Корпус чувашского языка

Тепӗр ҫуркунне ҫитсен, эпир хамӑрӑн кайӑк кӑвакалсем валли подвалта тӗрлӗ ӑпӑр-тапӑр япаласенчен шурлӑхри пек тӗмсем купаларӑмӑр та, ҫав тӗмсем ҫине йӑвасем турӑмӑр.

С наступлением новой весны устроили мы своим дикарям из всякого хлама в подвале кочки, как на болоте.

«Хайлавҫӑ» // Гаврил Молостовкин. Пришвин М.М. Ылтӑн ҫаран: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 200 с. — 10–14 с.

Темиҫе соуса пӗрле хутӑштарса ҫисен те аван, анчах унта каперспа симӗс курӑк таврашӗ ан пултӑр вара; ҫиме панӑ апатсенчен ҫӑкӑр ҫемҫинчен тунӑ йӑвасем пек начарри ҫук та пулас.

Очень хорошо мешать несколько соусов вместе, но только без каперсов и без зелени; но я не знаю ничего хуже обыкновения давать собакам скатанные из хлеба шарики.

Ухмаха ернӗ ҫын ҫырса пынисем // Михаил Рубцов. Николай Гоголь. Повеҫсем; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 75–95 с.

Ҫурт тӑррисем ҫине ҫемҫе ӑшӑ ҫутӑ ӳкет, кантӑксенче ялкӑша-ялкӑша илет; тирек ращинче, ҫаралнӑ туратсем хушшине хӗсӗнсе ларнӑ йӑвасем ҫинче, ларма хатӗрленекен кураксем ҫатӑлтатаҫҫӗ; хӗрарӑмсем выльӑх-чӗрлӗхе хӑйсен картишӗсене кӗме вӑрӑммӑн йыхӑрни илтӗнет — вӗсен сассисем, каҫхи сывлӑшра уҫҫӑн янӑраса, таҫтах ҫитеҫҫӗ, ӗнесем ҫав тери тунсӑхлӑн мӗкӗреҫҫӗ, сурӑхсем йӗнӗ пек макӑраҫҫӗ, тӗтӗм шӑрши, йӳҫенкӗрех навус ҫӗрӗкӗн, ҫумӑрсемпе исленнӗ кӗрхи ҫӗрӗн ачаран хӑнӑхнӑ, хумхантарса савӑнтаракан шӑрши сӑмса шӑтӑкӗсене кӑтӑклантарать…

Мягкий и теплый свет падал на крыши изб, жарко вспыхивал в окнах; в оголенных ветвях тополиной рощи чернели опустевшие гнезда грачей; было слышно, как бабы ласково, нараспев зазывали скотину — в вечернем воздухе ясно и далеко разносились их голоса; с утробной тоской мычали коровы, плаксиво блеяли овцы, пощипывало ноздри знакомым с детства запахом дыма, горьковатой навозной прели.

1 // Николай Сандров. Елизар Мальцев: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Николай Сандров куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1963. — 384 с.

Кӑнтӑр еннелле тухакан пысӑк чӳречесенчен пайӑркан-пайӑркан хӗвел ҫути ӳксе, лутра та вӑрӑм витене ҫап-ҫутӑ ҫутатнӑ, йӑвасем патне пухӑннӑ шурӑ чӑхсен ҫурӑмӗсемпе мӑйӗсем симӗссӗн йӑлтӑртатнӑ.

Длинное и низкое помещение с широкими на юг окнами было залито солнцем, свет падал полосами, и куры, сбившись у гнезд, казались не белыми, а с зеленоватым отливом на спинках и на шеях.

XXXI сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Чӑх сарайӗнче стена тӑрӑх ӗречӗ-ӗречӗпе, театрти ложӑсем пек, улӑм йӑвасем ҫакса тухнӑ, кунта чӑхсем кӗрсе тухнӑ та.

В курник, где ярусами вдоль стены, точно ложи в театре, висели плетенные из соломы гнезда, набилось столько хлопотливых несушек, что там образовался настоящий куриный базар.

XXXI сыпӑк // Мария Ухсай. Бабаевский, Семен Петрович. Ылтӑн ҫӑлтӑр кавалерӗ: икӗ кӗнекеллӗ роман; вырӑсларан Мария Ухсай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 568 с.

