Поиск

Шырав ĕçĕ:

куҫса (тĕпĕ: куҫ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Сурӑхсен, тӗвесен пысӑк кӗтӗвӗсене кӗтӳҫӗсем начар курӑклӑ пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна хӑваласа куҫса ҫӳреҫҫӗ.
Большие стада овец и верблюдов перегоняются пастухами с одного скудного пастбища на другое.

Пушӑ хирсен зонинче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсем хушшинче ӗлӗк ҫеҫенхир тӑрӑх куҫса ҫӳренӗ калмыксем нумай.
Среди них много бывших кочевников-калмыков.

Пулӑ промыслисем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Куҫса ҫӳрес йӗркене пӑрахса, вӗсем промышленноҫра ӗҫлекен рабочисем пулса, культурӑллӑ пурӑнӑҫпа пурӑнма тытӑнчӗҫ.
Уходят из кочевок и начинают жить культурной жизнью промышленных рабочих.

Ҫӗр айӗнчи усӑллӑ япаласемпе промышленность // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Куҫса ҫӳрекен казахсем халӗ строительсем, горняксем, нефтяниксем пулса тӑраҫҫӗ.
Кочевники-казахи становятся строителями, горняками, нефтяниками.

Халӗ ӗнтӗ ӗлӗк куҫса ҫӳренӗ ҫынсен ытларах пайӗ пӗр вырӑнта пурӑнма пуҫланӑ.
И вот в настоящее время большая часть бывших кочевников стала жить оседло.

Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен пурӑнӑҫне аванлатас тӗлӗшпе тата ҫеҫенхирте выльӑх ӗрчетес ӗҫе хӑпартас тӗлӗшпе мӗн туни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Яланах вырӑнтан-вырӑна куҫса ҫӳресен, выльӑх-чӗрлӗх хуҫалӑхне хӑпартма май килмест.
Но нельзя поднять скотоводческое хозяйство при постоянных перекочевках с места на место.

Вӑл малтан выльӑх-чӗрлӗхе йышлӑлантарассишӗн кӗрешме тапратрӗ: ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсем аван пурӑнасси выльӑх-чӗрлӗх йышлӑ пулнинчен килет.
Она начала с борьбы за увеличение стада, так как от него зависит все благополучие кочевника.

Совет влаҫӗ ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекенсен хуҫалӑхне, вӗсен пурӑнӑҫне ҫӗнӗлле йӗркелерӗ.
Советская власть перестроила хозяйство и жизнь кочевников.

Пулӑшма мар, вӑл ҫав ҫеҫенхирсенчи халӑха ҫаратса, пӗтерсе пынӑ: ҫеҫенхирсенче куҫса ҫӳрекенсенчен кӗтӳ кӗтмелли вырӑнсене турта-турта илнӗ, вӑл ҫӗрсене унта куҫса пыракан вырӑссене панӑ.
Наоборот, оно разоряло население сухих степей: оно отнимало у степных кочевников пастбища и землю отдавало русским переселенцам.

Типӗ ҫеҫенхирти халӑх Октябрьти социализмлӑ Аслӑ революциччен мӗнле пурӑннӑ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Патша правительстви те ҫеҫенхирте куҫса ҫӳрекен халӑхӑн хуҫалӑхне пулӑшасси ҫинчен шухӑшламан.
Царское правительство не заботилось о хозяйстве степных кочевников.

Ҫеҫенхирте вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳрекен тӗттӗм ҫынсем пӗтӗмпех ҫутҫанталӑка пӑхӑнса пурӑннӑ.
Темные, отсталые кочевники находились в полной зависимости от природы.

Унта ӗлӗк монахсем куҫса ҫӳрекен ҫынсене никам ӑнланман йӑласемпе пуҫ ҫавӑрнӑ.
Где монахи морочили кочевников таинственными и непонятными обрядами.

Калмыксен ҫеҫенхирӗсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ял патӗнчи тӗмеске ҫине куҫса ҫӳрекен театр вырнаҫнӑ.
Около поселка на кургане расположился кочевой театр.

Куҫса ҫӳрекенсем ҫеҫ, хӑйсен кӗтӗвӗсемпе ҫӗнӗ вырӑнӗсене куҫнӑ чух, сайра-хутра тӗл пулкаланӑ.
Только изредка попадались кочевники, перебиравшиеся со своими стадами на новые пастбища.

Нумаях та пулмасть казахсемпе калмыксем хӑйсен кӗтӗвӗсемпе пӗр вырӑнтан тепӗр вырӑна куҫса ҫӳренӗ.
Еще недавно казахи и калмыки перекочевывали с пастбища на пастбище.

Типӗ ҫеҫенхирсенче пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ӗнер вырӑнтан вырӑна куҫса ҫӳренӗскер, халь рабочи пулса тӑчӗ.
Вчерашний кочевник стал рабочим.

Ӗнер куҫса ҫӳренӗскер рабочи пулса тӑрать // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тайга тӑрӑх куҫса ҫӳрекенсем, кайӑкҫӑсем хӑшӗ-пӗри революцичченех пӗр вырӑнта ялсем туса пурӑнма, ҫӗр ӗҫлеме тытӑна пуҫланӑ.
Некоторые кочевники и охотники тайги еще в дореволюционное время начали переходить на оседлый образ жизни и заниматься земледелием.

Тайгара пурӑнакан халӑх // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӗҫпӑшалсӑр-мӗнсӗр тенӗ пекех вӗсем мамӑк ҫӑмлӑ тискер кайӑк шыраса, пӑланӗсемпе вырӑнтан-вырӑна тайга тӑрӑх куҫса ҫӳренӗ.
Плохо вооруженные, кочевали они с оленями, бродили в поисках пушного зверя по тайге.

Тундра вӑрахӑн тайгана куҫса пырать.
Тундра переходит в леса постепенно.

3. Тайга зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вырӑс ҫулҫӳревҫисем, Азин ҫурҫӗр-хӗвелтухӑҫ пайне ҫитсен, Чукотка халӑхӗсем хуҫалӑхпа йӑла йӗрки тӗлӗшпе икӗ ушкӑна пайланнине асӑрханӑ: куҫса ҫӳресе пӑлан ӗрчетекенсем (эвенсем, коряксем, чукчасем, юкагирсем) тата тинӗсри тискер кайӑксем тытаса пӗр вырӑнта пурӑнакансем (керексем, эскимоссем, чукчасем).
Русские землепроходцы, прибыв в северо-восточную чать Азии обнаружили разделение народов Чукотки на две группы по хозяйственно-бытовому укладу: кочевые оленеводы (эвены, коряки, чукчи, юкагиры) и оседлые морские зверобои (кереки, эскимосы, чукчи).

Анадырь историйӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%90%D0% ... 0%B9%D3%97

Страницы:

Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Сайт:

Статистика