Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

шутра (тĕпĕ: шут) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Эпир хамӑрӑн шефа илнӗ карапсемпе, ҫак шутра «Чӑваш Ен» гварди ракета катерӗ, «Етӗрне» тата «Ҫӗнӗ Шупашкар» тральщиксем, Тинӗс мухтавӗн музейӗ пулса тӑнӑ «Шупашкар» чикӗ хуралӗн карапӗ, чӑннипех те мӑнаҫланатпӑр.

Мы гордимся подшефными кораблями, среди которых гвардейский ракетный катер «Чувашия», базовые тральщики «Ядрин» и «Новочебоксарск», а также погранично-сторожевой корабль «Чебоксары», который стал Музеем морской славы.

Олег Николаев Тинӗс ҫар флочӗн кунӗпе саламлани (2023) // Олег Николаев. https://glava.cap.ru/news/2023/07/30/ole ... o-morskogo

Вӑл шутра ЧПГӐИ ӑслӑлӑх архивӗнче 1970—1980 ҫулсенче Чӑваш патшалӑх университечӗн студенчӗсем ҫырса панӑ паттӑр юмахӗсене асӑнма пулать (8-мӗш йышӑну кӗнеки, 3825 инв. №; 10-мӗш йышӑну кӗнеки, 4506 инв. №).

Среди них прежде всего следует назвать богатырские сказки, поступившие в архив ЧГИГН (книга поступления 8, инв. № 3825; книга поступления 10, инв. № 4506) в 1970–1980-х гг. от студентов Чувашского государственного университета им. И.Н. Ульянова.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Вӑл шутра ҫак текстсене асӑнма пулать: «Патша арӗм ҫухални», [«Каҫ Иванӗ, Ҫур ҫӗр Иванӗ, Ирхи Иван»,] «Антей паттӑр ҫинчен», «Яшкалӑх паттӑр», «Пӑхӑр упа», «Пултран», [«Ачапа шор упа»], [«Кӗҫӗн ывӑл»], «Йӑван ҫичӗ хутлӑ ҫӗршывран таврӑнни», «Йӑван амӑшӗпе акӑшӗсене ҫӑлни», «Чуста паттӑр», «Арӑслан паттӑр».

Эти сказки следующие: «Как царица пропала», [«Вечерний Иван, Полуночный Иван, Утренний Иван»], «Сказка об Антее-батыре», «Яшкалых-батыр», «Медный медведь», [«Пулдран»], [«Парень и белый медведь»], [«Младший сын»], «Как Йыван вернулся из-под семиярусного мира», «Как Йыван спас мать и старших сестер», «Чуста-батыр», «Арыслан-батыр».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Асӑннӑ статьяра чӑваш халӑхӗ мӗнле халӑх пулни ҫинчен, унӑн утса тухнӑ кун-ҫулӗ пирки ҫырнӑ, чӑваш юмахӗсем ҫинче (ҫав шутра паттӑр юмахӗсем ҫинче те) тӗплӗнрех чарӑнса тӑнӑ.

повествует о чувашском народе, его происхождении, и особенно подробно автор останавливается на чувашских народных сказках, в том числе и богатырских.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫапла вара, чӑваш юмахла прозине, вӑл шутра паттӑр юмахӗсене те, тӗпчемен тесе калама ҫук, анчах чӑваш юмахӗсене пичетлесе кӑларнӑ чухнехи пекех — пӑхса тухнӑ ӗҫсенче паттӑр юмахӗсене харкам ушкӑна уйӑрса ятарласа тишкермен, ҫула май, нараста (асамлӑ) юмахӗсемпе пӗрле пӑхнӑ.

Таким образом, не будет преувеличением сказать, что чувашские народные сказки изучены достаточно, значительное внимание уделено исследователями волшебным сказкам, а вкупе с ними и богатырским. Тем не менее надо признать, что сведения о богатырских сказках до определенного периода были очень фрагментарны, в качестве самостоятельной разновидности чувашской сказочной прозы они не подвергались анализу.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

М.Я. Сироткин «Чувашский фольклор» кӗнекере чӑваш юмахӗсен (вӑл шутра асамлӑ юмахсен ретӗнче паттӑр юмахӗсен) хӑйне евӗрлӗхне палӑртнӑ.

М.Я. Сироткин в книге «Чувашский фольклор» обратил внимание на особенности чувашских сказок (в том числе волшебных, а в их ряду богатырских).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Чувашские сказки» кӗнекен «От института» тесе ят панӑ умсӑмахӗнче Н.В. Шупуҫҫынни чӑваш халӑх сӑмахлӑхӗ пирки, ӑна пуҫтарса тӗпчени ҫинчен ҫырнӑ, хамӑр юмахсем пирки пӗтӗмӗшле сӑмах пуҫарнӑ, ҫав шутра ҫӗленсемпе ҫапӑҫни ҫинчен калакан мотив тӗрлӗ халӑх юмахӗсенче тӗл пулнине асӑрханӑ, «йомах», «йомак» терминсем ҫинче чарӑннӑ, юмахсене ушкӑнлани пур, паттӑр юмахӗсене харкам ушкӑна уйӑрман.

