Поиск
Шырав ĕçĕ:
Верхоянск хулинче сивӗсен 70° та ҫитеҫҫӗ; ку — ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи сивӗ вырӑн («сивӗ полюсӗ»).
Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Шӑрӑх сивӗпе, сивӗ шӑрӑхпа ылмашса тӑрасси уйрӑмах ҫуркуннепе кӗркунне, кӑнтӑрла хӗвел хытӑ хӗртнӗ, ҫӗрле сивӗ пулнӑ чух, питӗ палӑрать.
1. Тусем мӗншӗн ишӗлеҫҫӗ // Лина Агеносова. Обручев, В. А. Тусемпе материксем пулса кайни / вырӑсларан Л. В. Агеносова куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 134 с.
Вӑрлӑх ҫӗре ӳкет; анчах ҫӗр ҫийӗн халь ӗнтӗ сивӗ хӗвел кӑна ҫӗкленет, сивӗ ҫил чупать, сивӗ пӗлӗтсем шӑваҫҫӗ…
VII // Степан Апаш. Короленко В.Г. Суккӑр музыкант: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1957. — 194 с.
Ура айӗнчи юр тӗлӗнмелле хытӑ кӑчӑртатнӑ, ку ӗнтӗ ҫанталӑк сиввине пӗлтернӗ, — кун пек сивве вӗсем нихҫан та курман, ун пек сивӗ пулма пултарасси ҫинчен шухӑшламан та.
II // Леонид Агаков. Василевская В.Л. Асамат кӗперӗ: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1945. — 200 с.
Эпӗ йӑвӑ акнӑ, запаслӑх та пур, сивӗпе хӑракан тымарсене тӑпӑлтарса, вӗсен вырӑнне эпӗ ҫӗнӗрен акатӑп, сивӗ тивмесӗр юлаканнисем — вӗсем чи лайӑххисем, сивӗрен хӑраманнисем, ҫирӗпписем пулӗҫ!
1. «Пирӗн колхозшӑн чи кирли» // Александр Яндаш. Николаева, Галина Евгеньевна. Ӗҫҫинче: роман; вырӑсларан И.Никифоров куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 524 с.
Хӑҫан та пулин ӑна та ҫапла масар ҫине йӑтса килӗҫ, сивӗ шӑтӑка чикӗҫ — ҫулла пулӗ-и вӑл, шартлама сивӗ хӗл кунӗ-и — пӗрре вӑл та ӗмӗр-ӗмӗр таврӑнмасла вилсе выртӗ, пуринчен ытла пытарма тӑванӗсем ҫукки шухӑшлаттарать Укане.
Савӑнӑҫпа хурлӑх юнашарах // Алексей Афанасьев. А. А. Афанасьев. Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ: роман. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1982. — 288 с.
Верхоянск хули патӗнче ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи чи сивӗ вырӑн (сивӗ полюсӗ) пур.Возле города Верхоянска находится самое холодное место земного шара (полюс холода).
Климат // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Азири пайӗнче климат ӑраснах пит сивӗ вара, кунта Атлантика океанӗнчен килекен ӑшӑ нӳрлӗ ҫилсем ҫитеймеҫҫӗ, ҫурҫӗр енчен кунти ҫӗршыва сивӗ поляр тинӗсӗсем хупӑрласа тӑраҫҫӗ.
Тайгари ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Час-часах шартлама сивӗсем, ҫил-тӑмансем пулаҫҫӗ; час-часах типӗ, сивӗ ҫилсем вӗреҫҫӗ.Часто бывает жестокие морозы, снежные метели: часто дуют холодные и сухие ветры.
Тундрӑри ҫутҫанталӑк // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Сивӗ климатран вӑтам сивӗ, унтан вӑтам ӑшӑ, чи кӑнтӑрта тата ӑшӑ климат та пулса тӑрать.
