Корпус чувашского языка

Сулахайра, ҫынсем тӑнӑ вырӑнтан пӗр икҫӗр метрта, чӑнах та пӑр пӗтӗҫсе тӑнӑ: шыв ансӑр ҫӗрте темиҫе пӑр катӑкӗ ҫыран ҫинелле шуса пынӑ та вӗсем тӑрӑх ҫырана тухма пулнӑ, анчах Сережкӑна аялтан вӑл вырӑн курӑнман, ҫав вӑхӑтрах ҫӳлтен ҫынсем кӑшкӑрнӑ, аллисемпе сулнӑ, пӑр кӗмсӗртетни ҫывхарсах пынӑ, ача ури айӗнчи пӑр сиккеленнӗ, пӑрсем хушшинчи шыв вӗресе кӑна тӑнӑ.

Влево, метров за двести, действительно образовалась перемычка: в узком месте реки несколько льдин отползло к берегу, и по ним можно бы и пройти, но Сережке внизу не было видно этой самой перемычки, а сверху кричали, махали руками, грохот льда все приближался, лед под ногами вздрагивал, вода бурлила в просветах между льдинами.

Балалайкӑллӑ Йӑкӑнат // Леонид Агаков. Троепольский, Г. Н. (1905-1995). Вунҫиччӗмӗш Прохор тата ыттисем: (агроном ҫырса пынисем). [Л. Я. Агаков куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 132 с. — 84–108 с.

23. Моисей хӑйӗн туйине тӳпенелле тӑснӑ та, Ҫӳлхуҫа аслати авӑттарнӑ, пӑр ҫутарнӑ, тата ҫӗр ҫийӗн вут-ҫулӑм сарӑлнӑ; Ҫӳлхуҫа [пӗтӗм] Египет ҫӗрӗ ҫине пӑр янӑ; 24. пӑр ҫунӑ, пӑр варринчен вут-ҫулӑм тапа-тапа тухнӑ, [пӑрӗ] питех те вӑйлӑ пулнӑ, Египет ҫӗрӗнче ҫын пурӑна пуҫланӑранпа та кун пекки пулман.

23. И простер Моисей жезл свой к небу, и Господь произвел гром и град, и огонь разливался по земле; и послал Господь град на [всю] землю Египетскую; 24. и был град и огонь между градом, [град] весьма сильный, какого не было во всей земле Египетской со времени населения ее.

Тух 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

25. Пӗтӗм Египет ҫӗрӗнче хирте мӗн пуррине пурне те — ҫыннисенчен пуҫласа выльӑхӗ-чӗрлӗхӗ таранах — пӑр ҫапса тухнӑ, хирти мӗнпур курӑка та пӑр ҫапнӑ, хирте пур йывӑҫа та [пӑр] хуҫса пӗтернӗ; 26. Израиль ывӑлӗсем пурӑнакан Гесем ҫӗрӗнче ҫеҫ пӑр пулман.

25. И побил град по всей земле Египетской все, что было в поле, от человека до скота, и всю траву полевую побил град, и все деревья в поле поломал [град]; 26. только в земле Гесем, где жили сыны Израилевы, не было града.

Тух 9 // Библи. Раҫҫей Библи пӗрлӗхӗ. Библи. — Санкт-Петербург.:2009. 1567 с.

Чӑнкӑ ту айккисемпе аннӑ чух пӑр ҫурӑла-ҫурӑла каять, катӑла-катӑла пӑр сӑрчӗсем, пӑр хысакӗсем, юписем пула-пула тӑраҫҫӗ.

Сползая с крутых склонов, лед трескается, ломается, разбивается на ледяные глыбы, скалы, столбы.

9. Тусем // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Пӑрсем ирӗлсе те пӗтеймеҫҫӗ, каллех пӗрле ҫыпҫӑнса шӑнса ларса, пысӑк пӑр хирӗсем пулаҫҫӗ, океан вара каллех пӑр пушхире пулса тӑрать.

Не успеют льды растаять, как снова смерзаются в огромные ледяные поля, и океан опять превращается в ледяную пустыню.

Ҫурҫӗрти пӑрлӑ океан // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пурте аяла чупса аннӑ, кашниех мӗн тумаллине сӗннӗ, кӑшкӑрнӑ; сасартӑк темскер шатӑртатнӑ та тем пысӑкӑш пӑр шыв варринче чӗвен тӑнӑ, унтан вӑл хӑрушла кӗмсӗртетсе юнашарти пӑр ҫине ӳкнӗ те ӑна ҫурса пӑрахнӑ, вара капланнӑ пӑр шума тытӑннӑ.

