Корпус чувашского языка

«Эпир иккӗн пӗртӑван; пӗчӗкҫӗ чухне пире сӑпкапах Тибр шывӗ юхтарса кайнӑ та шыв хӗррине, йывӑҫ айне пырса лартнӑ.

«Нас два брата; когда мы были маленькие, нас принесло в колыбельке к дереву на берегу Тибра.

Рим хули пуҫланни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Тибр шывӗ тулса сарӑлнӑ та ачасене сӑпки-мӗнӗпех юхтарса кайнӑ.

Но Тибр разлился до берега, поднял колыбельку.

Рим хули пуҫланни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Шывӗ Тибр ятлӑ пулнӑ.

Река называлась Тибр.

Рим хули пуҫланни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Тӑххӑрмӗш кунне ылтӑн ҫӳҫлӗ хӗре тинӗс шывӗ Япони ҫӗрне юхтарса пынӑ.

На девятый день море принесло золотоволосую царевну в Японскую землю.

Ылтӑн ҫӳҫлӗ патша хӗрӗ // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Вазуза шывӗ ун ҫумӗнче пӗчӗкҫеҫӗ ҫырман курӑнса тӑрать.

А Вазуза еще узкая и маленькая речка.

Атӑлпа Вазуза // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Вазуза шывӗ тусем хушшинчен пуҫланать.

А река Вазуза начинается в горах.

Атӑлпа Вазуза // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Атӑл шывӗ Осташков уесӗнчи шурсенчен пуҫланать.

Река Волга начинается в Осташковском уезде из болот.

Атӑлпа Вазуза // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Тинӗс шывӗ каллех тӗтре пулса хӑпарать те ҫумӑр пӗлӗчӗ пулать.

Из моря опять вода поднимается в тучи.

Тинӗсри шыв ӑҫта каять? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ҫумӑр шывӗ ҫӗр ҫинчен шурлӑхсене, ҫӑл ҫырмисене юхса анать.

С земли стекает в болота и ручьи.

Тинӗсри шыв ӑҫта каять? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Хӗлле кӗленче савӑт ӑшне шыв тултарса, ӑна тула кӑларса лартсан, шывӗ шӑнса каять те савӑтне ҫурса пӑрахать.

Если налить воды в бутылку и поставить на мороз, вода замерзнет и разорвет бутылку.

Сивӗре йывӑҫсем мӗншӗн шартлатаҫҫӗ? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Сивӗ пӳрте шывпа ак ҫапла ӑшӑтаҫҫӗ: пӗр-пӗр савӑтпа шыв тултарса лартаҫҫӗ те, шывӗ шансан, пӑрне тула илсе тухаҫҫӗ; татах шӑнсан, татах илсе тухаҫҫӗ.

Водой можно вот как греть: провести в холодный дом воду; когда вода замерзнет, так лед выносить вон; опять замерзнет,— опять выносить вон.

Пӑр, шыв, пӑс // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Сывлӑш шывран ӑшӑрах пулсан, шывӗ ӑшӑнать, сывлӑш сивӗнет.

Если воздух теплее воды, то вода согреется, а воздух остынет.

Пӑр, шыв, пӑс // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Сывлӑшӗ ӑшӑ, шывӗ сивӗ пулсан, мӗн пулӗ?

Но если воздух теплый, а вода холодная, что будет?

Пӑр, шыв, пӑс // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Шывӗ нумай пулсан — пӑрӗ ирӗлет, пӑрӗ нумай пулсан — шывӗ шӑнса ларать.

Лед растает, если воды много, и вода замерзнет, если льду много.

Пӑр, шыв, пӑс // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Пӑр ҫине шыв тӑксан, пӑрӗ ӑшӑнать, шывӗ сивӗнет.

А если польешь воды на лед, то лед потеплеет, а вода похолодеет.

Пӑр, шыв, пӑс // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Шывлӑ чӳпӗке кӑшт чӑмӑртасанах шывӗ юхса тухать.

Чуть похолодней воздух и чуть пожать губку, и потечет.

Чӳрече тарланипе сывлӑм ӳкни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Чӳпӗке кӑшт чӑмӑртасанах шывӗ юхса тухать.

Но только что пожмешь ее, вода польется.

Чӳрече тарланипе сывлӑм ӳкни // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Шыва известь, е тӑвар, е тата пӗр-пӗр ытти ирӗлекен япала ярса вӗретсен, шывӗ пӑс пулса кайса пӗтет те, хайхи япаласем пурте харпӑр хӑй майлӑ пула-пула лараҫҫӗ: хӑшӗ виҫӗ кӗтеслӗ юпа пек, хӑшӗ сакӑр кӗтеслӗ юпа пек, хӑшӗ кирпӗч пек, хӑшӗ тата ҫӑлтӑр пек пулса лараҫҫӗ, пурте харпӑр хӑй майла пулса ларать.

Если насытить воду известкой, или другою солью, или еще чем-нибудь, то каждая вещь, когда вода выйдет паром, сложится по-своему: какая в трехгранные столбики, какая в восьмигранные, какая кирпичиками, какая звездочками, — каждая по-своему.

Япаласенӗн пайӗсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Ахаль тӑвара шыва ярса ирӗлтерсе, шывне ӑшӑтсан, ҫавӑн пекех шывӗ пӑс пулса сахалланать те, ытлашши тӑвар тӗпне ҫӑнӑх пек лармасть, тӑп-тӑваткал тӑватӑ кӗтеслӗ япала пула-пула ларать.

Если насытить воду простою солью, согреть и также дать уйти воде паром, то лишняя соль сложится тоже не порошком, а кубиками.

Япаласенӗн пайӗсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Селитр ярса ирӗлтернӗ шыва ӑшӑ ҫӗре лартсан, шывӗ пӑс пулса сахалланать те, ытлашши селитрӗ татах ҫавӑн пек ултӑ кӗтеслӗ пула-пула ларать.

Если насытить воду селитряным порошком и поставить в теплом месте, то вода уйдет паром, а селитра лишняя также сложится столбиками шестигранными.

Япаласенӗн пайӗсем // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.