Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

ҫапӑҫни (тĕпĕ: ҫапӑҫ) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Фронтра вӑл мӗнле ҫапӑҫни ҫинчен эпӗ илтмен.

Помоги переводом

Ҫиччӗмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Пиччӗшпе шӑллӗ ӑнсӑртран тӗл пулса ҫапӑҫни тӗлӗнтерет ӑна.

Помоги переводом

Ҫул курки пушанса тӑмарӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

— Ҫимун пичче, упапа ҫапӑҫни ҫинчен кала-ха, — йӳтетеҫҫӗ вӗсем Хура Ҫимуна.

Помоги переводом

Яла ҫӗнӗ ҫынсем килсен // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Совет салтакӗсем вӑрҫӑра паттӑррӑн ҫапӑҫни ҫинчен каланӑ чух салтак амӑшӗсем, арӑмӗсем куҫӗсене шӑлкаласа тӑчӗҫ.

Помоги переводом

Вӑрҫӑ килӗрен ҫӳрерӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Статьясенче, сӑмах май, Бенгалири Ганг вӑрри вырнаҫнӑ ҫӗрӗн ҫутҫанталӑкӗпе историйӗ ҫинчен, Бенгалине ҫын мӗнле алла илни, вӑл мӗнле аталанни ҫинчен, кунти историллӗ патшалӑхсемпе вӗсем ҫӗнӗ ҫӗрсемшӗн мӗнле ҫапӑҫни ҫинчен, династисемпе правительствӑсем ҫинчен, культурӑпа тӗн ҫинчен, ҫавӑн пекех ӳнер, архитектура, этнографи ҫинчен вуласа пӗлме пулать.

Статьи посвящены, в частности, природе и развитию дельты Ганга в Бенгалии, заселению и эволюции Бенгалии, историю царств и завоеваний, династии и правительства, религии и культуре, искусству, архитектуре, этнографии.

Банглапеди // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0% ... 0%B4%D0%B8

Вилнӗ летчик вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче Ольӑпа пӗр фронтрах ҫапӑҫни ҫинчен те асӑннӑ…

Помоги переводом

15. Эпӗ нимӗн те манмастӑп // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.

Ытти текстсенче ача тӗлӗнтермӗш майсемпе ҫурални тӗрлӗрен пулать: яшкалӑх ҫӑнӑхӗнчен тунӑ этем кӗлеткинчен («Яшкалӑх паттӑр»), вӑрмантан илсе килнӗ ӑвӑса пуртӑпа касса тунӑ кӗлеткерен («Антей паттӑр ҫинчен»), старике хӗненӗ хыҫҫӑн хуҫӑлса пӗтнӗ туя татӑкӗсенчен («Туй Тупала», «Туя паттӑр»), Турра хытӑ кӗлтунипе («Лазар Лазарчпа Иван Иванч патша»), виҫӗ ҫул чухӑн-мӗскӗнсене пурлӑхне парса тӑнӑ хыҫҫӑн («Мӑн Ҫӑпата юмаххи»), шывпа вӗретсе ӗҫнӗ вӑрманти курӑкран («Вархонь ҫӗленсемпе ҫапӑҫни»), ҫинӗ пӑрҫаран («Пӑрҫа паттӑр»), лаххана пӑрахнӑ чуста татӑкӗнчен («Чуста паттӑр»), старик ӗнси ҫине тухнӑ ҫӑпанран («Ҫӑпан паттӑр») т. ыт. те.

В других текстах чудесное происхождение связано с употреблением предметов, символизирующих плодородие, в частности дерева, растения. В «Сказке об Антее-батыре» в ребенка-богатыря превращается фигурка, вырезанная из осинового полена, а в текстах «Туй Тубала», «Туя-батыр» — фигурка из куска посоха, сломавшегося от ударов, нанесенных старику. Заварив лесную траву, получает чудодейственный напиток для зачатия героиня сказки «О сражении Вархоня со змеями», употребление в пищу гороха явилось способом зачатия и рождения нового батыра в другой сказке («Пырзя-батыр»). Слепленная из теста кукла вдруг обращается в богатыря («Яшкалых-батыр», «Чуста-батыр»). Встречаются сюжеты о богатырях, вымоленных у Бога («Лазар Лазарч и царь Иван Иванч») или дарованных за милосердные поступки («Сказка о Большом Лапте»).

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

3. Паттӑр ҫӗр шӑтӑкне анса Чике старикпе (е ҫӗленпе, е ҫӗр патшипе, е пӑхӑр тата шурӑ упапа) ҫапӑҫни ҫинчен калакан юмахсем те йӑхӑрулӑх тапхӑрӗнченех упранса пирӗн пата ҫитнӗ.

3. В третью группу вошли двенадцать сказок, объединенных сюжетом 301 А (три царства: золотое, серебряное, медное). Своими корнями они уходят также в период родоплеменного строя.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

2. 300 *В (кӗпер ҫинчи ҫапӑҫу) сюжетпа пӗрлешекен юмахсен шучӗ тӑххӑр: [«Иван Иванычпа тусӗсем»], [«Иван»], «Иван Суволов», «Ылтӑн ҫурт», «Утмӑл ывӑл», «Хӗвелпе уйӑха хӑтарни», «Мишшӑ Сухарин», «Вархонь ҫӗленсемпе ҫапӑҫни», «Виҫӗ паттӑр ҫинчен».

2. Девять сказок связаны сюжетом под номером 300 *В (бой на Калиновом мосту): [«Иван Иваныч и его друзья»], [«Иван»], «Иван Суволов», «Золотой дом», «Шестьдесят сыновей», «Сказание об освобождении Солнца и Луны», «Миша Сухарин», «О сражении Вархоня со змеями», «Сказка о трех батырах».

