Поиск
Шырав ĕçĕ:
Ҫавна шута хурсах ӗнтӗ 1998 ҫулта Юхма Мишшине «Вилӗмсӗрлӗх» историлле тетралогишӗн (унта «Эткер», «Термен», «Анне ҫӑкӑрӗ», «Атте пахчи» романсем кӗреҫҫӗ) тата чӑваш литературинче историлле хайлавсен жанрне аталантарса ярассишӗн пысӑк та паллӑ, сумлӑ ӗҫсем тунӑшӑн Валентин Пикуль ячӗпе хисепленекен Пӗтӗм тӗнчери литература премине панӑ.
Юратнӑ Чӑвашстан сӑнарӗ // Роза Петрова-Ахтимирова. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с. — 3–6 с.
Вӑл историлле калавсем те, историлле очерксем те нумай ҫырнӑ.
Юратнӑ Чӑвашстан сӑнарӗ // Роза Петрова-Ахтимирова. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с. — 3–6 с.
Презентацире ун «Ҫuvaşҫa Ҫok Zamanlı Ses Bilgisi» («Чӑваш чӗлхин историлле фонетики») тата «Ҫuvaşҫa Ҫok Zamanlı Morfoloji» («Чӑваш чӗлхин историлле морфологийӗ») ӗҫӗсене кӑларса тӑратӗҫ.
Шупашкарта турккӑ ӑсчахӗсен ӗҫӗҫене хӑтласшӑн // Ирӗклӗ сӑмах. Ирӗклӗ сӑмах
Яланхи пекех вӗсем, иртнисене аса иле-иле, хаваслӑн калаҫрӗҫ, тӗнчери пур япала ҫинчен те калаҫса илчӗҫ: ун чухнехи историлле ӗҫсенчен пуҫласа (ҫак пӗчӗк кружока Канзасри тавлашуллӑ вӑрҫӑ интереслентернӗ; вӑл вӑрҫӑ ҫурҫӗрпе кӑнтӑр хушшинче пыракан аслӑ вӑрҫӑ умӗнхи вӑрҫӑ пулнӑ, ку аслӑ вӑрҫӑ вара Америкӑра кӑна мар пулмалли, татах та аслӑрах событисем умӗнхи вӑрҫӑ пулнӑ; халӗ политика ҫинчен пурте калаҫаҫҫӗ, ун чухне политикӑпа интересленекенсем питӗ сахал пулнӑ; вӗсен шутӗнче — Лопухов, Кирсанов, вӗсен тусӗсем) Либих теорийӗ тӑрӑх ҫӗрӗҫӗн химилле никӗсӗсем мӗнле пулмалли ҫинчен ун чухне тавлашни таран, историлле прогресӑн законӗсем ҫинчен те, — ун чухне ҫакӑн пек кружоксенче ҫав законсем ҫинчен асӑнмасӑр пӗр калаҫу та иртмен, — чӑн-чӑнах кӑмӑл туртнине ӑна тума тӑрӑшаҫҫӗ, тӑваҫҫӗ те — фантазилле ӗмӗтсенчен, пурнӑҫланман, пурнӑҫланма кирлӗ те мар ӗмӗтсенчен уйӑрса илесси питӗ паха пулни ҫинчен, — фантазилле ӗмӗтсене вӗсене, вӗри чир чухне шыв ӗҫес килне пек, пӗр ҫакӑ ҫеҫ кирлӗ: организма сыватмалла, вӑл ӗмӗтсем, организм чирлӗ пулнӑ пирки, чӑн-чӑн кӑмӑл туртнине пӑсса ҫуралаҫҫӗ, — ун чухне антропологилле философи кӑларса тӑратнӑ ҫав тӗп уйрӑмлӑх питӗ кирли ҫинчен те, пурин ҫинчен те, ҫавӑн йышши тата ун йышши те мар, анчах ҫавнашкал япаласем ҫинчен калаҫрӗҫ.
II // Николай Сандров, Владимир Садай. Чернышевский, Николай Гаврилович. Мӗн тумалла?: роман; вырӑсларан Николай Сандров, Владимир Садай куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 495 с.
Урока иккӗмӗш тӗнче вӑрҫи вӗҫленнине тата милитаризмлӑ Японине ҫӗнтернине историлле асра тытма тӗллев лартнӑ.
Районта Пӗтӗм Раҫҫейри "Милитаризмлӑ Японине ҫӗнтернӗ кун" урок иртнӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/articles/obshchestvo/ ... tn-3914499
Кӗнекере Нур-Мухамат мучин юмахӗсемпе легендисем уйрӑм вырӑн йышӑнаҫҫӗ, вӗсене хӑйсен опычӗ ҫинче никӗсленӗ тата историлле фактсем хушса панӑ.
Пӗтӗм тӗнчери "Башкорт аты" фестивальте Махмут Салимовӑн "Пушкӑрт лаши" кӗнекине презентацилеҫҫӗ // Марина Иванова. https://sutasul.ru/news/kultura/2024-08- ... le-3886268
Ҫӗнтерӳҫӗсем ҫулҫӳреве кайӗҫ, ҫав шутра тинӗс хӗрне, тусем ҫине кайма, историлле вырӑнсенче ҫул ҫӳреме, кӑмӑллӑн канма пултарӗҫ.
Онлайн-марафон иртет // Каҫал ен. http://kasalen.ru/2024/08/09/%d0%be%d0%b ... %b5%d1%82/
Чӑнах та, историлле вырӑнсем пирӗн пурнӑҫра пысӑк вырӑн йышӑнаҫҫӗ.
