расположена значительная часть Российской Советской Федеративной Социалистической Республики, Белорусская Советская Социалистическая Республика Литва Советская Социалистическая Республика, Латвийская Советская Социалистическая Республика, Эстонская Советская Социалистическая Республика.

Хутӑш вӑрмансен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫак зонӑра ҫакӑн пек республикӑсем вырнаҫнӑ: Россия Советлӑ Федеративлӑ Социализмлӑ Республикӑн (РСФСР) пысӑк пайӗ тата Карело-Финн Советлӑ Социализмлӑ Республики.

В этой зоне расположены такие республики: большая часть Российской Советской Федеративной Социалистической Республики (РСФСР) и Карело-Финская Советская Социалистическая Республика.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайган ку пайӗ ӑшӑ Атлантика океанӗ ҫывӑхнерех выртать.

Эта часть тайги ближе к теплому Атлантическому океану.

Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Апла пулин те, тулаш енчен пӑхсан илемлех мар пулин те, училищӗн шалти пайӗ концертсем ирттерме капӑр та хӑтлӑ пулса тухнӑ.

Тем не менее, несмотря на убогий внешний вид, внутреннее пространство училища вышло нарядным и комфортабельным для проведения концертов.

Л.В. Собинов ячӗллӗ Сарӑту патшалӑх консерваторийӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B.%D0 ... 0%B9%C4%95

Поселокшӑн Александр ансӑр сӑмсахӗ хӗсӗк пулса тӑнӑ, вӑл малалла сарӑлнӑ, Казачка шывӗнчен иртсе тундрӑн ҫӳллӗ пайӗ патнелле сарӑлма пуҫланӑ.

Посёлок расширился за пределы косы Александра и стал расширяться дальше реки Казачки к возвышенной части тундры.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Карта ҫине пӑхӑр: тундрӑн пӗр хӗвеланӑҫри пайӗ урлӑ ҫеҫ чугун ҫул каҫса каять, вӑл — Кировск чугун ҫулӗ.

Посмотрите по карте: только в западной части тундру прорезает железная дорога — это Кировская дорога.

Тундрӑри ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫакӑ ӗнтӗ — Совет Союзӗн чи ҫурҫӗрти пайӗ, ССР Союзӗн поляр зони пулать.

Это самая северная часть Советского Союза, полярная зона СССР.

1. Поляр зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

ССР Союзӗн ытларах пайӗ вӑтам климат тӑрӑхӗнче вырнаҫнӑ.

Большая часть СССР расположена в умеренном поясе.

II. ССР Союзӗн ҫутҫанталӑкӗпе халӑх пурӑнӑҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Совет Союзӗн ҫурҫӗрти пайӗ поляр ункин леш енче выртать.

Северная часть СССР лежит за полярным кругом.

II. ССР Союзӗн ҫутҫанталӑкӗпе халӑх пурӑнӑҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

ССР Союзӗн Европӑри пайӗпе Азири пайӗ хушшинчи чикӗре Урал тӑвӗсемпе Кавказ тӑвӗсем.

На границе между Европейской и Азиатской частями СССР — Уральские и Кавказские горы.

ССР Союзӗн ҫӗр пичӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

ССР Союзӗн мӗнпур кӑнтӑртипе хӗвелтухӑҫри чикки тӑрӑх тенӗпе пӗрех тата ССР Союзӗн Европӑри пайӗпе Азири пайӗ хушшинчи чикӗ тарӑх та уйрӑмӑнах хӑмӑр йӑрӑмсем пур, вӗсем — тусем.

Вдоль почти всей южной и восточной границ СССР, а также на границе между Европейской и Азиатской частями СССР резко выделяются коричневые полосы — это горы.

ССР Союзӗн ҫӗр пичӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сахалинӑн ҫурҫӗр енчи ҫур пайӗ Совет Союзӗ аллинче, кӑнтӑр енчи — Японин.

Северная половина Сахалина принадлежит Советскому Союзу, южная — Японии.

Тинӗс ҫинчи чикӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Карта ҫинче Совет Союзӗн Европӑри пайӗпе Азири пайӗ хушшинчи чикке тупӑр.

Найдите на карте границу между Европейской и Азиатской частями СССР.

I. ССР Союзӗн ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи вырӑнӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Туризм индустрийӗ – экономикӑн пысӑк пайӗ, унпа производство, кану базисем, урӑх инфратытӑм тӑвасси, маршрутсем туса хатӗрлесси ҫыхӑннӑ.

Индустрия туризма – большая часть экономики, с ней связаны производство, строительство баз отдыха, другой инфраструктуры, разработка маршрутов.

Радий Хабиров: "Этнотуризм енӗпе Пӗтӗм Тӗнчери форума эпир Уфара виҫҫӗмӗш хут ирттеретпӗр" // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... -r-3492481

Пишпӳлек районӗнчи Ӗҫпе тивӗҫтерекен территори пайӗпе Пишпӳлек районӗнчи МВД пайӗ пӗрле 2023 ҫулхи октябрӗн 13-мӗшӗнче асӑннӑ акци шайӗнче Пишпӳлекри 1-мӗш вӑтам шкулти 10-мӗш класра вӗренекенсемпе паллаштару экскурсийӗ ирттернӗ.

Территориальным отделом ГКУ РЦЗН по Бижбулякскому району совместно Отделом МВД по Бижбулякскому району 13 октября 2022 года в рамках данной акции провели ознакомительную экскурсию с учащимися 10 МОБУ СОШ № 1 с.Бижбуляк.

10-мӗш класра вӗренекенсем полици ӗҫӗпе паллашнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... hn-3484849

Экспозици шкул ачисен профориентацийӗн пӗтӗм Раҫҫейри «Пуласлӑх билечӗ» проекчӗн пайӗ пулса тӑнӑ.

Экспозиция стала частью всероссийского проекта ранней профориентации школьников «Билет в будущее».

Пишпӳлекри 2-мӗш вӑтам шкулти вуннӑмӗш класра вӗренекенсем выставкӑна ҫитсе курнӑ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/kultura/2023 ... rn-3481677