Корпус чувашского языка

Граждансене федераллӗ проекчӗ тӑрӑх «ИнформУИК» адрессем тӑрӑх информацилес тӗлӗшпе пысӑк хатӗрленӳ ӗҫӗсем ирттернӗ.

Проведена большая подготовительная работа к проведению адресного информирования граждан по федеральному проекту «ИнформУИК».

Патшалӑх Пуҫлӑхӗн суйлавне хатӗрленеҫҫӗ // Ирина ФОМИНА. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... ne-3644449

Хӑшпӗр даннӑйсем тӑрӑх, «Кореец» командирӗ 2-мӗш рангри Г. П. Беляев капитан каялла ҫаврӑннӑ хыҫҫӑн яппунсен минононосецӗсем канонер кимми тӑрӑх виҫӗ торпеда кӑларса янӑ, вӗсенчен иккӗшӗ айккинчен иртсе кайнӑ, виҫҫӗмӗшӗ вара кимӗрен темиҫе метрта путнӑ.

По некоторым данным, после того, как командир «Корейца» капитан 2-го ранга Г. П. Беляев повернул назад, японские миноносцы выпустили по канонерке три торпеды, две из которых прошли мимо, а третья затонула в считанных метрах от борта.

Кореец (канонер кимми) // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9A%D0%BE%D ... %BC%D0%B8)

Музыка редакцийӗ ҫав кунах Т. Фандеев композитор Г. Ефимов сӑвви тӑрӑх пӗрремӗш космонавта халалласа ҫырнӑ юрра радио тӑрӑх юрласа панӑ.

Помоги переводом

Хӑватлӑ вӑй // В. Е. Сорокин. «Тӑван Атӑл». — 1962, 3№ — 85–91 с.

Вӑл савӑнӑҫлӑ мероприятире палӑртнӑ тӑрӑх, ку тӑрӑхра аслӑ ӳсӗмрисем те, ҫамрӑксем те маттур.

Помоги переводом

Ҫӗнӗ ҫул парни - ҫӗнӗ клуб // Владислав ШАПОШНИКОВ. https://www.zp21rus.ru/glavnye-novosti/1 ... i-c-n-klub

«Автодор» ГК палӑртнӑ тӑрӑх, 2030 ҫул тӗлне пысӑк хӑвӑртлӑхлӑ магистраль тӑрӑх пассажир юхӑмӗ 11 млн ҫынна, тиев – 18 млн тонна ҫитӗ.

Помоги переводом

Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ М-12 «Восток» трассӑна уҫнӑ ҫӗре хутшӑннӑ // Влаҫ органӗсен порталӗ. https://chuv.cap.ru/news/2023/12/21/m-12 ... lahe-hutsh

Пичӗ тӑрӑх, ҫурӑмӗ тӑрӑх тар юхать.

Помоги переводом

Ҫул курки пушанса тӑмарӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Петро ӑна ҫемҫе курӑк ҫине тӑратрӗ те пуҫӗ тӑрӑх, ҫурӑмӗ тӑрӑх шыв ярса тӑчӗ.

Помоги переводом

«Вилнӗ-шим эпӗ?..» // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Ҫутӑ шакла пуҫӗ тӑрӑх та, сарлака ҫурӑмӗ тӑрӑх та мунчари пек шыв юхрӗ.

Помоги переводом

Вӑрҫӑ килӗрен ҫӳрерӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, пулӑ тытасси, тинӗспе ҫӳресси, ҫӗр ӗҫӗпе аппаланасси, чултан касса кӑларасси тата вӑрман хуҫалӑхӗ вырӑнти экономикӑн пысӑк пайне йышӑнать, апла пулин те нефть продукчӗсене тирпейлесси, ҫӑмӑл промышленность, ҫавӑн пекех ку тӑрӑха вырӑнти халӑхсӑр пуҫне пӗтӗм тӗнчерен те курма килни (уйрӑмах ҫуллахи вӑхӑтра) коммуна экономикин пысӑк пайӗ шутланать.

Традиционно рыболовство, мореплавание, земледелие, камнерезное дело и лесное хозяйство составляли и продолжают составлять большую часть местной экономики; однако переработка нефтепродуктов, легкая промышленность, а также местный и международный туризм (особенно в летнее время) составляют большую часть экономики коммуны.

Люсечиль коммуна // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9B%D1% ... %BD%D0%B0)

Пӳрт тӑрӑх тӑсӑлакан йынӑшу иртсе кайрӗ, анчах никам та йӗмерӗ: авалхи йӗрке тӑрӑх пумилккесемпе пытарма килсен макӑрмалла мар.