Все сбежали вниз, советовали, кричали; вдруг что-то хрустнуло, огромная льдина на середине реки стала торчком, затем со скрежетом грохнулась о соседнюю, расколола ее, и лед зашевелился.

Балалайкӑллӑ Йӑкӑнат // Леонид Агаков. Троепольский, Г. Н. (1905-1995). Вунҫиччӗмӗш Прохор тата ыттисем: (агроном ҫырса пынисем). [Л. Я. Агаков куҫарнӑ]. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 132 с. — 84–108 с.

Гоомопа Чумкель, час-час пӑр ҫине сике-сике тухса, байдарине пӑр ҫинелле сӗтӗрсе хӑпартаҫҫӗ, унтан вара пакурсемпе тӗке-тӗке ытти пӑрсенчен уйрӑлаҫҫӗ те малалла ҫул тытаҫҫӗ.

Гоомо и Чумкель порой выскакивали из байдары, затаскивали ее на плавучую льдину и начинали отталкиваться баграми, упорно двигаясь на льдине все вперед и вперед.

Тинӗс пырӗнчи тӗлпулу // Тани Юн. Шундик Н.Е. Инҫетри ҫурҫӗрте: повесть. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1960. — 340 с.

Кирек хӑш тӗлте чарӑнсан та, халӑх пурин ҫинчен те ыйтса пӗлме тӑрӑшать: пӑр ҫинче мӗнле пурӑнни ҫинчен те, халь-халь ҫурӑлса кайма пултаракан тата аялтан тискеррӗн шавласа тӑракан пӑр татӑкӗсем ҫинче мӗнле ҫывӑрни ҫинчен те, пӗрин хыҫҫӑн тепри ҫӗмӗрсе пынӑ вунвиҫӗ аэродрома епле туни ҫинчен те, челюскинецсенчен никам та малтан пӑр ҫинчен вӗҫсе каясшӑн пулманни ҫинчен те каласа пама ыйтаҫҫӗ…

Везде просили задержаться и рассказать обо всем: как жили на льдине; как спали, чувствуя под собой зловещее шуршанье и треск готовых разойтись льдов; как пришлось сделать тринадцать аэродромов и как они по очереди ломались; как никто из челюскинцев не хотел улететь со льдины первым…

Совет Союзӗн Геройӗ ятне памалла тунӑ хыҫҫӑн // Куҫма Чулкаҫ. Водопьянов М.В. Поляр лётчикӗ: калавсем; Куҫма Чулкаҫ куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955. — 248 с.

Вӑл, сирпӗнекен пӑр катӑкӗсем питне тивесрен пуҫне пӑрса, пӑр куписене лумпа ҫӑмӑллӑн та вӑйлӑн ватрӗ.

Он легко и сильно врубался ломом в ледяные глыбы, отворачивая лицо от летящих осколков.

Пӗрремӗш сыпӑк // Петр Золотов. Ажаев, В. Н. Мускавран инҫетре: роман / вырӑсларан П.Золотов куҫарнӑ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1953. — 242 с.

Пӑр ҫумне тепӗр пӑр ҫыпӑҫтарса хурсан, пӑр ӑшӑнмасть те, сивӗнмест те.

Если ко льду приставить льдину, то льдина не согреется и не похолодеет.

Пӑр, шыв, пӑс // Чӗмпӗр чӑваш шкулӗ. Толстой Л. Н. Упа тытни: Калавсем, халапсем, юптарса каланисем. — Шупашкар: Чӑваш кӗнеке издательстви, 1979. — 264 с.

Вӑл ачасем тӑрса пыракан пӑр катӑкне хӑйсен ҫыранӗ еннелле пӑрса яма тӑнӑччӗ ҫеҫ, шӑп ҫак самантра хайхи пӑр катӑкӗ ҫурмаран лашт ҫурӑлчӗ кайрӗ.

И в тот момент, когда уже решил направить льдину к своему берегу, она глухо треснула и мгновенно разошлась пополам.

Вунсаккӑрмӗш сыпӑк // Михаил Юрьев. Смирнов В.И. Саша Чекалин: повесть. — Шупашкар: Чӑвашгосиздат, 1960. — 340 с.

Дон ҫинче, тӗттӗмленсе ҫитсен, вӑрӑммӑн янӑраса йынӑшса, пӑр ҫатӑртатса ҫурӑлса кайрӗ, шывран ванса пӗтнӗ пӑр талккӑшӗпе хӗсӗнсе ларнӑ пӑр катӑкӗ йӑшӑлтатса тухрӗ.

