Новые
Ҫапла ӗнтӗ, пур япалана та, ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫакан япалана та, вӑй тивмелле.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫӳлерех эпир ҫавракӑш тӑрӑх пӗртикӗс куҫнӑ чухне варринелле хӑвӑртланни пуррине куртӑмӑр.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
118. Варринелле туртакан тата айккинелле тапакан вӑйсем.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Формулӑна v пӗлтерӗшне лартсан, ӑна валли ҫакӑн пек формулӑсем тупатпӑр:
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ ҫавракӑш тӑрӑх пулакан пӗртикӗс движенин хӑвӑртланни кашни самантрах радиус тӑрӑх центр еннелле выртать, ҫавӑнпа та ӑна варринелле хӑвӑртланни теҫҫӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
АОВ кӗтесе δ саспаллипе паллӑ тусан, вара … t вӑхӑт хушши пӗчӗкленсе пынӑҫемӗн АВ пӗкӗ тата центрти δ кӗтес нуль патне туртӑнаҫҫӗ, апла А положенишӗн NBL кӗтес 90° пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Хӑвӑртланнин векторӗ хӑш еннелле выртнине пӗлес тесен t вӑхӑт хушши нуль пулнӑ хыҫҫӑн тата В точка А точкӑпа пӗрлешнӗ хыҫҫӑн параллелограмӑн ВN тата ВL енӗсем хушшинчи кӗтес мӗнле пулнине пӗлмелле.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Формула акӑ мӗн кӑтартса парать: хӑвӑртланнин пысӑкӑшӗ ҫавракӑш тӑрӑх ҫавӑрӑннин хӑвӑртлӑхӗнчен тата радиусран ҫеҫ килет: хӑвӑртланни линилле хӑвӑртлӑхӑн квадрачӗпе тӳрӗ пропорциллӗ тата ҫавракӑшӑн радиусӗпе хирӗҫле пропорциллӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
АВ пӗкӗ вӑл ҫавракӑш тӑрӑх t вӑхӑт хушши пӗртикӗс куҫса пынӑ чух кайнӑ ҫул пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пӗчӗкрен те пӗчӗк вӑхӑт хушшишӗн АВ хорда вырӑнне АВ пӗкке илме юрать (математика ҫакӑн пек улӑштарнӑ чух пулакан тӗрӗсмарлӑха шутласа кӑларма май парать: 1' пысӑкӑш пӗкӗшӗн уйрӑмлӑх вуниккӗмӗш вуншарлӑ паллӑра тин палӑрма пуҫлать).
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӗсен пӗр-пӗрне тивӗҫлӗ енӗсем пропорциллӗ:
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫавӑн пек треугольниксем пӗр евӗрлӗ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
ВN татӑка шутласа кӑларма икӗ треугольник: ВLN тата АОВ танлаштарса пӑхар; вӗсем танаяклӑ: АО = ВО = R (радиуссем); ВL = LN = ВК₁ = v (линилле хӑвӑртлӑхсем); ҫак треугольниксенче тӑррисенчи кӗтессем пӗртан: АОВ = BLN (енӗсем тӗлме-тӗллӗн перпендикулярлӑ кӗтессем пулнӑран).
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
а хӑвӑртланни, хисеп енчен илсен, ВN татӑка АВ пӗкӗ тӑрӑх кайма кирлӗ t секунда вӑхӑт ҫине пайласан пулнӑ частнӑйпа пӗртан; иртнӗ вӑхӑт хушши мӗн чухлӗ сахалрах, ҫак пысӑкӑш та вара А точкӑри чӑн-чӑн хӑвӑртланнине ҫавӑн чухлех тӗрӗсрех кӑтартса парать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, ВN вектор вӑл — В точкӑри хӑвӑртлӑха тума А точкӑри хӑвӑртлӑх ҫумне хушма кирлӗ улшӑну хӑвӑртланни пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ӳкерчӗкрен BL хӑвӑртлӑх малтанхи ВК₁ хӑвӑртлӑх ҫумне параллелограм правили тӑрӑх пӗр-пӗр ВN вектор хушшипе пулни курӑнса тӑрать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
ВК₁ вектортан улшӑнса мӗншӗн ВL вектор пулнине пӗлес тесе, BL вектора параллелограм правили тӑрӑх икӗ хушӑнаканни ҫине уйӑрӑпӑр, вӗсенчен пӗрне ВК₁ векторпа пӗртан тӑвӑпӑр; вара тепӗр векторӗ ВN пулать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, ВК₁ татӑк хӑвӑртлӑх, вӑл улшӑнман пулсан, В точкӑра епле пулассине кӑтартать, ҫав точкӑрах чӑн-чӑн хӑвӑртлӑхӑн пысӑкӑшӗ тата енӗ мӗнлине ВL кӑтартса парать.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
В положение ҫав тери сахал t вӑхӑтран А положенипе питӗ ҫывӑх илнӗ; ӳкерчӗк лайӑхрах курӑнмалла пултӑр тесе ҫеҫ АВ пӗкке самаях пысӑк тунӑ.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
В точка урлӑ А точкӑри хӑвӑртлӑхпа параллельлӗ ВК₁ лини туртар та ун ҫине АК татӑкпа пӗртан ВК₁ татӑк виҫсе хурар.
IV. Ҫавӑрӑнса куҫни // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.