Поиск

Шырав ĕçĕ:

тӗмески (тĕпĕ: ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.

Ҫак хӑйӑр тӗмески ҫине Митькӑпала сотник пӗр харӑсах сиктерсе кӗрсе леш еннелле каҫса кайнине тата вӗсем хыҫҫӑн ыттисем те шӑва-шӑва иртнине Григорий курчӗ.
Григорий видел, как на увал разом вскочили и стекли на ту сторону сотник и Митька, за ними поодиночке скользили остальные.

8 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Патша пӗви тӗлӗнче — ҫурхи шывпа капланса тулнӑ хӑйӑр тӗмески паланчӑкӗ.
Возле Царева пруда — наносный от вешней воды песчаный увал.

Эсӗ пӗлетӗн те ӑна, Меркул тӗмески…
Да ты знаешь — Меркулов курган…

6 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

— …Тӗмески ӗнтӗ ҫӳллӗ, ҫакӑн майлӑрахскер.
— …Курган, стал быть, высокий, навроде этого.

Ишӗлчӗк ҫывӑхӗнчех — чуллӑ вырӑнсенче ытларах ӳсекен чей курӑкӗн тӗмески курӑнать; унӑн юрпа витӗннӗ ҫара та тӗксӗм-симӗс ҫулҫисем ҫинче хӗрлӗ чечекӗсем йӑлтӑртатаҫҫӗ.
Рядом с обвалившейся беседкой росла камелия, в ее густой темно-зеленой листве, покрытой снегом, алели цветы.

Хупахра // Аркадий Малов. Лу Синь. Калавсем. Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 76–92 стр.

Хуралҫӑ — Вершинин ятлӑ питӗ ватӑ колхозник — тахҫан сӑвӑр пурӑннӑ кивӗ йӑва тӗмески хыҫӗнче сӑхман витӗнсе выртнӑ.
Сторож — престарелый колхозник Вершинин — лежал, укрывшись зипуном, под курганчиком старой сурчиной норы.

III сыпӑк // Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Иккӗмӗш кӗнеке. Мирун Еник, Владимир Садай, Александр Яндаш куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1963.

Кил, ларар пӗрех хутчен ҫакӑнта, — терӗ те вӑл, уйӑх ҫуттинче сенкеррӗн курӑнакан канав хӗррин тӗмески ҫине тӗллесе кӑтартрӗ.
Давай лучше сядем, посидим, — и указала на голубой при лунном свете гребень канавы.

39-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959

Макар чылайччен вилтӑпри тӗмески аяккинче выртрӗ.
Макар долго лежал у подножия кургана.

34-мӗш сыпӑк // Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши. Михаил Шолохов. Уҫнӑ ҫерем: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Наум Урхи, Никифор Ваҫанкка, Илле Тукташ, Уйӑп Мишши куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959

Вилтӑпри тӗмески ҫийӗн, сывлӑша хыттӑн вӑш-вӑш-вӑш-вӑш! вӑшлаттарса шӑхӑртса, пӗр ушкӑн хӗрлӗ пуҫлӑ кайӑк кӑвакалсем вӗҫсе иртсе кайрӗҫ.
Над курганом с тугим и дробным свистом пронеслась стайка свиязей.

… Станицӑран тухсан, пӗр ҫирӗм ҫухрӑма яхӑн, Нагульнов сиккипех чуптарса пычӗ, Виле тӗмески тӗлне ҫитсен тин вара хӑйӗн лутра хӑла лашине чарчӗ.
…Верст двадцать от станицы Нагульнов проскакал наметом и остановил своего буланого маштака лишь около Смертного кургана.

Ҫак вилтӑпри тӗмески Гремячий Лог хуторӗнчи сакӑр ҫухрӑмра, хир тӳпинче ларать, казаксем ӑна тахҫантанпах Виле тӗмески тесе ят панӑ, авалтан юлнӑ халап ӑнлантарса панӑ тӑрӑх, ҫав тӗмеске вырӑнӗнче ӗлӗк-авал пӗр аманнӑ казак вилсе выртнӑ пулать, тен, авалхи юрӑра асӑннӑ казаках пулнӑ пулӗ вӑл, юрӑра ун ҫинчен ҫапла каласа юрлаҫҫӗ:
Стоит курган на гребне в восьми верстах от Гремячего Лога, издавна зовут его казаки Смертным, а предание поясняет, что под курганом когда-то в старину умер раненый казак, быть может тот самый, о котором в старинной песне поется:

