Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Х (тĕпĕ: ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Сыпӑсене ҫакӑн пек схемӑпа вырнаҫтарнӑ — 52,73 + 8 х 51,20 + 54,56 + 210,23 + 43,20 + 521,20 + 79,25 + 521,20 + 44,20 + 210,23 + 54,56 + 3 х 51,20 + 54,74 м.

Схема разбивки на пролеты — 52,73 + 8 х 51,20 + 54,56 + 210,23 + 43,20 + 521,20 + 79,25 + 521,20 + 44,20 + 210,23 + 54,56 + 3 х 51,20 + 54,74 м.

Фёрт-оф-Форт чукун ҫул кӗперӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A4%D1%91%D ... 1%80%D3%97

Лагун тӗтрелӗхӗ тӳпере 90' х 40' пысӑкӑш облаҫе йышӑнать, ун патне ҫитме 5200 ҫутӑ ҫулӗ кирлине шута илсен унӑн чӑн пысӑкӑшӗ 60 х 140 ҫутӑ ҫулӗ пулнине кӑтартса парать.

Туманность Лагуна занимает на небосводе область размером 90' на 40', что при расчётном расстоянии до неё в 5200 световых лет, приводит к реальным размерам в 140 на 60 световых лет.

Лагуна тӗтрелӗхӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9B%D0%B0%D ... 1%85%D3%97

Чи анӑҫ енчи вырӑн — Бисянохан сӑмсахӗ (130°51′ х.т. д. ), чи тухӑҫ енчи — Тодогасаки сӑмсахӗ (142°4′ х.т. д.).

Самая западная точка — мыс Бисянохана (130°51′ в. д. ), самая восточная — мыс Тодогасаки (142°4′ в. д.).

Хонсю // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D0%BE%D ... 1%81%D1%8E

«Аполлон-17» Уйӑх модулӗ 20,19080° ҫ. ш. 30,77168 х.т.д. координатсемпе, малтанах палӑртса хунӑ вырӑнтан 200 метрта анса ларнӑ.

Лунный модуль «Аполлона-17» совершил посадку в точке с координатами 20,19080° с. ш. 30,77168 в. д., в 200 м от заранее запланированного пункта.

Уйӑх ҫинче пулса курнӑ ҫынсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D0%B9%D ... 0%BA%D3%97

«Аполлон-11» Уйӑх модулӗ экватор патӗнче тенӗ пекех, Лӑпкӑлӑх Тинӗсӗн кӑнтӑр-анӑҫ пайӗнче, 0° 41' 15» ҫ. ш. 23° 26' х.т.д. координатлӑ вырӑнта анса ларнӑ.

Лунный модуль «Аполлона-11» совершил посадку почти на экваторе, в юго-западной части Моря Спокойствия, в точке с координатами 0° 41' 15» с. ш. 23° 26' в. д.

Уйӑх ҫинче пулса курнӑ ҫынсен списокӗ // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A3%D0%B9%D ... 0%BA%D3%97

1990 ҫулхи раштавӑн 2-мӗшӗ — «Союз ТМ-11» космос карапӗ ҫинче тӗнче уҫлӑхне тӗпчевҫӗ-космонавт пулса «Мир» орбита станцин саккӑрмӗш тӗп экспедицийӗ шутӗнче В. М. Афанасьев карап командирӗпе тата М. Х. Манаров бортинженерпа пӗрле вӗҫсе хӑпарнӑ.

2 декабря 1990 года — стартовал в космос на корабле «Союз ТМ-11» в качестве космонавта-исследователя в составе экипажа восьмой основной экспедиции орбитальной станции «Мир» совместно с командиром корабля В.М Афанасьевым и бортинженером М. Х. Манаровым.

Тоёхиро Акияма // Макар Силиванов. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D0%BE%D ... 0%BC%D0%B0

2011 ҫулта 16ПП/34Л ҫӗнӗ ВПП туса пӗтернӗ, унӑн классификаци хисепӗ (PCN) 70/R/A/Х/T, виҫи 3500x45 м (цементобетон).

В 2011 году закончено строительство новой ВПП 16П/34Л, её классификационное число (PCN) составляет 70/R/A/Х/T, размеры 3500×45 м (цементобетон).