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Урхамах ҫинчи йӗкӗт аҫтахапа ҫапӑҫни ҫинчен калакан сюжет пӑлхарсем патне иран чӗлхиллӗ халӑхсен сӑмахлӑхӗ урлӑ кӗнӗ тесе ҫирӗплетет55. Ку шухӑшпа килӗшмелле, патша хӗрӗсене ҫиме килекен (е халӑха шывсӑр аптӑратса ҫитернӗ ҫӑлри) нумай пуҫлӑ аҫтаха-ҫӗлен Шыв хуҫине калӑпласа тӑрать, вӑл сӑнар пирӗн юмахла прозӑна каярах кӗнӗ пулас.

Он утверждает, что мотив битвы юноши со змеем (драконом) пришел к болгарам из устной словесности ираноязычных народов. Мы согласимся с его мнением, также полагая, что образ хозяина водной стихии получил в дальнейшем воплощение в многоглавом змее-драконе, который то приходит пожирать царских дочерей, то живет в колодце и, не допуская к воде людей, мучает их жаждой. Этот образ, вероятно, появился в чувашской сказочной прозе позднее.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

«Чувашские сказки» кӗнекен «От института» тесе ят панӑ умсӑмахӗнче Н.В. Шупуҫҫынни чӑваш халӑх сӑмахлӑхӗ пирки, ӑна пуҫтарса тӗпчени ҫинчен ҫырнӑ, хамӑр юмахсем пирки пӗтӗмӗшле сӑмах пуҫарнӑ, ҫав шутра ҫӗленсемпе ҫапӑҫни ҫинчен калакан мотив тӗрлӗ халӑх юмахӗсенче тӗл пулнине асӑрханӑ, «йомах», «йомак» терминсем ҫинче чарӑннӑ, юмахсене ушкӑнлани пур, паттӑр юмахӗсене харкам ушкӑна уйӑрман.

В предисловии к книге «Чувашские сказки» Н.В. Шубоссинни содержатся суждения о чувашской народной словесности, о сборе и исследовании фольклорных материалов, о характере чувашской сказки. Между прочим он замечает, что мотив сражения со змеем встречается и в сказках других народов. Им высказаны соображения по поводу терминов «йомах», «йомак» (сказка). Имеется классификация сказок, но отсутствует такая разновидность, как богатырские сказки.

Чӑваш паттӑр юмахӗсен тӗнчи // Н.Г. ИЛЬИНА. Паттӑр юмахӗсем. Пӗрремӗш кӗнеке. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издвтельстви, 2019. — 384 с. — 6-25 с.

Чылай ҫул иртсен, Верук хаҫатра пӗр комбайнер хирти пушарпа паттӑррӑн ҫапӑҫни, тырра ҫӑлса, хӑй суккӑрланни ҫинчен вулать.

Помоги переводом

VI // Лаврентий Таллеров. Таллеров Л.В. Сӑпка юрри: повеҫсем, калавсем тата очерксем. Чӑваш кӗнеке издательстви. Шупашкар, 1979 ҫ. — 400 с. — 254–305 с.

Йӑванпа Марье пӗр-пӗринпе мӗнле ҫапӑҫни аса килчӗ те, кулас килсе кайрӗ.

Помоги переводом

Шӳтсем // Капкӑн. «Капкӑн», 1928. — 2№ — 3,6,13,14, с.

— Кинемей, сана мӗншӗн хӑвӑн тӗлте ҫапӑҫни кирлӗ тата?

Помоги переводом

Шӳтсем // Капкӑн. «Капкӑн», 1928. — 2№ — 3,6,13,14, с.

Анчах кунта ҫапӑҫни усси ҫук, тусӑм…

Помоги переводом

Сутӑнчӑк шӑпи // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Дуэль вӑл икӗ ҫын уҫҫӑн хире-хирӗҫ тӑрса ҫапӑҫни.

Помоги переводом

Юлашки шӑпчӑк юрри // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Пирӗн Чӑвашра хӗрупраҫ ҫарпуҫӗ пулса тӑшмана хирӗҫ ҫапӑҫни мӗн ӗлӗкренех!

Помоги переводом

Аҫтӑрхан шухӑш шухӑшлать... // Юхма Мишши. Юхма М. Кӑвал ҫӗмрен: историлле роман. — Шупашкар: «Вучах» библиотеки, 1998. — 352 с.

Тӑшманпа куҫа-куҫӑн тӑрса ҫапӑҫни, вӗсемпе танлаштарсан, самай ҫӑмӑлрах.

Помоги переводом

«Хӗрес ҫакмасӑр ҫӳреместӗп» // Ял ӗҫченӗ. https://yantik-press.ru/press/publicatio ... cyremestp/

Ӗҫре ҫапӑҫни ҫитмест, халӗ килте ҫапӑҫма пуҫлӑпӑр-и ӗнтӗ? — Ревлен Петровича пӗрремӗш хут курнӑ евӗр вӑраххӑн пӑхса ҫаврӑнчӗ асли.

Помоги переводом

9 // Елизавета Осипова. Осипова Е.Б. Ӑшӑ ҫумӑр: повеҫпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1986. — 128 с. — 3–83 с.

Ҫав самантрах вара Тарье хӑлхине сыснасем витене ишсе антарас пек чӗтрентерсе хартлата-хартлата ҫапӑҫни, йытӑ ниҫта кайса кӗрейми талпӑнса вӗрни пырса кӗчӗ.

Помоги переводом

Хветут систерет // Геннадий Пласкин. Пласкин Г. А. Ҫавраҫил: Роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1993. — 288 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней