Корпус чувашского языка

Ӗмӗр симӗс ларакан ӳсентӑрансем ҫулталӑкӗпех ҫулҫӑллӑ лараҫҫӗ.

Вечнозеленые растения круглый год сохраняют листву.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫав шывсенчен нумайӑшӗ ҫулла типе-типе лараҫҫӗ.

Большинство из них летом пересыхает.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Паркри йывӑҫсем хушшинче шӗвӗр тӑрӑллӑ, тӗксӗм-симӗс яштака кипариссем ӑраснах палӑрса лараҫҫӗ.

Среди деревьев парка выделяются стройные темнозеленые кипарисы с остроконечными вершинами.

Крымӑн кӑнтӑрти ҫыранӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӳртсем патӗнче садсем, тутлӑ шӑршӑллӑ сӗтеклӗ дыня пахчисем тата иҫӗм ҫырли пахчисем ешерсе лараҫҫӗ.

Около домов зеленели сады, бахчи с душистыми сочными дынями, виноградники.

Тухӑҫлӑ ҫӗр айлӑмӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсен лаптак тӑрӑллӑ пӗчӗк тӑм пӳрчӗсем шуррӑн курӑнса лараҫҫӗ.

Белели их небольшие глиняные домики с плоскими крышами.

Тухӑҫлӑ ҫӗр айлӑмӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур ҫӗрте те узбексен ялӗсем сапаланса лараҫҫӗ.

Повсюду были раскиданы селения узбеков.

Тухӑҫлӑ ҫӗр айлӑмӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем ҫинче типсе ӗнсе кайнӑ ӳсентӑран юлашкийӗсем лараҫҫӗ.

Они были покрыты остатками выгоревшей растительности.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Анчах ҫав шывсенчен нумайӑшӗ, типӗ ҫеҫенхирти пекех, хӑйӑрсем хушшинче пӗтсе лараҫҫӗ е типе-типе каяҫҫӗ.

Но большинство из них теряется в песках или пересыхает, как и в сухих степях.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кӑнтӑр енче тата кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче ҫак айлӑмлӑх ҫӳлелле хӑпарать, кӑнтӑр-хӗвелтухӑҫ енче айлӑмлӑх хӗррисенче ҫӳллӗ тусем лараҫҫӗ.

К югу и юго-востоку она повышается, а по юго-восточной окраине ее высятся горы.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вырӑнӗ-вырӑнӗпе хӑйӑр сӑрчӗсем ҫинче темӗнле ҫулҫӑсӑр йывӑҫсем, тӗмӗсем лараҫҫӗ.

Местами песчаные холмы были покрыты какими-то деревцами и кустарниками без листьев.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Темиҫе ҫул ӗлӗкрех тинӗс тӗпӗ пулнӑ вырӑнта халӗ нефть вышкисем вӑрман пек лараҫҫӗ.

Лес нефтяных вышек стоит сейчас там, где несколько лет назад было дно моря.

Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Калмыксем ӗлӗк курман япалана сывлама чарӑнсах пӑхса лараҫҫӗ.

Затаив дыхание, смотрят калмыки на невиданное раньше зрелище.

Калмыксен ҫеҫенхирӗсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Айлӑмра бетон балконлӑ тата сарлака чӳречеллӗ пысӑк ҫуртсем шуралса лараҫҫӗ, садсем ешереҫҫӗ, хӗвел ҫинче шыв йӑлтӑртатса выртать.

В низине белеют большие здания с бетонными балконами и широкими окнами, зеленеют сады, сверкает на солнце вода.

Калмыксен ҫеҫенхирӗсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӳсентӑрансем пӗр-пӗрне ҫывӑх мар, сайра лараҫҫӗ.

Они редко отстоят друг от друга.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тюльпансем чечекӗсене тӑкаҫҫӗ, шана-шана каяҫҫӗ, курӑксем те ӗнсе типсе лараҫҫӗ.

Тюльпаны отцветают и увядают, травы выгорают.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Типӗ ҫеҫенхирсенчи юханшывсем нумайӑшӗ тинӗс патне ҫитеймеҫҫӗ, хӑйӑрсем ӑшӗнче пӗте-пӗте лараҫҫӗ е пӗчӗк кӳлӗсене юхса кӗреҫҫӗ.

Большинство рек сухих степей не достигает моря, теряется в песках или вливается в небольшие озера.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӗчӗк шывсем пӗтӗмпех типсе лараҫҫӗ.

Мелкие же реки и совсем пересыхают.

Типӗ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫеҫенхирте сайра тӗл пулакан юханшывсем ҫулла типсе лараҫҫӗ.

Редкие степные реки летом пересыхают.

Уяр ҫанталӑкпа кӗрешесси // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсенче хӗлле темиҫе ҫӗр тӗрлӗрен машина: тракторсем, авӑн ҫапмалли машинӑсем тата трактортан кӑкарса ӗҫлемелли тӗрлӗ ӗҫ хатӗрӗсем лараҫҫӗ.

В них сотни тракторов, комбайнов, молотилок и различных прицепных орудий стоят зимой.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Чултан тунӑ вӑрӑм корпуссем — гаражсем ӗретӗн-ӗретӗн лараҫҫӗ.

Рядами стоят длинные кирпичные корпуса — гаражи.

Ҫеҫенхирте тырӑ вырса пуҫтарнӑ чух // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.