Корпус чувашского языка

Поиск

Шырав ĕçĕ:

шурлӑхсене (тĕпĕ: шурлӑх) сăмах форми çинчен тĕплĕнрех пăхма пултаратăр.
Халӗ ӗнтӗ шурлӑхсене типӗтсе темиҫе пин гектар лайӑх ҫӗр тунӑ.

Уже сейчас у болот отвоевано несколько тысяч гектаров земли.

Колхидӑри шурлӑхсем вырӑнне хитре садсем пулаҫҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Иртсе ҫӳремелле мар шурлӑхсене каналсем чава-чава типӗтсе пыраҫҫӗ.

Непроходимые болота осушаются с помощью густой сети каналов.

Колхидӑри шурлӑхсем вырӑнне хитре садсем пулаҫҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

ССР Союзӗнчи тӗрлӗ хуласенчен тайгана комсомолецсем пынӑ та тайга вӑрманне каснӑ, шурлӑхсене типӗтнӗ, Амур шывӗ хӗрринче промышленноҫлӑ ҫӗнӗ хула туса лартнӑ.

Из разных городов СССР прибыли в тайгу комсомольцы, вырубили участок тайги, осушили болота, и на берегу реки Амура возник новый промышленный город

Тайгара хуласем лартни // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

2. Пӑхӑр: хӑш-хӑш шурлӑхсене типӗтеҫҫӗ.

2. Посмотрите, какие из болот осушаются.

Шурти вутӑлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

1. План ҫинче шурлӑхсене кӑтартнӑ тӗлсене тупӑр.

1. Найдите, где на плане указаны болота.

Шурти вутӑлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Совет влаҫӗ вӑхӑтӗнче шурлӑхсене типӗтеҫҫӗ, вӗсем вырӑнӗнче ҫарансем, уйсем, пахчасем тӑваҫҫӗ.

При советской власти с болотами борются, осушают их, на их месте разводят луга, поля и огороды.

Шурлӑх // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

2. Шурлӑхсене ӑҫта кӑтартнӑ?

2. В каких местах показаны болота?

Ҫӗр ҫийӗпе тӗрлӗрен усӑ кураҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Кӳлӗн сиплӗхӗ пирки римлянсем те пӗлнӗ, анчах та унӑн бальнеологи пӗлтерӗшне Венгри патриочӗ, Фештетич граф тӑрӑшнипе ҫӗкленӗ, вӑл тӑрӑшнипе кӳлӗ таврашӗнчи утса ҫӳреме май ҫук шурлӑхсене дренажласа типӗтнӗ.

Целебные свойства озера были известны ещё римлянам, но своё бальнеологическое значение оно приобрело благодаря усилиям венгерского патриота, графа Фештетича, при котором труднопроходимые болота вокруг озера были дренированы и практически осушены.

Балатон // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0% ... 0%BE%D0%BD

Ҫак ҫитменлӗхе 1980-мӗш ҫулсенче пӗтернӗ — Зала шывӗ юхакан вырӑнта малтанхи хӑшпӗр шурлӑхсене ҫутҫанталӑк фильтрӗ пек тавӑрнӑ.

Проблему решили в 1980-е годы путём искусственного воссоздания в качестве естественного фильтра части бывших болот на пути Залы.

Балатон // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%91%D0% ... 0%BE%D0%BD

Шурлӑхсене сад пахчине ҫавӑратӑп, — кунашкалли, тен, юратса пӑрахнӑ пирӗштисене ҫеҫ тӗлленеет.

Болота я превращу в сады, какие снятся лишь разве влюбленным ангелам.

IV // Алексей Леонтьев. Грин А.С. Суйласа илнисем. Иккӗмӗш том. — Шупашкар, 2011. — 416 с. — 174–191 с.

Шурлӑхсене лексе те, вӑйлӑ ҫумӑрсем айне пулса та исленетпӗр.

Мы мокли в болотах и под проливными дождями.

Ҫул ҫинче // Уйӑп Мишши. Медведев Д.Н. Ровно патӗнче: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951. — 246 с.

— Ильмен кӳлли патӗнчи кӑнтӑрти участок, ҫын пырса кӗме ҫук шурлӑхсене кӑвак линипе туртса паллӑ тунӑскер, генерала питех интереслентермерӗ.

— Участок восточнее озера Ильмень, заштрихованный голубыми линиями непроходимых болот, не представлял интереса.

XV сыпӑк // Михаил Юрьев. Корольков Ю.М. Леня Голиков партизан: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 340 с.