Помоги переводом

Асӑну // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.

Тата тепӗр гипотеза тӑрӑх хула ятне ҫак тӑрӑхра (kebik ятлинче, паянхи кунра «монтанье» пек паллӑ) пурӑнакан ҫынсен ячӗпе панӑ.

Ещё одна гипотеза заключается в том, что город просто носит имя коренных жителей, проживающих вблизи этого региона kebik, сегодня известных как «монтанье».

Квебек // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D0% ... 0%B5%D0%BA

Вӑл Атӑлтан унӑн Шексна ятла юппи тӑрӑх каять, пӗр-пӗринпе каналсемпе пӗрлештернӗ темиҫе юханшыв урлӑ каҫать, унтан Онега кӳллипе Ладога кӳлли урлӑ, Нева шывӗ тӑрӑх Фин заливне пырса кӗрет.

Он отходит от Волги по ее притоку Шексне, идет через несколько рек, соединенных каналами, через Онежское и Ладожское озера и по реке Неве в Финский залив.

Ҫулйӗрсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав халӑхсен ялӗсем ту айккисем тӑрӑх тата шыв айлӑмӗсем тӑрӑх ӑҫта кирлӗ унта сапаланса ларса тухнӑ.

По склонам гор и по долинам рек разбросаны их селения.

Кавказри горецсем мӗнле пурӑнаҫҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тутар ялӗсем Крым тӑвӗсен айккисем тӑрӑх тата юханшывсен улӑхӗсем тӑрӑх сапаланса лараҫҫӗ.

Татарские деревни разбросаны по долинам рек и склонам Крымских гор.

Крымра тинӗс хӗрринче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Сивӗре те, ҫил-тӑманра та, тӗтре чухне те, поляр каҫӗ тӑнӑ чух тӗттӗмре те ненецсем вӗҫӗ-хӗррисӗр тундра тӳремлӗхӗ тӑрӑх, нимӗн сас-чӗве те илтӗнмен юрлӑ хирсем тӑрӑх пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ҫӳреҫҫӗ.

В морозы, в метели, и туманы, во мраке полярной ночи кочуют ненцы по безмолвным снежным просторам, по бескрайней равнине тундры.

Ненецсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пухусенче регионта кирлӗ специальноҫсем, ӗҫ паракансен ыйтӑвӗ валли ориентированисем, «Профессионалитет» программӑсем тӑрӑх хатӗрленмелли ҫул-йӗрсем ҫинчен каласа парӗҫ, ӗҫе кӗрес ыйтусем тӑрӑх консультаци тӑвӗҫ.

На собраниях расскажут о востребованных в регионе специальностях, ориентированных под запрос работодателей, направлениях подготовки по программам «Профессионалитет», проконсультируют по вопросам поступления.

Пушкӑрт Республикинче "Профессионалитет" федераци проекчӗн шайӗнче уҫӑ алӑксен Пӗрлехи кунӗ иртет // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... et-3475781

Тропиксемпе поляр ункисем хушшинче ҫурҫӗрти вӑтам тӑрӑхпа кӑнтӑрти вӑтам тӑрӑх выртаҫҫӗ.

Между тропиками и полярными кругами находятся северный и южный умеренные пояса.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Вӗсем хушшинче шӑрӑх тӑрӑх, урӑхла каласан — тропик тӑрӑхӗ сарӑлса выртать.

Между ними находится жаркий, или тропический, пояс.

Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

1. Чугунҫул тӑрӑх Мускавран пуҫласа Владивостока Японски тинӗс хӗррине ҫитиччен йӗрлесе тухӑр та каласа парӑр: вӑл ҫул мӗнле айлӑмсем, тӳпемсем, тусем тӑрӑх каять.

1. Проследите путь по железной дороге из Москвы до города Владивостока (на берегу Японского моря) и расскажите, по каким низменностям, возвышенностям и горам проходит эта дорога.

ССР Союзӗн ҫӗр ҫийӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

План тӑрӑх ун ҫине ӳкернӗ вырӑн ҫинчен епле нумай пӗлме пулать, карта тӑрӑх та ҫавӑн пекех кирек мӗнле ҫӗршыв ҫинчен те нумайӑшне пӗлме пулать.

Как по плану можно многое узнать об изображенной местности, так и по карте можно многое узнать о любой стране.

Планпа географи карттине танлаштарни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.