Таврапӗлӳҫӗсем канашланӑ // Каҫал ен. http://kasalen.ru/2024/07/19/%d1%82%d0%b ... %bd%d3%91/
Паянхи кун кашни халӑхшӑн историлле астӑвӑма упраса хӑварасси пӗлтерӗшлӗ вырӑнта тӑрать.
Таврапӗлӳҫӗсем канашланӑ // Каҫал ен. http://kasalen.ru/2024/07/19/%d1%82%d0%b ... %bd%d3%91/
Перпетуум мобиле шухӑшласа кӑларма хӑтланнӑ историлле пысӑк хушӑра темиҫе пин проект та туса хатӗрленӗ, вӗсем хушшинче интереслӗ проектсем те пур.
Ансат механизмсем ҫинчи вӑйсен равновесийӗн условийӗсем тата вӑл механизмсем ҫинчи ӗҫсен законӗ // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑл чӑваш халӑхӗн Вырӑс патшалӑхне кӗнӗ хыҫҫӑнхи (XVI ӗмӗрӗн иккӗмӗш ҫурри — XVIII ӗмӗр пуҫламӑшӗ) историлле ҫул-йӗрне кӑтартса парать.
Кӗнекере – тӑван тӑрӑхӑн историйӗ // Валентина БОРОВКОВА. http://kasalen.ru/2024/06/14/%d0%ba%d3%9 ... %b9%d3%97/
«Ҫак акци ҫитӗнекен ӑрӑва патриотизм туйӑмӗпе воспитани парас ӗҫре пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Унӑн тӗп тӗллевӗ — ҫамрӑксен тимлӗхне Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫин пулӑмӗсене явӑҫтарасси, ҫав пулӑмсене тӗрӗс хак парассине йӗркелесси. Кун пек акцисем историлле асаилӗве упраса хӑварма пулӑшаҫҫӗ», — тесе палӑртрӗ район пуҫлӑхӗ Марат Гафаров, диктант ҫырнӑ май.
«Ҫӗнтерӳ диктанчӗ» ҫырнӑ // Раниля Алиуллова. http://chuprale-online.ru/news/khyparsem ... iktanc-yrn
Шӑпах та ҫакӑ – историлле ҫӗнтерӳсен тӗп никӗсӗнче, малашне те ҫаплах пулӗ.
Катькасри паттӑр салтак ҫӗршыва хӳтӗлет // Евстолия СЕРОВА. https://www.zp21rus.ru/glavnye-novosti/1 ... a-kh-t-let
Ҫак альбом хӑйне евӗр пархатарлӑ тӗрен пултӑр-ха эппин, чӑвашсен уяв тумӗн историлле пӗлтерӗшӗпе илемне туллирех уҫса патӑр.
Кӳртӗм // Геннадий Дегтярёв. Чӑваш тумӗ аваллӑхран паянлӑха = Чувашский костюм от древности до современности = The Chuvash costume from ancient to modern times / В. В. Николаев, Г. Н. Иванов - Орков, В. П. Иванов ; Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ. — Мускав ; Шупашкар ; Ӑремпур : Историпе культурологи тӗпчевӗсен К. В. Иванов ячӗллӗ фончӗ, 2002. — 400 с.
«Ла Фениче» театрта иртнӗ историлле премьера шутӗнче ҫаксене палӑртма пулать:Среди исторических премьер, состоявшихся в театре «Ла Фениче»:
Ла Фениче // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%9B%D0%B0_% ... 1%87%D0%B5
Вӑл каланӑ тӑрӑх, патшалӑх Пуҫлӑхӗн историлле тавракурӑмӗ «эмоциллӗ характерлӑ мар, пуҫламӑш ҫӑлкуҫӑн конкретлӑ пӗлӗвӗсем ҫинче никӗсленет».
Путин историе тарӑн пӗлни ҫине таянать, пӗлтернӗ Кремльте // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/politika/202 ... te-3639510
Кашни историлле эпохӑра вырӑн королевин кульчӗ ӳссе сарӑлса пынӑ.
Канаш параканни // Николай Сорокин. Сорокин Н.М. Тӑлӑх арӑм минтерӗ. Савнисен романӗ. – Шупашкар: «Ҫӗнӗ Вӑхӑт», 2019. – 216 с.
Уҫнӑ ҫӗре район администрацийӗн пуҫлӑхӗн заместителӗ Алексей Данилов хутшӑннӑ, вӑл ял ҫыннисене историлле асаилӗве перекетлӗ пӑхнӑшӑн тав тунӑ, ҫакӑ уйрӑмах халӗ, ятарлӑ ҫар операцийӗ ирттернӗ тапхӑрта, пӗлтерӗшлӗ.
Никам та манман, нимӗн те манӑҫман // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/nikam-ta-nim ... an-3458202
Ҫак ыйтусем ҫине историлле геологи пек наука хуравлама пултарать, - палӑртнӑ вӑл.На эти вопросы может ответить такая наука, как историческая геология. – отметила она.
Полина Бородулина: "Ҫутҫанталӑкпа ҫыхӑннӑ пур япалана та юрататӑп" // Ҫутӑ ҫул. https://sutasul.ru/articles/common_mater ... -p-3447564
Историлле ӑнлану, тахҫанхи интереслӗ мар фигура?
7. Ҫӗр ҫинче миҫе чӑнлӑх? // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.