Корпус чувашского языка

— Тупнӑ курӑк…

Помоги переводом

Протоценоз // Михаил Сунтал. Сунтал Михаил. Ҫӑтмах. Фантастикӑллӑ повесть. Шупашкар, 2009. — 120 с.

Мӗнле калаҫҫӗ-ха кун пек чухне - «награда хӑйӗн геройне тупнӑ».

Помоги переводом

73 ҫул иртсен… // А.КАРПОВА. http://nashazhizn21.ru/obshchestvo/1484- ... -ul-irtsen

Анчах та кайӑк грипне тӗп тӑвас тата малалла ытти ялсене сарӑлма парас мар тесе ятарлӑ хушӑва алӑ пуссан, Туктамӑш ялӗнчи хуҫалӑхсенчи кайӑк-кӗшӗкпе унтан илнӗ продукцие пуҫтарса илсе (Патӑрьелпе Комсомольскинчи чир тупнӑ ялсенчи пек) тӗп тума та пултарӗҫ.

Помоги переводом

Туктамӑш ялӗнче карантин туса хунӑ // Пирӗн пурнӑҫ. http://nashazhizn21.ru/obshchestvo/1833- ... -tusa-khun

Юлашки ҫулсенче тата урӑх вырӑнсенче те нефть тупнӑ: Кӑнтӑрти Урал патӗнчи ҫеҫенхирсенче тата тайгара — Урал тӑвӗсенчен хӗвеланӑҫнерехре.

В последние годы нефть найдена и в других местах; в степях — около Южного Урала и в тайге — к западу от Уральских гор.

Ҫӗр айӗнчи пурлӑхсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Нумаях та пулмасть ун вырӑнӗнче сап-сарӑ хир ҫеҫ выртатчӗ, халӗ унта пит аван ҫуртсенче нефть тупнӑ ҫӗрте ӗҫлекен темиҫе пин рабочи пурӑнать.

Еще недавно на его месте была голая степь, а теперь здесь, в прекрасных зданиях, живут тысячи рабочих-нефтяников.

Кавказра нефть кӑларни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кавказра ҫӗр айӗнче тӗрлӗрен япала нумай тупнӑ.

Много полезных ископаемых найдено на Кавказе.

Кавказри хуҫалӑх строительстви // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кара-Кум пушӑ хир варринче пит нумай кӳкӗрт запасӗ тупнӑ.

В центре пустыни Кара-кум найдены большие запасы серы.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Каспий тинӗсӗн заливӗнче — Кара-Богаз-Голра пит нумай пуянлӑх тупнӑ.

Большие богатства найдены в заливе Каспийского моря — Кара-Богаз-Гол.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавӑнтах тата нефть вырӑнӗ тупнӑ.

Там же найдена нефть.

Пушӑ хирсен зонинче промышленность епле аталанса пырать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Типӗ ҫеҫенхирсенчи ҫӗр айӗнче пӑхӑр, цинк, свинец руди тата хаклӑ йышши ытти япаласем те нумай тупнӑ.

Огромные запасы медных, цинковых, свинцовых руд и других ценнейших ископаемых открыты в недрах сухих степей.

Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Социализмлӑ хуҫалӑхӑн строителӗсем ҫине тӑрсах тӑрӑшса ӗҫленипе ҫӗр айӗнче усӑллӑ япаласем тупнӑ вырӑнсенче пушӑ ҫеҫенхир чӗрӗлсе кайрӗ.

Оживились пустынные степи там, где благодаря упорному труду строителей социалистического хозяйства вскрылись земные недра их.

Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑрманпа эпир хамӑр нумай усӑ куратпӑр, ӑна ютҫӗршывсене нумай яратпӑр, вӑрман сутса тупнӑ ылтӑнпа унта ха-мара кирлӗ машинӑсем илетпӗр.

Много леса мы используем сами, много вывозим за границу и на вырученное золото покупаем там нужные нам машины.

Вӑрман хуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хулара сапаланса выртакан ылтӑн вырӑнне тупнӑ.

В городе было открыто месторождение рассыпного золота.

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Ҫак никам та пурӑнман, пӗр мӑксемпе тата лишайниксемпе ҫеҫ витӗнсе ларнӑ тискер чулсӑртсем хушшинче вӗсем ҫӗр айӗнче хаклӑ йышши усӑллӑ япала нумай тупнӑ.

Много ценных полезных ископаемых нашли они среди диких безлюдных скал, покрытых мхами и лишайниками.

Тундрӑри ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласене тӗпчесе пӗлесси тата вӗсене кӑларасси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тӗрлӗ ҫӗрте тата ҫӗркӑмрӑк, графит, нефть тата ҫӗр айӗнче урӑх йышши усӑллӑ япаласем те тупнӑ.

В различных местах найдены уголь, нефть, графит и другие полезные ископаемые.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Каялла киле каяс тенӗ, анчах ҫыран хӗрринче йӑтӑнма пуҫланӑ пӗр пӗчӗк пӳрт тупнӑ та каяс шухӑша пӑрахнӑ.

Хотели было обратно домой плыть, да нашли на берегу развалившуюся избушку и остались.

Новая Земля ҫинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

ПДД требованийӗсене пӑснӑ 111 самант тупнӑ.

Было пресечено 111 нарушений требований ПДД.

Уфари ГИБДД массӑллӑ рейдсен итогӗсене пӗлтернӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... rn-3488732

Ачасем хӑйсене панӑ ыйтусене хаваслансах хуравланӑ, тупмалли юмахсен тупсӑмӗсене хавхаланса тупнӑ, вылянӑ.

Ребята с удовольствием отвечали на заданные вопросы ,с оживлением разгадывали загадки, играли.

Светофор сигналӗсемпе ҫул-йӗр правилисене аса илнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... ln-3475793

Валеҫмелли материалсемпе ӗҫленӗ: Коля ачана вӑрман хӗрринче ҫухатнӑ килти выльӑх-чӗрлӗхсене тупма пулӑшнӑ, ачасем килти выльӑх-чӗрлӗх картинкисене тупнӑ та вӗсене хӗрлӗ тӗспе, тискер чӗрчунсене - кӑвак тӗспе сӑрласа палӑртнӑ.

Работали с раздаточным материалом: помогли мальчику Коле найти его домашних животных, которых он растерял на лесной опушке, дети находили на картинке домашних животных и обводили их красным цветом, а диких животных - синим.

Эколята - ҫамрӑк ҫутҫанталӑк хӳтӗлевҫисем // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/ekologi/2023 ... em-3468890

Юлашкинчен вӗсем тинӗс проливӗ тупнӑ та ҫав проливпа Атлантика океанӗнчен Лӑпкӑ океана пырса кӗнӗ.

Наконец, они нашли пролив и прошли через него из Атлантического океана в Тихий.

Ҫӗр тавра малтан ҫӳресе ҫаврӑнни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.