В предисловии к книге «Чувашские сказки» Н.В. Шубоссинни содержатся суждения о чувашской народной словесности, о сборе и исследовании фольклорных материалов, о характере чувашской сказки. Между прочим он замечает, что мотив сражения со змеем встречается и в сказках других народов. Им высказаны соображения по поводу терминов «йомах», «йомак» (сказка). Имеется классификация сказок, но отсутствует такая разновидность, как богатырские сказки.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Унта пӗтӗмӗшле 102 текст кӗнӗ, вӑл шутра — 10 паттӑр юмахӗ.

в ней 102 текста, в том числе 10 богатырских сказок.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ку шутра уйрӑмах Г. Тимофеевӑн «Тӑхӑрьялне» асӑнма пулать (маларах пӗрре палӑртрӑмӑр: ку кӗнекене паттӑр юмахӗсем кӗмен).

В этом отношении необходимо еще раз подчеркнуть значимость упомянутого нами труда Г. Тимофеева «Тӑхӑрьял».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Ҫав программӑна вӗреннӗ ҫынсене валеҫнӗ, вӗсем вара унта мӗн ыйтнине Н.В. Никольский патне ҫыра-ҫыра янӑ, вӑл шутра чӑваш паттӑр юмахӗсем те сахал мар тӗл пулаҫҫӗ.

Экземпляры программы были распространены среди образованных и грамотных людей, благодаря чему наладилась работа по собиранию фольклора. Отвечая на вопросы анкеты, информанты присылали Никольскому множество сведений и материалов, среди которых немало богатырских сказок.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Халӑх сӑмахлӑхне, вӑл шутра паттӑрсем ҫинчен хайланӑ юмахсене те, пуҫтарас ӗҫ Чӗмпӗрти чӑваш шкулӗ уҫӑлнӑ хыҫҫӑн вӑй илсе каять.

Сбор фольклорного материала, включая богатырские сказки, особенно активизировался с открытием Симбирской чувашской школы.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Автоматизациленӗ ӗҫ вырӑнӗ медиксене пациентсене йышӑнма, ҫав шутра ансӑр специалистсем патне ҫырӑнма май парать.

Помоги переводом

Уфари пысӑк больницӑсенчен пӗри нацпроекта пула 40 компьютер илнӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/natsi-proekc ... ln-3352953

Ҫав шутра — пӗчӗк техникӑна туяннӑ чухне 40 процент таранччен субсиди тавӑрса парасси», — ҫапла палӑртнӑ республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев.

Помоги переводом

Уй-хир кунӗ иртнӗ // Каҫал Ен. http://kasalen.ru/2023/07/18/%d1%83%d0%b ... %bd%d3%97/

Анчахрах йӗркеленӗ музыкӑпа драмӑ театрӗ кӗске вӑхӑтрах халӑха виҫӗ оперӑ кӑтартрӗ, ҫав шутра «Шывармань» ятлӑ чӑвашла оперӑна та ӑнӑҫлӑ лартса пачӗ.

Помоги переводом

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Революцичченхи Российӑра аслӑ шкулсенче пурӗ те 127 пин ҫын вӗреннӗ пулсан, хальхи вӑхӑтра иртнӗ вӗренӳ ҫулӗнче кӑна аслӑ шкулсемпе техникумсенче 4.4 миллион студент вӗреннӗ, ҫав шутра аслӑ шкулсенче — 2396 пин ҫын.

Помоги переводом

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Аслӑ шкулсен шутне ӳстерсе вӗсен ӗҫне лайӑхлатас тата пысӑк пӗлӳллӗ специалистсем хатӗрлес тӗлӗшпе пирӗн ҫӗршыв мӗн пур капитализмлӑ ҫӗршывсене, ҫав шутра Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсене те, хӑваласа иртсе кайрӗ.

Помоги переводом

Коммунизм культури // И.А. Маркелов. «Тӑван Атӑл». — 1962, 2(95)№ — 80-88 с.

Ҫавна май ҫынсемпе паллашатӑр, ҫав шутра – малашлӑхра лайӑх пулӑшу пама пултараканнисемпе те.

И позволяет представителям знака приобрести новые знакомства, в том числе влиятельных особ, способных в будущем оказать существенную помощь.

28-мӗш эрнери гороскоп // Софья Савнеш. Чӑваш халӑх сайчӗ

Ҫав шутра пассажирсене илсе ҫӳрессине пырса тивекен документ та пур.

Помоги переводом

Ҫитес ҫул планӗнчи ФАПсем кӑҫалах хута кайӗҫ // Николай Коновалов. http://www.hypar.ru/cv/news/cites-cul-pl ... huta-kayec

Халӗ Пушкӑртстанра пурӑнакансем, ҫав шутра СВОна хутшӑнакансем те, ОМС шайӗнче пурӑнмалли вырӑнти поликлиникӑра психологи пулӑшӑвӗпе усӑ курма пултараҫҫӗ.

Помоги переводом

Пушкӑртстанра пурӑнакансем халӗ психологи пулӑшӑвӗ илме поликлиникӑна кайма пултараҫҫӗ // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/meditsina/20 ... ra-3326666

Ҫав шутра — ачасене.

Помоги переводом

Улталаймарӗҫ. Улталаймӗҫ // Николай АНТОНОВ. http://alikovopress.ru/ultalajmarec.-ult ... ajmec.html

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней