Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

шӑрӑх сăмах пирĕн базăра пур.
шӑрӑх (тĕпĕ: шӑрӑх) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Эпир канма чарӑнса тӑтӑмӑр та кӑнтӑрлахи чӑтма ҫук шӑрӑх аптӑратса ҫитернипе палаткӑсенче выртатпӑр.

Мы остановились на отдых и лежали в палатках, изнемогая от нестерпимого полуденного зноя.

Пушхирте // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсем шӑрӑх ҫӗрти халӑхсене плантацисенче, чугун ҫулсем тунӑ ҫӗрте, каучук кӑларнӑ ҫӗрте, йывӑр япаласене турттарнӑ ҫӗрте ирӗксӗр ӗҫлеттереҫҫӗ.

Они силой заставляют население жарких стран работать на плантациях, на постройках железных дорог, добывать каучук, переносить тяжести.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх ҫӗрте пурӑнакан халӑхсене пурӑнма юлашки 50 — 70 ҫул хушшинче, унта Европӑран капиталистсем пырса кӗнӗренпе, пит йывӑр пулса кайрӗ.

Особенно тяжело стало жить народам жарких стран последние 50–70 лет, когда там появились европейцы-капиталисты.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх тӑрӑхра пурӑнакан халӑхсем апат-ҫимӗҫшӗн, харпӑрхӑй пурӑнӑҫне упраса усрасшӑн кунӗн-ҫӗрӗн кӗрешеҫҫӗ.

Непрестанную борьбу за пищу, за сохранение своей жизни ведут народы жаркого пояса.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлахи чӑтма ҫук шӑрӑх ҫынна ҫемҫетсе вӑй-халтан ярать.

Нестерпимый полуденный зной расслабляет и обессиливает человека.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кунта тата ҫакна астуса тӑрас пулать: вӑй хурса тӑвакан кирек мӗнле ӗҫ те шӑрӑх ҫӗрте пирӗн патӑрти вӑтам ҫӗртинчен нумай йывӑртарах.

Надо помнить при этом, что всякая физическая работа в жарком поясе гораздо тяжелее, чем у нас, в умеренном.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх ҫӗрте пурӑнакан этеме пур енчен те инкексем кӗтсе тӑраҫҫӗ.

Человека в жарких странах всюду окружают опасности.

Тропик тӑрӑхӗнчи халӑхсен пурӑнӑҫӗ епле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑрлахи шӑрӑх кӑшт тамалсанах, ял каллех чӗрӗлет — тума пӑрахнӑ ӗҫ каллех пуҫланса каять.

Несколько спадает дневной зной, и деревня опять оживает — прерванная работа возобновляется.

Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӑнтӑр тӗлӗнче чӑтма ҫук шӑрӑх пуҫланса каять, кайӑка кайнӑ арҫынсенчен пуҫне пурте хӑйсен хӳшшисене канма кӗреҫҫӗ.

Около полудня начинается нестерпимая жара, и все, за исключением мужчин, ушедших на охоту, собираются в свои хижины на отдых.

Негр ялӗнчи кун // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир чарӑнса тӑтӑмӑр та шӑрӑх иртиччен баобаб айӗнчи сулхӑнра кӗтсе ирттерес терӗмӗр.

Мы остановились и решили переждать в тени баобаба, пока спадет жара.

Африкӑри саванна тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Эпир унта пурӑнакан ҫынсенчен кирек хӑш вӑхӑтра та — ҫулла-и, хӗлле-и, кӗркунне-и, ҫуркунне-и радио тӑрӑх: сирӗн патӑрта мӗнле ҫанталӑк? тесе ыйтсан, вӗсем пире яланах: «Пирӗн патӑмӑрта шӑрӑх», тейӗҫ.

Если мы в любое время года — летом, зимой, осенью или весной — спросим по радио жителей тропического пояса, тепло у них или холодно, они всегда ответят: «У нас жарко».

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пирӗн вӑтам тӑрӑхра та ҫулла шӑрӑх пулать.

Жарко бывает летом у нас в умеренном поясе.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

(Шӑрӑх тӑрӑха глобус ҫинче тата полушарисен картти ҫинче тупӑр.

(Найдите жаркий пояс на глобусе и карте полушарий.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫӗр тавра экваторӑн икӗ енӗпе шӑрӑх тӑрӑх анлӑн сарӑлса выртать.

Широкой полосой по обе стороны экватора протянулся вокруг земли жаркий пояс.

Тропик тӑрӑхӗнчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Шӑрӑх?

А жара?

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Хӑш кунсенче шӑрӑх 35° ҫитет.

В некоторые дни жара доходит до 35°.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Чи шӑрӑх уйӑх — июль.

Самый жаркий месяц — июль.

Ҫулталӑк вӑхӑчӗсенче ҫанталӑк епле улшӑнса пырать // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӗлӗтсем пулнине пӑхма хӗвеллӗ шӑрӑх кун лайӑх.

Образование облаков хорошо наблюдать [в жаркий солнечный день.

Ҫанталӑк ҫинчен мӗн пӗлмелле // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Чӑннипе каласан, ӑшӑ тӑрӑхӗсем хушшинче паллӑ чикӗсем ҫук: шӑрӑх тӑрӑх майӗпе вӑтам тӑрӑх пулса каять, вӑтам тӑрӑхсем сивӗ тӑрӑх пулса каяҫҫӗ.

На самом деле между тепловыми поясами нет резкой границы. Жаркий пояс постепенно переходит в умеренные пояса, а умеренные пояса постепенно переходят в холодные.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсем хушшинче шӑрӑх тӑрӑх, урӑхла каласан — тропик тӑрӑхӗ сарӑлса выртать.

Между ними находится жаркий, или тропический, пояс.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней