Поиск
Шырав ĕçĕ:
Япала куҫма пултаракан енпе перпендикулярлӑ тӑракан вӑй ӗҫ тумасть, япалана мӗнле те пулсан урӑх вӑй хускатнӑ пулсан та вӑл ӗҫ тумасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала куҫса пыма пултаракан ҫулпа перпендикулярлӑ вӑй япалана ҫав ҫулпа куҫарса пыма пултараймасть.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫакӑн умӗнхи сыпӑкра механикӑн ҫак тӗп положенине каласа панӑччӗ: япаласен механикӑлла состоянийӗ улшӑнни вӗсем пӗр-пӗрне тивнинчен килет, икӗ япала пӗр-пӗрне тивнӗ чухне вара вӗсен кашнин движени хисепӗ улшӑнни пысӑкӑш енчен пӗр-пӗринпе тан, ен тӗлӗшӗнчен пӗр-пӗрне хирӗҫле.
4. Механикӑлла энерги // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
АА³ тӳрӗ лини япалана хӑш еннелле ывӑтнине, япала хӑйӗн инерцийӗпе пӗртикӗс ӑҫталла куҫса пырассине кӑтартать пултӑр.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Инерципе кайман пулсан, япалан йывӑрӑшӗ ӑна аялалла вертикаллӗ пӗртикӗс хӑвӑртлатса куҫарса пынӑ пулӗччӗ, япала вара 1 сек. хушшинче ӳкерчӗк ҫинче АВ татӑкпа паллӑ тунӑ ҫул кайнӑ пулӗччӗ.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалана йывӑрӑш вӑйӗ тивмен пулсан, япала хӑйӗн инерцийӗпе горизонтальлӗ тата пӗртикӗс кайса пынӑ пулӗччӗ, вӑл пӗртан вӑхӑт хушшисенчен А¹, А², А³ т. ыт. точкӑсене ҫите-ҫите пынӑ пулӗччӗ.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Тӳрӗ лини тӑрӑх пӗртикӗс куҫса пыракан япалапа ҫыхӑнса тӑракан ҫын ҫав япала куҫса пынипе пыманнине пӗлме пултараймасть.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пассажир пароход палуби тӑрӑх куҫса пынине сӑнаса пӑхса, эпир ҫакна куратпӑр: пассажирӑн траекторийӗпе хӑвӑртлӑхӗ задачӑра мӗнле япалана хускалми япала тесе шутланинчен килет; ҫӗр ҫинчи ҫын пӗр траектори, пӗр хӑвӑртлӑх курать, палуба ҫинчи ҫын урӑх тӗрлӗ траектори, урӑх тӗрлӗ хӑвӑртлӑх курать.
3. Движенисене хушасси // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала йывӑрӑшне мӗнле те пулсан урӑх вӑйпа пӗршайлӑ туса хума пулать, анчах япалан масси унӑн йывӑрӑшӗ ҫук чухне те ҫавах юлать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япалан масси, унӑн инерцийӗ пулса тӑрса, япала хӑйӗн хӑвӑртлӑхне ӑна пӗр-пӗр вӑй тивиччен улӑштармасӑр тытса усранинче палӑрать; вӑй тивсен вара массӑран хӑвӑртланни килет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Ҫапла ӗнтӗ, опытсем туса пур япала та ӳкнӗ чухне пӗр пек хӑвӑртланса пынине пӗлнипе, япалан массине тарасапа виҫме пулать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Пур япала та ирӗклӗ ӳкнӗ чухне хӑвӑртланса куҫса пырать пулсан, механика законӗсем тӑрӑх, ӑна урӑх япала тивет пулать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Япала хӑвӑртланса ӳкнӗ май ӳссе пыракан сопротивлени пӗр вӑхӑтра япала йывӑрӑшӗпе пӗр пек пулса ҫитет те ӑна танлаштарса тӑрать, вара движени, ҫав самантран пуҫласа, хӑвӑртланакан движенирен пӗртикӗс движение куҫать.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
20-мӗш ӳкерчӗк ҫинче ҫӳлте кӑтартнӑ цилиндра тивекен сопротивление единица тесе йышӑнар; ӳкерчӗк ҫинчи числосем вара ҫав япалана тивекен сопротивлениех, япала ҫумне сывлӑш шуса каймалли ҫисем хушса пырсан, мӗнле чакса пынине кӑтартаҫҫӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Опытсем кӑтартнӑ тӑрӑх, сывлӑш япала куҫса пынине кансӗрлесси япалан малти ҫийӗпе кайри ҫийӗн форминчен питӗ нумай килет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Кунсӑр пуҫне, куҫса пыракан япала хыҫӗнче сывлӑш пӗтӗрӗнсе тӑнӑ пирки япала умӗнче пусӑм хыҫалтинчен ытларах пулса тӑрать, ҫак явлени те куҫса пыма кансӗрлет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Иккӗмӗшӗнчен, куҫса пыракан япала ҫумӗнчи сывлӑш сийӗ, сӗртӗнӳ пирки, юнашар сисене илсе каять; ҫаксем чакнӑҫемӗн чакса пыракан хӑвӑртлӑхпа япала хыҫҫӑн вӗҫсе пыраҫҫӗ: вӗсене куҫарма каллех ӗҫ кирлӗ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Галилей, япаласем ӳкнине ҫавӑн пек тӗпчесе вӗренсе, унччен грексен физикин икӗ пин ҫула яхӑн тӑнӑ суя шухӑшне — пӗр пек ҫӳллӗшрен йывӑр япала ҫӑмӑллинчен хӑвӑртрах ӳкет тенине пӑрахӑҫа кӑларнӑ.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
Вӑрӑм кӗленче трубкӑна тӗрлӗ япаласем (чул катӑкӗ, вӗҫен-кайӑк тӗкӗ, пробка) хурса, трубкӑна хупса, трубкӑри сывлӑша уҫласа кӑларсан, вара ҫав трубкӑна пӗрре пӗр вӗҫӗпе, тепре тепӗр вӗҫӗпе ҫӳлелле туса вертикальлӗ лартсан, трубкӑри пур япала та пӗрле пӗр пек хӑвӑртланса ӳкет (ку — Ньютон трубки текен трубкӑпа тумалли опыт).
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.
8. m₁ = 10 г массӑллӑ япала m₂ = 8г массӑллӑ япалана F = 64 динӑллӑ вӑйпа тивет.
Задачӑсене шутламалли правилӑсем // А.И. Иванов, Николай Степанов. Соколов И. И. Физика курсӗ. 1-мӗш пайӗ: Механика: вӑтам шкулӑн 8-мӗш класӗ валли / И. И. Соколов ; А. И. Ивановпа Н. С. Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1942. — 196 с.