Корпус чувашского языка

Урал тӑвӗсем ӑшӗнче ылтӑн, пӑхӑр тата тимӗр рудисем пытанса выртаҫҫӗ.

Золото, медные руды, железные — кроются в недрах Урала.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пирӗн умра ҫеҫенхир, тырӑ акнӑ уйсем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Перед нами степь, хлебные поля.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тӗллӗн-тӗллӗн уҫланкӑсем тӗл пулаҫҫӗ, ҫав уҫланкӑсенче вара ту тӑррисенчен йӑванса аннӑ мӑн чулсем тата чул катӑкӗсем сапаланса выртаҫҫӗ.

Местами встречаются поляны, покрытые огромными камнями и россыпями камней, свалившихся с вершин гор.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫӳллех мар чул йӑранӗ пек пулса, Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан патӗнчен кӑнтӑр еннелле 2500 км тӑршшӗ Урал тӑвӗсем тӑсӑлса выртаҫҫӗ.

Невысокой каменной грядой от Северного Ледовитого океана на юг протянулись на 2500 км Уральские горы.

Урал тӑвӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑрлӑх ҫинче унта-кунта пысӑк чулсемпе вак чулсем выртаҫҫӗ; темӗн чухлӗ пӗчӗк шывсем шӑнкӑртатса юхаҫҫӗ те тарӑн ҫурӑксем ӑшнелле кӗрлесе анса каяҫҫӗ.

На поверхности ледника, усеянной большими и мелкими камнями, журчали бесчисленные ручейки и с шумом скрывались в глубоких трещинах.

Кавказ тӑвӗсем хушшинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫавнашкал тарӑн ту хушӑкӗсен тӗпӗпе час-часах шывсем темӗн пек кӗрлесе юхса выртаҫҫӗ.

По дну таких ущелий часто мчатся бешеные потоки.

9. Тусем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тянь-Шань тӑвӗсем тата Памир ятлӑ сӑртлӑ-туллӑ ҫӗршыв та пушӑ хирсен зони хӗррисемпе выртаҫҫӗ.

Тянь-Шаньские горы и горная страна Памир лежат по окраинам зоны пустынь.

9. Тусем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кавказӑн тинӗс хӗрринчи вырӑнӗсенче чей плантацийӗсем хальхи вӑхӑтра темиҫе вунӑ пин гектар ҫӗр йышӑнса выртаҫҫӗ.

Чайные плантации на Кавказском побережье занимают в настоящее время десятки тысяч гектаров земли.

Чей плантацийӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тата ҫӳлерехре ту ҫинчи ҫарансем выртаҫҫӗ, унтан ҫӳлте вара ӗмӗрхи юрпа пӑр выртать.

Еще выше идут горные луга, а затем вечные снега и льды.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Кавказӑн Хура тинӗс хӗрринчи вырӑнӗсем Крымӑн тинӗс хӗрринчи вырӑнӗсенчен хӗвелтухӑҫ еннелле выртаҫҫӗ.

Черноморское побережье Кавказа лежит к востоку от Крымского побережья.

Кавказӑн Хура тинӗс хӗрри // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсен тӗсӗ таврари чулсемпе пӗр тӗслӗ, кӑнтӑрла вӗсем чулсем ҫинче ӑшӑнса выртаҫҫӗ.

Их окраска подходит под цвет окружающих скал и камней, на которых они греются.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Унта ту ҫинчи ешӗл симӗс ҫарансем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Они покрыты зеленым ковром горных лугов.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Халӗ ӗнтӗ курӑксем хушшинче ҫара ҫӗр тата чул куписем курӑнса выртаҫҫӗ.

Резко выступают теперь обнаженные участки земли, груды камней и щебня.

Ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӑл ҫӗрсем ӑшӑ Хура тинӗс хӗрринче выртаҫҫӗ.

Они расположены по берегам никогда не замерзающего Черного моря.

8. Тропикҫум зони // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Йӗри-тавра пур еннелле те йӑлтах пӗр тӗслӗ хӑйӑр сӑрчӗсем курӑнса выртаҫҫӗ.

Вокруг без конца тянулись однообразные песчаные холмы.

Туркмен аулӗнче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Мӗн те пулин хӑрамалли пулсан, вӗсем хӑйӑр ӑшне пытанса выртаҫҫӗ.

В минуту опасности они зарываются в пески.

Пушӑ хирсенчи ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пур еннелле те сарӑрах тӗслӗ йӑштӑркка хӑйӑр сӑрчӗсем курӑнса выртаҫҫӗ.

Во все стороны виднелись желтоватые холмы сыпучих песков.

Пушӑ хирпе // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хӑшпӗр ҫӗрте хӗвел ҫуттипе тӑварлӑ кӳлӗсем ҫуталса выртаҫҫӗ.

Местами блестели на солнце соленые озера.

Типӗ ҫеҫенхирсенче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирте темиҫе вунӑ пин гектар уйсем, бахчасем тата садсемпе пахчасем сарӑлса выртаҫҫӗ.

Черноземные степи — это десятки тысяч гектаров полей, бахчей, садов и огородов.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ялхуҫалӑхӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирсем ССР Союзӗн кӑнтӑрти пайӗнче выртаҫҫӗ.

Черноземные степи лежат в южной части СССР.

Хура тӑпраллӑ ҫеҫенхирти ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.