II. ССР Союзӗн ҫутҫанталӑкӗпе халӑх пурӑнӑҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Кӑнтӑралла кайнӑҫемӗн сивӗ тӑрӑхри хӗллехи шартлама сивӗсем майӗпе ҫемҫелсе пыраҫҫӗ.Жестокие зимние морозы холодного пояса по направлению к югу постепенно ослабевают.
II. ССР Союзӗн ҫутҫанталӑкӗпе халӑх пурӑнӑҫӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.
Вӑтам тӑрӑхсенче шӑрӑх тӑрӑхри пек вӑйран яракан вӗри те ҫук, сивӗ тӑрӑхри пек шӑнтса хытаракан сивӗ те ҫук.
Вӑтам тӑрӑхсенчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫурҫӗрти полюспа Кӑнтӑрти полюс тавра ҫӗр ҫинчи сивӗ тӑрӑхсем сарӑлса выртаҫҫӗ — ҫурҫӗрти тата кӑнтӑрти сивӗ тӑрӑхсем.Вокруг Северного и Южного полюсов земного шара лежат холодные пояса земли — северный и южный.
Сивӗ тӑрӑхсенчи ҫутҫанталӑк // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Уйӑх хушшинче сивӗ кунсем те пулнӑ пулсан, вара ак ҫапла тунӑ: ӑшӑ градусӗсене кӑтартакан числосене хӑйсене уйрӑм хушаттӑмӑр, сивӗ градусӗсене кӑтартакан числосене те уйрӑм хушаттӑмӑр.
Эпир хамӑр шкулта ҫанталӑка епле сӑнаса пыни // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Вӗсем ҫурҫӗрти сивӗ тӑрӑхпа кӑнтӑрти сивӗ тӑрӑхӑн чиккисем.
Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫавӑнпа вӑтам тӑрӑхра сивӗ тӑрӑхринчен ӑшӑрах, анчах шӑрӑх тӑрӑхринчен сивӗрех.Поэтому в умеренных поясах теплее, чем в холодных, но холоднее, чем в жарком.
Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Полюссем патӗнче чи сивӗ вырӑнсем выртаҫҫӗ, ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи сивӗ тӑрӑхсем.Около полюсов находятся самые холодные страны, или холодные пояса, земного шара.
Ҫӗр чӑмӑрӗ ҫинчи ӑшӑ тӑрӑхӗсем // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.
Ҫавӑн пек пулать: сивӗ пырса тивсен — эпӗ пурнӑҫ сивви ҫинчен калатӑп — пӗрисем темле хытнӑ пек пулаҫҫӗ те малалла та пурӑнма пултараҫҫӗ, ни чӗре вӑл, ни вилӗ…
15. Эпӗ нимӗн те манмастӑп // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.
Унӑн пичӗ ҫинчен ҫумӑр тумламӗсене ал тупанӗпе шӑлса илнисӗр пуҫне, унӑн ҫӳхе кӑна сивӗ пальтин ҫухавине ҫӗкленнисӗр, унӑн хӑлхинчен татӑк-кӗсӗк сӑмахсем каланисӗр пуҫне — ҫаксем пурте: вӑрҫӑ та, тӗттӗмлӗх те, сивӗ те кӗҫех пӗтеҫҫӗ тесе пӑшӑлтатнисӗр пуҫне — урӑх нимӗн те тӑваймарӗ.
2. Вӑхӑт, каялла! // Леонид Агаков. Чаковский А. Б. Инҫетри ҫӑлтӑр ҫути: повесть / А. Б. Чаковский ; вырӑсларан Леонид Агаков куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР кӗнеке издательстви, 1966. — 275 с.
Сивӗрен те сивӗ — шӑнтӑмӑр.
Пушкӑртстан Республикин Федоровка районне кӗрекен Ашкатар ялӗнчи туй йӑли-йӗрки // Лариса Коротаева. https://phsreda.com/e-articles/79/Action ... -43529.pdf