Туркменбаши (аэропорт) // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A2%D1%83%D ... %80%D1%82)

1821 ҫулта Г. Х. Шумахер профессор хулара астрономи обсерваторине йӗркелеме ирӗк ыйтса илнӗ; унти сӑнавсен тӗрӗслӗхӗпе вӑл пӗтӗм Европӑпа чапа тухнӑ.

В 1821 г. профессор Г. Х. Шумахер добился от короля позволения организовать в городе астрономическую обсерваторию; точность её наблюдений славилась по всей Европе.

Альтона // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%90%D0%BB%D ... 0%BD%D0%B0

Информушкӑнпа пӗрле ку мероприятире округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ, вӗренӳ пайӗн начальникӗ Н.А.Комиссарова, округӑн ял хуҫалӑх тата экологи пайӗн начальникӗн ӗҫӗсене тӑвакан М.М.Зайнуллин, округ депутачӗсен Пухӑвӗн депутачӗ Р.Х.Идиатуллин хутшӑннӑ.

Помоги переводом

Тӗрлӗ ыйту пӑхса тухнӑ, агролаборатори уҫнӑ // Юрий Гаврилов. http://kasalen.ru/2023/12/22/%d1%82%d3%9 ... %be%d1%80/

Ачасене «Кӗтне» ФСК директорӗн ӗҫӗсене тӑвакан В.Х.Денисов саламларӗ, ҫитӗнӳсем сунчӗ.

Помоги переводом

Алӑ вӑйне виҫсе ӑмӑртрӗҫ // Ирина Ильина. http://kasalen.ru/2023/12/05/%d0%b0%d0%b ... %97%d2%ab/

Ӑмӑртӑва килнӗ спортсменсене Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ А.Г.Кузьмин, Асанкасси территори уйрӑмӗн начальникӗ Н.Н.Карпов, «Кӗтне» ачасемпе ҫамрӑксен спорт шкулӗн директорӗн ӗҫӗсене пурнӑҫлакан В.Х.Денисов, «Асаново» ял хуҫалӑх кооперативӗн председателӗ А.Н.Бахтеров, хӑнасем саламланӑ, тупӑшусенче ӑнӑҫусем суннӑ.

Помоги переводом

Йӑлана кӗнӗ турнир вӑйлисене пуҫтарнӑ // Валерий Денисов. http://kasalen.ru/2023/12/05/%d0%b9%d3%9 ... %80%d0%bd/

Ку списока ҫавӑн пекех хамӑр тӑрӑхри Р.М.Мансуров (13-мӗш), Г.М.Хайртдинова (17-мӗш), З.М.Сафиуллин (20-мӗш), Г.В.Атласкин (26-мӗш), Т.Г.Хайртдинов (38-мӗш), Х.Я.Миназетдинов (51-мӗш), Р.А.Хайртдинов (53-мӗш), Р.М.Шарафутдинов (55-мӗш), С.В.Любимов (69-мӗш), В.Н.Тяканов (76-мӗш), Ф.Г.Хайртдинов (79-мӗш), В.В. Михайлов (80-мӗш), А.Г.Хайртдинов (85-мӗш) та кӗнӗ.

Помоги переводом

Фермерсем слетра пуҫтарӑннӑ // Юрий ГАВРИЛОВ. http://kasalen.ru/2023/08/29/%d1%84%d0%b ... %bd%d3%91/

Вӗрентӳ тытӑмӗнче нумай ҫул тӳрӗ кӑмӑлпа ӗҫленӗшӗн Чӗчкен тӗп шкулӗнче акӑлчан чӗлхине вӗрентекене И.Р.Мингалеевӑна, Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗнчи чӑваш чӗлхин вӗрентекенне Т.В.Тимофеевӑна, Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗн учитель-логопедне Т.Н.Герасимовӑна, Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн музыка учительне Е.В.Федотова, Хирти Явӑш тӗп шкулӗнчи кӗҫӗн классен вӗрентекенне Г.Р.Фаряховӑна, Хырхӗрри тӗп шкулӗнчи кӗҫӗн классен вӗрентекенне Н.М.Лукияновӑна, Нӗркеҫ вӑтам шкулӗн поварне Н.С.Индюковӑна, Александровка тӗп шкулӗн директорне Е.Н.Соколовӑна, «Радуга» ача сачӗн воспитательне Т.А.Саванинӑна, Урмаел вӑтам шкулӗнчи кӗҫӗн классене вӗрентекен А.Х.Тукаевӑна Комсомольски муниципаллӑ округӗн Хисеп грамотипе наградӑланӑ.