Ун чухне ӗнтӗ харпӑр хӑйӗн ҫӗрӗсем ӑҫтине тата арендӑланӑ ҫӗрсем ӑҫта пулнине те уйӑрса илме йывӑр пулнӑ: арендӑланӑ ҫӗрсем ҫинче тӗрлӗ ҫурт-йӗрсем туса лартнӑ, шурлӑхсене типӗтнӗ, виноград лартнӑ.

А уже очень трудно было понять, где собственные земли, а где арендованные: на арендованных были разные постройки, осушались болота, разводились виноградники.

57 // Леонид Агаков. Вигдорова Ф.А. Пурнӑҫ ҫулӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1956. — 484 с.

Вӑл пурӑнмалӑх ӑнсӑртран тупӑнакан ӗҫсене туса — садри шурлӑхсене ҫулса, коверсем тасатса, паровой прачечнӑйсенче ӗҫлесе укҫа тупса вӗренсе пынӑ.

Он занимался случайными заработками — косил садовые болота, чистил ковры, подрабатывал в паровой прачечной.

Джек Лондон // А. Роскин. Джек Лондон. Мексикенец: калав. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1940. — 52 с. — 3–5 с.

Вӑл миҫе хут утса тухнӑ ҫак сукмаксемпе, пур шурлӑхсене те пӗлет, кашни чул катӑкне, сунарҫӑсен вӑрттӑн паллисене те пӗтӗмпех пӗлсе тӑрать.

Столько раз топтавшему их своими ногами, знавшему в этих краях каждую болотнику, каждую сосенку, каждый камень в лесу, каждую тайную охотничью приметку?

Матвей Кузьминӑн юлашки кунӗ // Михаил Рубцов. Полевой Б.Н. Эпир — совет ҫыннисем: калавсем. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1951. — 338 с. — 5–13 с.

Артиллери килсе ҫитиччен подразделенисене кунтан илсе, вӑрмансенчи шурлӑхсене Морава тӑрӑх оборонӑна тӑратса тесе, штаб начальникӗ тӗрӗсех сӗнчӗ, тен: танксем вӑрмана пырса кӗреймеҫҫӗ, ҫухатусем те пысӑк пулмаҫҫӗ, плацдарма та пӗр сӑмахсӑрах хамӑр алӑра тытса хӑварма пулать.

Может, и в самом деле был прав начальник штаба, советуя до прихода артиллерии снять отсюда подразделения и положить их в оборону по лесным болотам вдоль Моравы: танки в лес не пойдут, потери в живой силе будут незначительные, плацдарм будет удержан безусловно.

XIII // Наум Любимов. Гончар, Александр Терентьевич. Ялавпа пыракансем: 3 кӗнекеллӗ роман; Н. Я. Любимов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1955. — 456 с.

Ҫумӑр шывӗ ҫӗр ҫинчен шурлӑхсене, ҫӑл ҫырмисене юхса анать.

С земли стекает в болота и ручьи.

Тинӗсри шыв ӑҫта каять? // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Кӗркуннерен тытӑнса вӗсем пӗчченшерӗн те, ушкӑнпа та чикӗ урлӑ каҫса вӑрмансене, шурлӑхсене, кӳлӗсем хӗрринчи пулӑҫӑсен мунчисене, хурал тӑмалли хӳшӗсене пухӑнса хӗҫпӑшалсем хатӗрленӗ.

Еще с осени они переходили поодиночке и группами через границу, собирались в лесу, в болотах, у озер, в рыбачьих банях, сторожках, накапливали оружие.

Иккӗмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Фиш Г.С. Кимас-кӳлли ялӗ парӑнни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 140 с.

— Пӗтӗм ӗҫ, Матти, пирӗн боецсем вырӑнти условисене пӗлменнинче, — ҫак шӑнман ылханлӑ шурлӑхсене те, ҫак тискер те начар ҫулсене пӗлменнинче.

— Все дело, Матти, в том, что наши бойцы не знают местных условий: ни этих проклятых незамерзающих болот, ни этого дикого бездорожья.

Иккӗмӗш сыпӑк // Куҫма Чулкаҫ. Фиш Г.С. Кимас-кӳлли ялӗ парӑнни: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 140 с.

Интервентсен ҫарӗ час-часах шурлӑхсене кӗре-кӗре ларать, шыв урлӑ каҫнӑ ҫӗрте путать, ӑна вӑрмансенчен хӑвала-хӑвала кӑларса, ҫулсем ҫинче пӗтере-пӗтере тӑкаҫҫӗ.

Армия интервентов часто увязала в болотах, тонула на переправах, ее выгоняли из лесов и уничтожали на дорогах.

1 // Николай Степанов. Никитин, Николай Николаевич. Ҫурҫӗр шурӑмпуҫӗ: роман; вырӑсларан Н.Степанов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1954. — 484 с.

Страницы:

Сайт:

 

Статистика

...подробней