Поиск
Шырав ĕçĕ:
Мадейрӑн ҫутҫанталӑк заповедникӗ: 1982 ҫулта Мадейра архипелагӗнчи ҫутҫанталӑк пуянлӑхне упраса хӑварас тӗллевпе Мадейрӑн Ҫутҫанталӑк Заповедникне туса хунӑ, вӑл тӗнче эткерлӗхӗн пайӗ шутланать.
Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0
Эпир искусствӑпа ҫутҫанталӑка пӑтраштарма ҫав тери хӑнӑхса кайнӑ та, пире ҫутҫанталӑкӑн живопиҫре нихҫан тӗл пулман сӑнлӑхӗсем ӗненмелле мар пек туйӑнаҫҫӗ, ҫутҫанталӑк чӑн-чӑн пек мар курӑнать, е тата пачах урӑхла: живопиҫре ытла нумай тӗл пулакан сӑнлӑхсем йӑлӑхтарса ҫитернӗ пек курӑнаҫҫӗ, чӑн пурнӑҫра тӗл пулакан хӑшпӗр сӑнлӑхсем вара, пӗр шухӑша, пӗр туйӑма ытла та вӑйлӑн палӑртаканскерсем, шутсӑр ӗлккен пек туйӑнаҫҫӗ.
XXVI сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ҫутҫанталӑк мана ҫав тери тыткӑнлатчӗ, анчах эпӗ ҫутҫанталӑк илемӗ текен япаласене: тӗлӗнтермӗш сӑрт-тусене, ту хысакӗсене, шывсиккисене юратмастӑм, ҫутҫанталӑк куҫа тӑрӑннине, чӑрмантарнине юратмастӑм эпӗ.
I // Асклида Соколова. Тургенев И.С. Пиравйхи юрату: повеҫсем, калавсем, прозӑллӑ сӑвӑсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 176 с. — 84–131 с.
Тен, эпӗ вӑл хӗрте ҫутҫанталӑка, ҫутҫанталӑкри пӗтӗм илемлӗхӗн сӑнарне юрататӑп пуль; анчах та манӑн хамӑн ирӗкӗм ҫук, ман урлӑ ӑна ҫанталӑкӑн темле вӑйӗ юратать, туррӑн пӗтӗм тӗнчи, пӗтӗм ҫутҫанталӑк ҫак юратӑва ман ӑша тӗртсе кӗртсе ҫапла калать: «юрат».
XXXIII // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.
Лаптӑкӗпе пысӑках мар пулин те Сикким территоринче федераци шайӗнчи ултӑ сыхлакан ҫутҫанталӑк тӑрӑхӗ вырнаҫнӑ: пӗр наци паркӗ тата пилӗк ҫутҫанталӑк заповедникӗ (акӑл. wildlife sanctuaries).
Сикким // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A1%D0%B8%D ... 0%B8%D0%BC
Кашни ҫыннӑн ҫутҫанталӑк пехилленине йӑлтах илсе, мӗн тивӗҫлине ҫутҫанталӑка парас килет, хӑйӗн шалти тӗнчине аслӑ, ирӗк, илемлӗ тӑвас килет, — яланах хӗвел ҫутаттӑр ҫав тӗнчере, чечек ӳстӗр, кайӑк юрлатӑр, ӑшӑ ҫил варкӑштӑр, шӑнкӑр шыв юхтӑр.
VI // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 254–305 с.
«Ҫӗнӗ техника ҫутҫанталӑк саккунне пӑсакансемпе тухӑҫлӑ кӗрешме пулӑшасса шанатӑп», — тенӗ ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗ Эмир Бедертдинов.
Сунар инспекторӗсене машина панӑ // Таисия Ташней. https://chuvash.org/news/33790.html
Пӗр-пӗринпе нумайччен тавлашнӑ хыҫҫӑн вӗсем пурте пӗр кӑмӑлпа мана рельплюм сколькатс тӗсе йышӑнчӗҫ; вӑл «ҫутҫанталӑк вӑййи» тени пулать, урӑхла, ҫутҫанталӑк законран пӑрӑнса тунӑскер тени пулать.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Урхи Наумӗ, Куҫма Чулкаҫ. Свифт, Даниэль. Лемюэль Гулливер ҫулҫӳренисем; вырӑсларан Н. Урхипе К. Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 368 с.
Эпӗ ҫав-ҫавах пӗччен пултӑм, анчах ҫав минутсенче пӗрмаях ҫапла туйӑнчӗ: ӑнланмалла мар чаплӑ ҫутҫанталӑк, шупкарах сенкер тӳпере пӗр тӗлли-паллисӗр ҫӳлӗ вырӑнта темшӗн чарӑннӑ ҫутӑ уйӑхӑн хӑй патнелле туртакан кӑшӑлӗ, кирек ӑҫта та яланах манпа пӗрле пулса, хӑйпе вӗҫӗ-хӗррисӗр анлӑша тултарса тӑнӑ пек курӑнаканскер, тата эпӗ, ниме тӑми ӑман, этемӗн япӑх та юрлӑ туртӑмӗсемпе ирсӗрленме ӗлкӗрнӗскер, анчах ӑсра сӑнарлассипе юратӑвӑн хӑватлӑ та тем анлӑш вӑйне пытарса усраканскер, — эпир пурте: ҫутҫанталӑк та, уйӑх та, эпӗ те пӗр япала пулнӑн туйӑнчӗ.
XXXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ҫутҫанталӑк ӑна мана илӗртнӗ пек мар, пачах урӑхла илӗртет: вӑл ӑна илемӗ енчен мар, кӑсӑклӑхӗ енчен интереслентерет; Дмитрий ҫутҫанталӑка туйӑмӗпе юратнинчен ытларах ӑс-хакӑлӗпе юратать.