… Шӑтса-путса пӗтнӗ вилтӑприне типӗ ҫилсем ҫиеҫҫӗ, кӑнтӑрлахи хӗвел хӗртсе вӗрилентерет, чӗреслетсе ҫӑвакан ҫумӑрсем ислентереҫҫӗ, раштав сиввисем ҫурса таткалаҫҫӗ, анчах ҫак вилтӑпри тӗмески ҫав ҫавах, пин ҫул авал тӑнӑ пекех, ҫеҫенхирте пуҫпулса, хавшанми тӗреклӗн ҫӗкленсе выртать.
…Точат заклеклую насыпную землю кургана суховеи, накаляет полуденное солнце, размывают ливни, рвут крещенские морозы, но курган все так же нерушимо властвует над степью.

Хӗлле вара, вилтӑпри тӗмески юс тирӗнчен ҫӗлетнӗ чаплӑ тум евӗр курӑнан юрпа витӗнсе ларсан, тул ҫутӑлас умӗнхи кӑвакарчӑн пек кӑвак ӗнтрӗк киле пуҫласан, кунсеренех ун тӑррине хӗрлӗ-хӑмӑр ҫӑмлӑ ватӑ тилӗ аҫи чупса тухать.
Зимою же, когда могильный курган — в горностаевой мантии снега, каждый день в голубино-сизых предрассветных сумерках выходит на вершину его старый сиводуший лисовин.

Ҫул аяккинче — вилтӑпри тӗмески.
Сбочь дороги — могильный курган!

Вӗсен пӗчӗк пӳрчӗ ҫырантан пӗр вӑтӑр утӑмра, сланец кристалӗсем йӑлтӑртатакан хӗрлӗ тӑм тӗмески ҫинче ларать.
Хибарка стояла шагах в тридцати от берега на бугорке красной глины, мерцавшей кристалликами сланца.

XI. Гаврик // Александр Ярлыкин. Валентин Катаев. Пӗччен парус шуррӑн курӑнать. Александр Ярлыкин куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949

Команднӑй пунктӑн симӗс тӗмески патне ҫывхарнӑ чух, унтан вӗсене хирӗҫ дежурнӑй офицер чупса тухрӗ.
Зеленый холмик командного пункта был уже близко, когда оттуда выбежал им навстречу дежурный офицер.

8 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Лупашка хӗрринчи снаряд сирпӗтсе кӑларнӑ хӑйӑр тӗмески урлӑ вӑл аран-аран йӑванса каҫрӗ.
С большим трудом он перевалился через песчаный бруствер, бессильно скатился с него.

12 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Кассӑн-кассӑн ӑшӑ ҫил вӗрсе иртнӗ, туратсем хушшипе ӳкекен хӗвел пайӑркисем кӗрт ҫинчи юра ирӗлтернӗ, каҫсерен ҫӑхансем салхуллӑн кӑранклатнӑ, хуралма пуҫланӑ ҫул тӗмески ҫинче кураксем вӑраххӑн вӗҫкеленӗ, юр карас пек шӑтӑкланса ирӗлнӗ, ҫул лупашкисенче кӳленчӗксем шӗлкӗшленсе тӑнӑ, вӗсенчен таврана сарӑлнӑ хӑватлӑ шӑршӑ мӗнпур чӗрчуна сӑра пек ӳсӗртнӗ.
Со своими теплыми порывистыми ветрами, с острыми солнечными лучами, пробивающимися сквозь ветви и смывающими снег с кочек, пригорков, с грустным вороньим граем по вечерам, с медлительными, солидными грачами на побуревшем горбе дороги, с пористым, как пчелиные соты, влажным снежком, с искристыми лужицами на проталинах, с этим могучим бражным запахом, от которого у всего живого весело кружится голова.

9 сыпӑк // Леонид Агаков, Александр Артемьев. Борис Полевой. Чӑн-чӑн этем ҫинчен ҫырнӑ повесть. Леонид Агаковпа Александр Артемьев куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1950

Страницы:

Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

Сайт:

Статистика