Помоги переводом

Умра — ҫӗнӗ вӗренӳ ҫулӗ // Юрий ГАВРИЛОВ. http://kasalen.ru/2023/08/29/%d1%83%d0%b ... %bb%d3%97/

Пӗтӗм Раҫҫейри «Сила России» спорт марафонне ирттерме тата йӗркелеме хастар хутшӑннӑшӑн Л.М.Макаровӑна, В.Х.Денисова, Л.А.Акшева, В.Л.Калашникова, А.К.Гавриловӑна, С.В.Остапиенкона, П.Ю.Порядкова «Единая Россия» партин регионти совечӗн Тав ҫырӑвӗсене С.Н.Грачева панӑ.

Помоги переводом

Уяв хаваслӑ кӑмӑл-туйӑм парнеленӗ // Валерий Денисов. http://kasalen.ru/2023/08/15/%d1%83%d1%8 ... %bd%d3%97/

Вӗсене Физкультурник кунӗ ячӗпе муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн ӗҫӗсене пурнӑҫлакан Н.Н.Раськин, депутатсен Пухӑвӗн председателӗ С.Н.Грачева, округӑн вӗрентӳ пайӗн начальникӗн ӗҫӗсене пурнӑҫлакан Н.А.Комиссарова, «Единая Россия» партин вырӑнти уйрӑмӗн ӗҫ тӑвакан секретарӗ Л.М.Макарова, Комсомольски территори уйрӑмӗн начальникӗ М.А.Илларионова, спорт ветеранӗ В.И.Пундяков, «Кӗтне» ФСК директорӗн ӗҫӗсене пурнӑҫлакан В.Х. Денисов саламланӑ.

Помоги переводом

Уяв хаваслӑ кӑмӑл-туйӑм парнеленӗ // Валерий Денисов. http://kasalen.ru/2023/08/15/%d1%83%d1%8 ... %bd%d3%97/

Патша хӗрӗ эреке ӗҫтерсе ҫӳрен[ӗ] чу[х]не Йӑван патне ҫитсен хӑй ҫихнине палланӑ та ашшӗне каланӑ:

Царевна, когда подносила вино гостям и ходила по рядам, дошла до Йывана, узнала свою повязку, да и отцу сказала:

2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.

Вара улпут пусас тесе Йӑван лашине ҫихса пӑра[х]рӗ тит.

Тогда барин, перед тем как зарезать лошадь Йывана, связал и повалил ее.

2. [Йӑван ҫӗленсене ҫӗнтерни] // ЧПГӐИ. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 55-61 с.

«Д. Месарошпа Х. Паасонен кӗнекисенчен илнӗ юмахсене эпир корректура йӑнӑшӗсене ҫеҫ тӳрлетсе пичетлесшӗнччӗ.

что при переиздании сказок из книг Д. Месароша и Х. Паасонена вначале планировали делать лишь корректурные правки,

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

— «Ванюххапа ачисем тата Алена Красавитса», «Вӗре ҫӗленпе паттӑр Ваҫилли» (Х. Паасонен кӗнекинчен);

— «Ванюха с детьми и Алена Красавица», «Огненный змей и Василли-батыр» (из книги Х. Паасонена);

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Н. Зарипов: «Ытти халӑхсенни пекех, пушкӑрт паттӑр юмахӗсенче пулӑ ҫинӗ хыҫҫӑн хӗрарӑм пӗтӗленни ҫинчен калакан мотив тӗпре. Ҫак мотива М.Х. Мингажетдинов пулӑ кульчӗпе ҫыхӑнтарать, урӑхла каласан, пулла ҫынсем тотем вырӑнне хунӑ», — тесе ҫырать.

По этому поводу Н. Зарипов отмечает, что характерным «для башкирских сказок, как и для сказок других народов, является зачатие от съеденной рыбы». И в качестве подтверждения мысли приводит мнение другого исследователя: «Мотив съедения рыбки с целью получения желанного зародыша башкирский фольклорист М.Х. Мингажетдинов связывал с древним культом рыбы, т. е. с отношением к ней, как тотему».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней