Корпус чувашского языка

Префектурӑсен йышне Хонсю территорийӗсӗр пуҫне хӑшпӗр пӗчӗк утравсем, ҫав шутра Огасавар, Садо, Идзу-Осима, Авадзи, кӗреҫҫӗ.

В состав префектур, помимо территории Хонсю, входят некоторые мелкие острова, в том числе Огасавара, Садо, Идзу-Осима, Авадзи.

Хонсю // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%A5%D0%BE%D ... 1%81%D1%8E

Ҫакӑн хыҫҫӑн утравсем ҫинче пурӑнма пачах май ҫук пулса тӑнӑ.

Острова стали абсолютно непригодными для жизни.

Гельголанд // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D0%B5%D ... 0%BD%D0%B4

Нацистла Германире те утравсем ҫинче пысӑк база тӑвас плансем хатӗрленӗ, анчах та вӗсенчен пӗр пайне кӑна пурнӑҫланӑ.

В нацистской Германии также готовились планы строительства на островах большой базы, но их осуществили лишь частично.

Гельголанд // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D0%B5%D ... 0%BD%D0%B4

Килӗшӳ тӑрӑх, Ҫурҫӗр тинӗсӗнчи утравсем Германие куҫнӑ, ҫапла май британсем вӗсене парнеленӗ колони территорийӗсемшӗн компенсациленӗ.

Согласно договору, острова в Северном море отошли Германии в качестве компенсации за переданные британцам колониальные территории.

Гельголанд // Аҫтахар Плотников. https://cv.ruwiki.ru/wiki/%D0%93%D0%B5%D ... 0%BD%D0%B4

— Ҫав тери инҫетрен те тӑван ҫӗршыва курӑп; унӑн вӗҫсӗр вӑрманӗсене, симӗс утравсем пек ялӗсене, шурӑ хулисене, кӗмӗл тӗслӗ шывӗсене, пӑрлӑ тӑвӗсене, ешӗл улӑхӗсене…

Помоги переводом

Виҫҫӗмӗш ҫыру // Александр Клементьев. Клементьев А.К. Вунҫиччӗрисем: повеҫсемпе калавсем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1981. — 216 с. — 121–178 с.

Унта пулли те тем чухлех, хӗл ларичченех хур-кӑвакал кӗтӗвӗсем пысӑк шурӑ утравсем пек курӑна-курӑна лараҫҫӗ.

Помоги переводом

Ял тавра кашкӑрсем ҫӳреҫҫӗ // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.

Куҫӗ умӗнче — тӗттӗм хӗрлӗ, хура симӗс, кӗмӗл тӑрӑллӑ ҫӗр-ҫӗр ҫурт, вӗсенчен ҫӳллӗрех — шурӑ-хура ула трубасем, ҫуртсем хушшинчи симӗс «утравсем», вӑрӑм та сарлака урамсем.

Помоги переводом

Кайӑксем вӗҫекен тӳперен… // Ӑсан Уҫӑпӗ. Ӑсан Уҫӑпӗ. Тӗлӗкри те пирӗнпех: повеҫсемпе калавсем. Шупашкар: «Пегас» издательство ҫурчӗ, 2014. — 142 с. — 5–54 с.

Утравсем ҫинче 1420–1425 ҫулсенче пурӑнма пуҫланӑ.

Острова начали заселяться приблизительно в 1420—1425 годах.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Ҫав утравсем, имӗш, Телейлисен утравӗ ятлӑ.

Они называются Острова блаженных».

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Ҫак утравсем ҫинчех тип ҫӗр ҫинчи моллюсксен (шуйсемпе лӑймакасен) 250 ытла тӗсӗ пурӑнать, хӑшӗ-пӗрисен хуранӗсем питӗ тӗлӗнмелле эрешлӗ.

На этих же островах живёт более 250 видов сухопутных моллюсков (улитки и слизни), некоторые с очень необычными узором и окраской раковины.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Климат ҫӑвӗ утравсем ҫинче ҫулталӑкӗпех тӑсӑлать.

Климатическое лето на островах длится практически круглый год.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Архипелага Авалхи Рим вӑхӑтӗнчех пӗлнӗ, римлянсем ӑна «Пурпурлӑ утравсем» (лат. Purpurariae insulae) тесе ят панӑ, ахӑртнех, римлянсем кунта шуйсенчен валли улиткӑсенчен пурпур туса илнӗ.

Архипелаг был известен ещё в Древнем Риме, римляне именовали его «Пурпурные острова» (лат. Purpurariae insulae)), поскольку он, по видимому, служил римлянам местом добычи пурпура из улиток.

Мадейра // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9C%D0% ... 1%80%D0%B0

Утравсем

Острова

Кӑнтӑрти Шетланд утравӗсем // Аҫтахар Плотников. https://cv.wikipedia.org/wiki/%D0%9A%D3% ... 0%B5%D0%BC

Хӑшпӗр ҫӗрте шурлӑхсем хушшинчи утравсем ҫинче чухӑн ялсем ларкаланӑ.

Кое-где на островках среди болот ютились нищие деревеньки.

Ленин Шатури // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Утравсем хушшинчи пролив витӗр вӑл Карски тинӗсе тухнӑ.

Через пролив между островами выходит в Карское море.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Утравсем ҫинче поляр станцийӗсем нумай лартнӑ.

На островах выстроен ряд полярных станций.

Ҫурҫӗрти тинӗс ҫулӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑр витсе тӑракан Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан ҫийӗнчен пысӑк утравсемпе пӗчӗк утравсем нумай тухса тӑраҫҫӗ.

Много больших и малых островов возвышается над покрытой льдами поверхностью Северного Ледовитого океана.

Поляр утравӗсем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океанри утравсем пурте пекех, Европӑпа Азин ҫурҫӗрти ҫыран ҫумӗнчисем, Совет Союзӗн аллинче тӑраҫҫӗ.

Почти все острова Северного Ледовитого океана, прилегающие к северным побережьям Европы и Азии, принадлежат Советскому Союзу.

1. Поляр зони. // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пингвинсем ҫурҫӗрти ӑшӑрах утравсем ҫинчен ишсе пынӑ, вӗсем хӑйсен йӑвисене тума хӑнӑхнӑ ҫӗре йӗркипе пӗрин хыҫҫӑн пӗри пыраҫҫӗ.

Пингвины приплыли с более теплых северных островов и шли длинными вереницами к местам, где привыкли вить гнезда.

Кӑнтӑр полюсӗ патне кайни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫав утравсем ҫинче эскимоссем пурӑнаҫҫӗ.

На этих островах живут эскимосы.

Поляр ҫӗрӗсенче ҫынсем мӗнле пурӑнаҫҫӗ // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.