На Дону, уже в сумерках, с протяжным, перекатистым стоном хрястнул лед, и первая с шорохом вылезла из воды, сжатая массивом поломанного льда, крыга.

16 // Илле Тукташ. Михаил Шолохов. Лӑпкӑ Дон: роман. Пӗрремӗш кӗнеке. Илле Тукташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1955.

Юхӑм пӑр катӑкне ҫавӑрса илчӗ, пӗр вырӑнта ҫавӑрса тӑчӗ, унтан малалла илсе кайрӗ, пӑр катӑкӗ пӑр капланнӑ ҫӗре пырса ҫапӑнчӗ.

Течение подхватило льдину, покружило на месте, потом понесло вперед и с размаху ударило в ледяной затор.

5-мӗш сыпӑк // Валентин Урташ. Алексей Мусатов. Стожар. Валентин Урташ куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Пирӗн халӗ мӗнле ҫул тытмаллине суйласа илмелле: пурин те пӗрле япаласене хыҫран сӗтӗрсе икӗ ушкӑна уйрӑлса пӑр тӑрӑх каймалла, пӗр ушкӑнӗ — йӗлтӗрсемпе пӑр тӑрӑх шумалла, тепӗр ушкӑнӗ, пилӗк ҫын, пӑр аяккипе кимӗпе ишмелле пулать-и?

Нам предстоял выбор: идти ли всем по леднику и тащить за собой груз или разделиться на две партии, из которах одна шла бы на лыжах по леднику, а другая, в пять человек, плыла бы вдоль ледника на каяках.

Ҫиччӗмӗш сыпӑк // Валентин Урташ, Илпек Микулайӗ. Вениамин Каверин. Икӗ капитан. Валентин Урташпа Николай Илпек куҫарнӑ. Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1951

Унта-кунтах пӑр хушшинче пысӑк ҫурӑксем пулса тӑнӑ, пӑр куписем темӗн ҫӳллӗш купалана-купалана ларнӑ, пӗр-пӗрин урлӑ каҫса кайнӑ.

То там, то здесь появляются большие трещины, нагромождаются и перекатываются огромные ледяные валы.

«Челюскин» похочӗ // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Вӗсенчен нумайӑшӗ пӗтнӗ: хӑшӗ цынгапа чирлесе, хӑшӗ выҫса вилнӗ, хӑшӗ шыва путнӑ, хӑшӗ пӑрсем хӗстернипе лучӑрканса вилнӗ е пӑр катӑккипе пӗрле уҫӑ тинӗселле юхса кайса пӗтнӗ.

Многие из них погибли: кто от цынги и голода, кто утонул, кого льдами затерло или на льдине в открытое море унесло.

Новая Земля ҫинче // Чӑваш кӗнеке издательстви. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 144 с.

Тем пысӑкӗш ледокол пӑр уйӗ ҫинелле хӑпарса каять те, ӑна пусса, пӑра аркатса тӑкать.

Громадный ледокол всей тяжестью налезает на ледяное поле, он давит его и раскалывает ледяную массу.

Ледокол Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан тинӗсӗсем тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ятарласа тунӑ пӑр ватакан пароходсем — ледоколсем ҫеҫ пӑр уйӗсене ҫӗмӗрсе хӑйсене валли ҫул уҫса кайма пултараҫҫӗ.

Только особо устроенные пароходы — ледоколы — могут пробивать себе путь среди ледяных полей.

Ледокол Ҫурҫӗрти Пӑрлӑ океан тинӗсӗсем тӑрӑх ҫӳрени // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Пӑр ирӗлме тытӑнать, пӑр хирӗсем ҫӗмӗрлеҫҫӗ.

Лед начинает подтаивать, ледяные поля ломаются.

Ҫурҫӗрти пӑрлӑ океан // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.

Ҫав пӑр хирӗсем юхса ҫӳреҫҫӗ, пӗрне пӗри хӗсеҫҫӗ, ванаҫҫӗ; пӑрсем шӑтӑртатса, кӑрӑслатса янтӑраса пӗр-пӗрин ҫине купаланаҫҫӗ.

Эти ледяные поля движутся, напирают друг на друга, ломаются; с треском и грохотом нагромождаются льдины.

Ҫурҫӗрти пӑрлӑ океан // Никифор Ваҫанкка. Географи: пуҫламӗш шкулӑн тӑваттӑмӗш класӗнче вӗренмелли кӗнеке / Л. Г. Терехова, В. Г. Эрдели; РСФСР Ҫутӗҫ халӑх комиссариачӗ. — Шупашкар: Чӑваш АССР государство издательстви, 1941. — 132 с.