XXII сыпӑк // Иван Тенюшев. Толстой Л.Н. Ача чухнехи тата ҫамрӑклӑхпа яш ӗмӗр: повеҫсем; И. Тенюшев куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 288 с.
Ан тив, ҫак кӗнекесенче ҫутҫанталӑк ҫинчен те ҫырччӑр, анчах ҫутҫанталӑкра ҫын, утӑ хушшинче йӗп ҫухалнӑ пек е эпир иксӗмӗр виҫӗмкун ҫав хӑямат тайгинче аташса кайнӑ пек, ҫухалса каяссине хирӗҫ тӑратӑп.
Икӗ йӗлтӗрҫӗ // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.
— Паллах, унта, вӗсен планети ҫинче, ҫутҫанталӑк та, геологилле процессем те, ҫутҫанталӑкри отбор тени те урӑхла пулма пултарнӑ.
Виҫҫӗмӗш сыпӑк // Андрей Краснов. Ефремов И.А. Ҫӑлтӑр карапӗсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1959. — 96 с.
Ҫутҫанталӑк ӑна кунта татса пама ҫук нимӗнле уҫӑмлӑ ыйтусемпе те кансӗрлемен; ҫав ҫил кунта тӳрех унӑн чунне варкӑшса кӗрсе вырнаҫнӑ, курӑк та, шӑппӑн пӑшӑлтатса, темӗнле шеллевлӗ сӑмахсем каланӑн туйӑннӑ ӑна, вара, ҫамрӑкӑн чунӗ таврари ҫутҫанталӑкӑн лӑпкӑ кӗввипе ӗнерӗнсен, унӑн ӑшӑ ачашлӑхӗпе ҫемҫелсе кайсан, хӑйӗн кӑкӑрне темӗн тулса пӗтӗм ӳт-пӳ тӑрӑх сарӑлнине туятчӗ вӑл.
V // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Ачана сывӑ куҫ паман ҫутҫанталӑк ӑна ытти енчен кӳрентерменех, тесе ытларах та ытларах ӗненсе пынӑ Макҫӑм пичче; ҫак ачан ӑс-пуҫӗ ҫутҫанталӑкӑн тулаш енӗсене ҫӑмӑллӑнах ӑша илсе, тата тулли вӑйпа туйса ӑнланма пултарнӑ.
VIII // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Пӗр кӑнтӑрта ҫеҫ этем ҫутҫанталӑкпа кӗрешет те ӑна ҫӗнтерет кӑна мар, ҫутҫанталӑк та этеме ярса илет те хӑйӗн темӗнле тӗлӗнмелле законӗсемпе ертсе пырать.
Пӗрремӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.
Ҫынна вӑл ҫутҫанталӑк ҫине ҫаврӑнтарса пӑхтарма кӑна мар, — ӑна ҫутҫанталӑк йӗри-тавралӑхӗнче туйтарма та пултарать.
Пӗрремӗш сыпӑк // Николай Евстафьев. Павленко П.А. Телей: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 312 с.
Кӑнтӑрлахи апат умӗн Соден леш енчи вӑрманлӑ сӑртсемпе улӑхсем тӑрӑх уҫӑлса ҫӳренӗ чухне те, ҫутҫанталӑк илемлӗхӗсемпе киленнӗ чухне те вӑл ҫутҫанталӑк ҫине мӑнкӑмӑллӑн пӑхрӗ, сайра хутра ҫак мӑнкӑмӑллӑхра начальникӗн яланхи хытӑ сасси илтӗнсе тӑчӗ.
XV // Николай Сандров. Тургенев И.С. Ҫурхи шывсем: повесть. — Шупашкар: Чӑваш государство издательстви, 1952. — 142 с.
Катя ҫутҫанталӑка ытарайми юратнӑ, Аркади те, ун ҫинчен хӑй калама хӑяйман пулин те, ӑна юратнӑ; Одинцова, Базаров пекех, ҫутҫанталӑк ҫине ытлашши ҫавӑрӑнсах пӑхман.
XVII // Феофан Савиров. Тургенев И.С. Ашшӗсемпе ывӑлӗсем: роман. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1949. — 206 с.
Кайран вӗсем ҫине мӗн ҫутатми пуличченех, пурте пӗрлешсе тӑракан ҫӗр-шыва тӗтӗм хупласа иличчен таптасси килчӗ; ҫапла ҫав кунта ҫынсем ҫутҫанталӑк евӗр, ҫутҫанталӑкӗ вара ҫынсем пек.
Вунулттӑмӗш сыпӑк // Михаил Рубцов. Николай Бирюков. Чайка: роман; вырӑсларан Михаил Рубцов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 432 с.
«Нимӗнле буркӑсем те, сиктӗрмеҫсем, Аламат-бексем, паттӑрсемпе усал ҫынсем те кунта ҫук, — шухӑшларӗ вӑл, — ҫутҫанталӑк епле пурӑнать, ҫынсем те ҫаплах пурӑнаҫҫӗ: вилеҫҫӗ, ҫуралаҫҫӗ, пӗрлешеҫҫӗ, каллех ҫуралаҫҫӗ, ҫапӑҫаҫҫӗ, ӗҫеҫҫӗ, ҫиеҫҫӗ, савӑнаҫҫӗ те каллех вилеҫҫӗ; ҫутҫанталӑк хӗвеле, курӑка, тискер кайӑка, йывӑҫа хунӑ улшӑнми условисене шутламасан, нимӗнле условисем те ҫук.
XXVI // Иван Васильев, Григорий Краснов-Кӗҫӗнни. Толстой, Лев Николаевич. Казаксем: повесть; вырӑсларан И.С. Васильевпа Г.И. Краснов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 3–136 с.