Ҫурт хыҫӗнче, тӗссӗр кӑвак хӳме евӗрлӗн, ҫаралса юлнӑ тирексем тата вӗҫсе кайнӑ кураксем хӑмӑр ҫӗлӗк евӗр йӑвасем ҫавӑрса хӑварнӑ пахча йӑмрисем курӑнаҫҫӗ.

За домом серою стеною стояли оголенные тополя и вербы левады в коричневых шапках покинутых грачиных гнезд.

11 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

— Вӑрман тӑрӑхӗсенчи йывӑҫсене халӗ хальчченхи пек, пӗрерӗн-пӗрерӗн лартмаҫҫӗ, вӑрманта ӳсекен йывӑҫсен тӗп йӑхӗсен (юманӑн, хӑйӑр ҫинче — хырӑн) йӑррисене тӳрех пулас вӑрман тӑрӑхне пӗчӗкшер йӑвасем туса акаҫҫӗ.

— Деревья в лесных массивах теперь не сажают как мы привыкли, по одному, а высевают произрастающие в лесах основные породы деревьев (дубов, на песку — сосен) сразу по намеченным лесным массивам составляя маленькие гнезда.

XIX // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Вӑрҫӑ пуҫлансан, хура кӗркунне, пушанса юлнӑ пӳртӗн чӳречи хупписене хӑмапа хӗреслесе ҫапсан, утрава кураксем нумай вӗҫсе пынӑ: вӗсем кӑранклатса ҫуйхашнӑ, тӗксӗм те кичем тӳпене хура пӗлӗт пек хупӑрласа илнӗ, аялта, ҫаралма ӗлкӗрнӗ йывӑҫсем ҫинче хура пӑнчӑ пек йӑвасем шакӑр курӑннӑ…

А с наступлением войны, уже к поздней осени, когда домик опустел и на его окнах поверх ставней крест-накрест лежали доски, на острове большой партией поселились грачи: картавя, они шумно перекликались, хмарой застилали темное и сумрачное небо, а внизу, на уже голых деревьях, частыми точечками темнели гнезда…

XV // Александр Яндаш. Бабаевский, Семен Петрович. Ҫӗр ҫинчи ҫутӑсем: роман; вырӑсларан Исаак Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1952. — 7–514 с.

Темӗнле пысӑк вӗҫен кайӑксем ҫак йывӑҫсем ҫинчи йӑвасем тавра ҫуйхашса явӑнса ҫӳреҫҫӗ.

Какие-то большие птицы с визгом вились около гнезд этих деревьев.

XX // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.

Вӗсем ҫӳллӗ мар йывӑҫсем ҫинче йӑвасем ҫавӑратчӗҫ, чӗпӗсем кӑларатчӗҫ.

Они вили гнезда на невысоких деревьях и выводили птенцов.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Василий Хударсем. Даниэл Дефо. Робинзон Крузо тинӗс ҫулҫӳревҫин пурнӑҫӗ тата вӑл курнӑ тӗлӗнмелле мыскарасем: роман; Василий Долгов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1970. — 5–280 с.

Ҫӳҫӗ ҫине тинӗс ҫыранӗ хӗрринче йӑвасем туса пурӑнакан питех те илемлӗ кайӑксен тӗкӗсене тӑрӑнтарса лартсан, вӑл пушшех индеец пек пулса тӑнӑ.

Особенно был как индеец, если втыкал в вихры сине-голубые перья тех удивительно красивых, совсем сказочных птиц, которые вили гнезда в обрывах.

I. Уйӑрӑлни // Александр Ярлыкин. Валентин Катаев. Пӗччен парус шуррӑн курӑнать. Александр Ярлыкин куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Ҫул ҫине эп ӑна йӑвасем пӗҫерсе ятӑм.

Я ему и пончиков на дорогу дала.

7 сыпӑк // Митта Ваҫлейӗ. Лев Кассиль. Аслӑ хирӗҫтӑру. Митта Ваҫлейӗ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1950

— Ринур ҫӳллӗ хыр тӑрӑх вӗренпе хӑпарма темиҫе ҫул каяллах вӗреннӗ, — пӗлтерчӗ биологи ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ Г.Исаков. — Ҫавӑнпа йӑвасем патне ҫитме йывӑр пулмарӗ.

Помоги переводом

Хыр тӑррине хӑпарса шутланӑ // Юрий МИХАЙЛОВ. «Хыпар», 2016.06.03, 84-85№